Za 11 dni ZUS przeprowadzi kolejne losowanie do otwartych funduszy emerytalnych

29 stycznia 2010 r. ZUS przeprowadzi losowanie przydziału członków otwartych funduszy emerytalnych (OFE). Obejmie ono osoby, które urodziły się po 31 grudnia 1968 r. i, podejmując zatrudnienie po raz pierwszy, nie zgłosiły się do żadnego funduszu.

Przy czym taki obowiązek wyboru OFE nie dotyczy studentów i uczniów do 26. roku życia, którzy podjęli pracę w ramach umowy-zlecenia, umowy o dzieło lub rozpoczęli studia doktoranckie. Oznacza to, że co do zasady każda osoba objęta ubezpieczeniem społecznym urodzona w roku 1969 i latach późniejszych ma obowiązek uczestniczenia w jednym OFE. To, w którym funduszu będą lokowane środki na emeryturę, może zaleć od samego ubezpieczonego. Jeśli jednak taka osoba nie zdecyduje się na wybór OFE, zostanie do niego przydzielona.

[srodtytul]Mniejszy wybór[/srodtytul]

Osoby biorące udział w losowaniu są przydzielane tylko do tych funduszy, które osiągnęły wyższe niż średnia stopy zwrotu w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych i zarządzają mniej niż 10 proc. aktywów netto wszystkich OFE. Z losowania wyłączone są jednak trzy największe (pod względem liczby członków) fundusze.

Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) przekazuje do ZUS wykaz otwartych funduszy emerytalnych biorących udział w losowaniu nie później niż dziesiątego dnia roboczego przed terminem przeprowadzania losowania. Tak wynika z art. 39 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=333804]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)[/link].

Natomiast samo losowanie odbywa się dwa razy w roku: w ostatnim dniu roboczym stycznia – zatem w najbliższym czasie będzie to 29 stycznia 2010 r. (piątek), i w ostatnim dniu roboczym lipca (czyli w tym roku będzie to piątek, 29 lipca).

Losowanie jest komisyjne i odbywa się w centrali Zakładu o godzinie 10. Proces losowania nadzoruje komisja powołana przez prezesa ZUS w porozumieniu z KNF. Po losowaniu Zakład informuje poszczególne OFE o jego wynikach, a fundusze mają obowiązek poinformowania o przydziale swoich nowych członków. ZUS przesyła również zainteresowanym informacje, do którego funduszu trafili.

[srodtytul]Uczestnictwo jest obowiązkowe[/srodtytul]

Czy ten, kto sam nie wybrał OFE, musi się znaleźć na liście osób wytypowanych do losowania?

[b]Tak.[/b] Potwierdził to także [b]Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 4 czerwca 2008 r. (II UK 12/08).[/b]

W analizowanej przez sąd sprawie ubezpieczony na początku 2005 r. rozpoczął pracę i pierwsze składki emerytalno-rentowe trafiły do ZUS. Został wówczas wezwany do wybrania OFE, gdzie miała trafiać część pieniędzy. Jednak ubezpieczony nie zgodził się na dokonanie wyboru.

Wtedy Zakład wylosował fundusz za niego. Jednak to nie zakończyło sprawy, gdyż wylosowana osoba odwołała się do sądu, żądając skreślenia z listy do losowania i zwrotu części składki oczekującej na przekazanie do OFE. Jednak i sądy obydwu instancji nie przyznały mu racji.

Powoływały się przy tym na art. 67 ust. 1 [link= http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=750DA9AA6A9D871BFDD2C15C51E1CFAB?n=1&id=71646&wid=192618]konstytucji[/link], zgodnie z którym obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Sprawa trafiła do SN. Ubezpieczony utrzymywał, że skoro składki, które trafiają do OFE, podlegają dziedziczeniu oraz podziałowi w razie rozwodu, to są własnością ubezpieczonego. Z tego względu powinien on mieć prawo zarządzania nimi według swego uznania.

SN stwierdził jednak, że art. 67 ust. 1 Konstytucji w zdaniu drugim mówi, iż zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa. Polski system emerytalny opiera się na systemie ubezpieczeniowym, którego istotną cechą jest obowiązek odprowadzania składki.

Przez podział składki na dwie części, z których jedna zostaje w ZUS, a druga trafia do OFE, żadna nie traci charakteru publicznoprawnego. Świadczenia z II filaru są gwarantowane przez państwo.

[srodtytul]Samodzielna decyzja[/srodtytul]

Zatem urodzeni po 31 grudnia 1968 r. nie unikną uczestnictwa w OFE. Mogą czekać na losowanie. Jednak podjęcie samodzielnej decyzji daje możliwość wyboru spośród wszystkich OFE na rynku, a nie tylko biorących udział w losowaniu.

Odkładanie takiej decyzji powoduje też, że składki są przetrzymywane w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, podczas gdy mogłyby być inwestowane na rachunku w OFE.

O tym, że OFE warto wybrać samemu, przekonuje także KNF. W komunikacie z 28 grudnia 2009 r. w sprawie wyboru otwartego funduszu emerytalnego zamieszczonym na swojej stronie internetowej ([link=http://www.knf.gov.pl]www.knf.gov.pl[/link]) Komisja doradza, że decyzja o wyborze powinna być przemyślana i poprzedzona analizą porównawczą.

Wybierając OFE, należy wziąć pod uwagę wyniki inwestycyjne funduszu i ich stabilność, zwłaszcza w długim terminie, oraz poziom podejmowanego ryzyka inwestycyjnego. Natomiast pomocniczo można traktować m.in. wiarygodność instytucji zarządzającej funduszem, wysokość opłat i jakość obsługi klienta.

[ramka][b]Zawsze z przypomnieniem[/b]

Każdej osobie, która nie dopełniła obowiązku podpisania umowy z OFE w ciągu siedmiu dni od podjęcia zatrudnienia, ZUS przypomina o konieczności zgłoszenia się do funduszu.