Czy pracownik z częściową emeryturą straci etat

Wraz z reformą wydłużającą wiek emerytalny wprowadzona została możliwość wcześniejszego przejścia na tzw. częściową emeryturę. Pierwsze osoby skorzystają z tej możliwości jeszcze w 2013 r.

Artykuł 26b ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych określa warunki niezbędne do przyznania tego świadczenia. Z możliwości tej będzie mogła skorzystać 62-letnia kobieta, legitymująca się co najmniej 35-letnim okresem składkowym i nieskładkowym i 65-letni mężczyzna mający uzbierany co najmniej 40-letni staż ubezpieczeniowy.

Jednak świadczenie, które mogliby pobierać, wynosić będzie jedynie 50 proc. pełnej emerytury, a więc tej, jaką by pobierali, gdyby dotrwali w zatrudnieniu do pełnego wieku emerytalnego. Oczywiście po ukończeniu podwyższonego, pełnego wieku emerytalnego częściowy emeryt będzie mógł złożyć wniosek o przyznanie mu docelowego, 100-proc. świadczenia, jednak jego wysokość będzie pomniejszona o kwoty wypłaconego świadczenia częściowego.

Furtka do zaakończenia aktywności

Emerytura częściowa przysługiwać będzie po spełnieniu przesłanek w nowododanym art. 26b ustawy emerytalnej, a nie po osiągnięciu wieku emerytalnego jak w przypadku pełnej emerytury w powszechnym wieku emerytalnym czy obniżonego wieku emerytalnego.

A to przesądza – moim zdaniem – że będzie traktowana analogicznie tak jak dotychczasowa wcześniejsza emerytura pracownicza, która przysługuje z racji spełnienia przesłanek, a nie osiągnięcia wieku emerytalnego. To z kolei oznacza, że przed ukończeniem wieku uprawniającego do przyznania tego świadczenia (a nie wieku emerytalnego w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych) nie będzie przysługiwać ochrona z art. 39 kodeksu pracy.

Na szczęście na praktyczne rozwikłanie tego problemu przyjdzie trochę poczekać. Furtka na wcześniejsze zakończenie aktywności zawodowej przed ukończeniem stopniowo podwyższanego wieku emerytalnego otworzy się dla ubezpieczonych co prawda w 2013 r., ale w bardzo wąskim zakresie.

W tym roku na częściowe pieniądze emerytalne będą mogli liczyć jedynie panowie, i to tylko ci urodzeni między styczniem a wrześniem 1948 r. Oni w czasie, kiedy będą mogli się zdecydować, czy wybrać częściowe świadczenie, czy popracować do powszechnego wieku gwarantującego im 100-proc. świadczenie, będą nadal podlegali ochronie z art. 39 kp. To, dlatego, że są oni w okresie przedemerytalnym – poprzedzającym ukończenie obowiązującego ich podwyższonego powszechnego wieku emerytalnego.

Ponieważ „męski” wiek emerytalny podskoczy docelowo jedynie o 2 lata, pan mogący iść na częściowe świadczenie będzie podlegał szczególnej ochronie stosunku pracy przed wypowiedzeniem. A to dlatego, że czteroletni parasol ochronny zawsze będzie obejmował 65-latków.

Przykład

Pan Tomasz, urodzony w październiku 1953 r., będzie mógł przejść na pełną emeryturę w październiku 2020 r., po ukończeniu 67. roku życia. Ochrona jego etatu z art. 39 kp rozpocznie się w październiku 2016 r. po jubileuszu 63. urodzin.

W czasie trwającej ochrony pan Tomasz będzie mógł się zdecydować czy złożyć wniosek o częściowe świadczenie (możliwość tę będzie miał od października 2018 r., czyli po ukończeniu 65 lat), czy też pracować jeszcze do 67. roku życia i pobierać od razu 100-proc. emeryturę.

Kobiety muszą czekać

Panie z częściowego przywileju będą mogły skorzystać dużo później – praktycznie w 2021 r. Możliwość ta otworzy się zatem dopiero przed rocznikiem 1959. One bowiem jako pierwsze do przejścia na pełną emeryturę będą musiały osiągnąć wiek emerytalny powyżej 62. roku życia. Dokładnie kobiety urodzone do końca września 1958 r. będą mogły przejść na pełną emeryturę w wieku niższym niż 62 lata, zaś panie urodzone między październikiem a grudniem 1958 r. będą mogły zakończyć aktywność zawodową dokładnie w wieku 62 lat (w 2020 r.).

To zaś powoduje, że w praktyce instytucja częściowej emerytury w przypadku płci pięknej będzie miała zastosowanie dopiero w 2021 r., kiedy na zasłużony odpoczynek od pracy odchodzić będą panie urodzone między styczniem a wrześniem 1959 r. Wtedy właśnie te panie będą mogły skorzystać z ewentualnego przejścia na 50-proc. świadczenie.

Kobiety urodzone w styczniu 1971 r. i później będą w najgorszej sytuacji. Wybierając częściową emeryturę po ukończeniu wymaganych 62 lat i spełnieniu przesłanek stażowych, nie będą podlegały ochronie przedemerytalnej na cztery lata przed osiągnięciem przez nie powszechnego wieku emerytalnego. Ten wynosić będzie w tym okresie ponad 66 lat. Dla pań z października 1973 r. już pełne 67 lat. To oznacza prawo do świadczenia bez ochrony etatu przez okres maksymalnie 1 roku.

Renty

Pozostało 88% artykułu