Wcześniejsza emerytura

Taką możliwość mają mężczyźni urodzeni przed 1 stycznia 1949 r. Aby otrzymać emeryturę przed ukończeniem 65 lat (art. 29 ustawy emerytalnej), mężczyzna, który ukończył 60 lat do końca 2008 r., musi udowodnić 35-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz ostatni pracowniczy tytułu do ubezpieczenia (te dwa warunki może spełnić w każdym czasie, także po ukończeniu 60 lat).

Kolejna możliwość dla 60-latka to posiadanie 25 lat stażu i orzeczenie całkowitej niezdolności do pracy (art. 29) lub renty wypadkowej albo z tytułu choroby zawodowej (art. 31).

Z wcześniejszej emerytury pracowniczej mogą też skorzystać jeszcze niektóre kobiety z roczników 1949 – 1953 (art. 46).

Wymaga się od nich osiągnięcia do końca 2008 r.: wieku 55 lat oraz 30-letniego stażu. Krótszym, 20-letnim stażem mogą się legitymować tylko te, które są całkowicie niezdolne do pracy lub mają rentę z tytułu choroby zawodowej albo wypadku przy pracy. Nie mogą też być członkami OFE (lub muszą z niego zrezygnować). Ci mężczyźni i kobiety muszą być ostatnio pracownikami i w ciągu ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniom społecznym przez minimum sześć miesięcy pozostawać w stosunku pracy (nie dotyczy to rencistów).

Oczywiście są też osoby, którym przysługuje emerytura w niższym wieku w związku z zawodem: górnicy, kolejarze, nauczyciele.

Wreszcie są też tacy, którzy wcześniejsze świadczenia otrzymają z uwagi na pracę w szczególnych warunkach lub charakterze. Urodzeni po 31 grudnia 1948 r. mają prawo do wcześniejszej emerytury na podstawie art. 46, jeśli do końca 2008 r. spełnili wymagania co do wieku (zasadniczo: 55 lat kobiety i 60 lat mężczyźni), stażu oraz pracy w szczególnych warunkach lub charakterze.

Wniosek do ZUS mogą złożyć w każdym czasie – jeśli zrobią to przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego, to będą mieć obliczoną emeryturę na starych zasadach. Z przywileju tego mogą także skorzystać osoby, które do końca ubiegłego roku nie ukończyły wieku (55 lat kobiety, 60 lat mężczyźni), a skończą go później, np. w tym roku. Ci jednak muszą się wylegitymować 20-letnim (kobieta) lub 25-letnim (mężczyzna) okresem składkowym i nieskładkowym nabytym przed 1 stycznia 1999 r., w tym odpowiednim (zwykle 15-letnim) okresem pracy w szczególnych warunkach lub charakterze (art. 184).

Innym pozostaje emerytura pomostowa.

Przemysław Przybylski, rzecznik prasowy ZUS wyjaśnia, że prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi urodzonemu po 31 grudnia 1948 r. Będzie mógł na nią przejść po osiągnięciu wieku co najmniej 60 lat – mężczyzna (55 lat – kobieta), jeżeli spełni łącznie następujące warunki:

1) ma co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze,

2) ma okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet,

3) przed 1 stycznia 1999 r. wykonywał (co najmniej przez jeden dzień) prace:

a) w szczególnych warunkach lub charakterze ustalone na podstawie przepisów obowiązujących przed 1 stycznia 2009 r. – nawet jeżeli praca taka nie została wymieniona w nowych wykazach albo

b) w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wymienione w nowych wykazach,

4) po 31 grudnia 2008 r. wykonywał (co najmniej przez jeden dzień) prace w szczególnych warunkach lub charakterze, wymienione w nowych wykazach prac, obowiązujących od 1 stycznia 2009 r.,

5) rozwiązał stosunek pracy.

Przy ustalaniu 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach lub charakterze uwzględnia się okresy ustalone na podstawie starych i nowych wykazów (są sumowane) – informuje rzecznik ZUS.