49 województw Leszka Millera

Lider SLD ogłosił w sobotę program partii na najbliższe kampanie (seria zaczyna się w maju 2014 r. wyborami do europarlamentu). Wachlarz obietnic jest imponujący – likwidacja gimnazjów i powrót do ośmioletniej podstawówki, przywrócenie powszechnej ulgi podatkowej na pierwsze dziecko, obniżenie podstawowej stawki VAT do 21 proc., podwyższenie najniższej emerytury o 200 zł i płacy minimalnej o 10 proc.

– Było to przemówienie agresywne i szalenie populistyczne – mówi Ryszard Petru, przewodniczący Towarzystwa Ekonomistów Polskich. – Rząd nie jest w stanie przebić tych obietnic.

Zdaniem Petru propozycje szefa Sojuszu nie przystają do rzeczywistości budżetowej. Samo obniżenie VAT o 2 pkt proc. kosztowałoby 12 mld zł. Koszty podwyższenia o 200 zł najniższej emerytury SLD oszacował na 1,64 mld zł rocznie. Do tego dochodzi przywrócenie ulgi na pierwsze dziecko.

– Co gorsza, żaden z tych postulatów nie rozwiąże największych problemów, czyli bezrobocia i braku perspektyw dla młodych ludzi – mówi Petru. – A podwyższenie płacy minimalnej może je tylko pogłębić.

Ekonomista zaznacza, że niskie płace są efektem 20 lat polityki polegającej na konkurowaniu z Zachodem niskimi kosztami pracy. – Polscy pracownicy są tańsi od zachodnich, a czasami nawet od maszyn – mówi Petru. – Żeby to zmienić i wywindować pensje na wyższy poziom, trzeba postawić na rozwój sektorów, w których liczy się myśl i wykształcenie, a nie podwyższać płacę minimalną za czynności, które gdzie indziej wykonują maszyny.

Szef Sojuszu zaproponował też wprowadzenie pięcioletniej kadencji wszystkich władz i ograniczenie zasiadania w nich do dwóch kadencji – od prezydenta Polski przez wójtów, burmistrzów i prezydentów miast do posłów, senatorów i radnych – oraz rozpoczęcie dyskusji nad powrotem do 49 województw (dziś jest 16). – Założenia rozwoju Polski w oparciu na metropoliach nie przyniosło spodziewanych rezultatów, za to pogorszyło funkcjonowanie często prężnych ośrodków – mówił.

Jarosław Flis, politolog z UJ, znawca systemów wyborczych, ocenia ten pomysł jako nierealistyczny. – W byłych miastach wojewódzkich zapewne zostanie przyjęty entuzjastycznie, ale jest nie do przeprowadzenia – mówi. – Po pierwsze, w gruzach ległyby realizowane dziś strategie regionalne, po drugie, na powrót do dawnego podziału administracyjnego nie zgodziłoby się wiele społeczności lokalnych, a po trzecie wreszcie, to wcale nie rozwiązałoby problemu degradacji mniejszych regionów, tylko zwiększyłoby administrację.

Flisowi podoba się pomysł, żeby wszystkie organy wybierane były na pięć lat, a najlepiej, żeby wszystkie wybory odbywały się w jednym dniu.

– W tej chwili wybory samorządowe traktuje się jak sprawdzian przed parlamentarnymi, a europejskie w ogóle mają drugorzędne znaczenie, stąd niska frekwencja, i to jest niszczące dla demokracji – mówi Flis. – Gdyby wszystkie wybory odbywały się w jednym dniu, nie byłoby tego problemu.

Czego szef SLD nie obiecał w swoim wystąpieniu? Rewolucji obyczajowej, czyli walki o aborcję, in vitro, prawa kobiet i mniejszości seksualnych.

– I to było najbardziej znamienne – mówi Flis. – Miller najwyraźniej nie zamierza iść drogą Tony'ego Blaira, lewicowości obyczajowej połączonej z liberalizmem gospodarczym, tylko drogą premiera Słowacji Roberta Fico, który wygrał wybory, odkładając na bok hasła obyczajowe.