Rząd chce uchylić nieaktualne ustawy i rozporządzenia

Mechanizmy deregulacyjne zostaną wpisane w proces stanowienia prawa. Mają umożliwić usunięcie nadmiaru zbędnych i szkodliwych przepisów. Takie rozwiązania przewidują założenia do  ustawy o konsultacjach publicznych rządowych projektów aktów normatywnych oraz o ocenie skutków regulacji, przygotowane przez resort sprawiedliwości.

Akcja deregulacja

Zgodnie z założeniami wszyscy ministrowie dokonają przeglądów aktów prawnych i wskażą, które trzeba usunąć z systemu ze względu na ich nieaktualność, sprzeczność z innymi ustawami lub prawem Unii Europejskiej. Na tej podstawie Rada Ministrów opracuje ustawę czyszczącą system prawny.

– Podobne czyszczenie systemu miało zostać przeprowadzone przy okazji uchwalenia konstytucji, ale nie udało się. Wątpię, czy tym razem będzie inaczej – mówi prof. Bogusław Banaszak.

Przedstawione przez resort sprawiedliwości założenia przewidują także obowiązkowe przeglądy skutków obowiązywania aktów normatywnych w ciągu trzech lat od ich wejścia w życie. Jeśli takie badanie postlegislacyjne nie zostanie przeprowadzone, Rada Ministrów będzie musiała przedstawić Sejmowi projekt ustawy uchylającej nowe przepisy.

– Pomysł obowiązkowego badania skutków nowych regulacji jest dobry, jednak uchylenie tych ustaw, których skutki nie zostały sprawdzone, jest ryzykowne. Ministrowie powinni ponosić wyłącznie odpowiedzialność polityczną za projekt – ocenia prof. Bogusław Banaszak. I dodaje, że nie jest jasne, czy rząd musiałby badać także skutki tych ustaw, których projekty zostały znacząco zmienione w Sejmie.

Kto odpowie za bubel

Za każdy projekt i ocenę jego skutków będzie odpowiedzialny jeden minister lub wiceminister i jeden dyrektor departamentu ministerstwa. Każdy projekt będzie miał też swoją metrykę, aby było jasne, kto pracował nad jego poszczególnymi częściami.

– Nie jest jasno określone, kto ponosi odpowiedzialność za ocenę skutków regulacji. Niedostatecznie zagwarantowany jest też udział partnerów społecznych w procesie stanowienia prawa – twierdzi dr Stanisław Tyszka, doradca ministra sprawiedliwości.

Dlatego przy ministerstwach będą ad hoc powołane komitety doradcze właściwe dla danego zagadnienia. Komitety będą liczyły od 5 do 15 członków powoływanych przez właściwego ministra spośród kandydatów rekomendowanych przez pracodawców, izby gospodarcze, uczelnie i organizacje pozarządowe.

Opinie komitetu do powstającego projektu aktu prawnego będą na bieżąco publikowane w ministerialnym BIP.

Przy premierze zostanie z kolei powołana Rada ds. Lepszych Regulacji. W jej skład    wejdzie czterech przedstawicieli pracodawców i czterech przedstawicieli środowiska akademickiego. Jej kadencja będzie trwać pięć lat. Rada ma opiniować oceny skutków regulacji przed skierowaniem projektów do Komitetu Rady Ministrów. Będzie także rozpatrywać  projekty ustaw, których wejście w życie pociągnie za sobą wysokie koszty dla przedsiębiorców i obywateli.

Do każdej regulacji, której koszt wprowadzenia przekroczy 0,01 proc. PKB (ok. 150 mln zł), zostanie sporządzona księga konsultacyjna. Ma zawierać opis aktualnej wiedzy z regulowanej tematyki, postulaty alternatywnych zmian legislacyjnych wraz z wstępnymi szacunkami skutków finansowych, a także analizę porównawczą rozwiązań funkcjonujących w wybranych krajach OECD. Wszystkie zainteresowane osoby będą mogły zgłaszać swoje uwagi do księgi konsultacyjnej.