NIK zbadała zarobki posłów. Są wyższe niż oficjalne

12 826,64 zł brutto – tyle według strony internetowej Sejmu wynosiło w 2024 roku uposażenie poselskie. Dochodziła do tego niemal nieopodatkowana dieta w wysokości 4008,33 zł, służąca formalnie pokryciu kosztów związanych z wykonywaniem mandatu. W rzeczywistości uposażenie poselskie było wyższe o niemal 2,5 tys. zł. Tak wynika z wyliczeń Najwyższej Izby Kontroli.

Czytaj więcej

Polityka

Sejm w liczbach: którzy posłowie byli najbardziej aktywni, którzy najrzadziej głosowali?

Posłowie PiS z rekordem projektów ustaw i dyscypliną głosowań. Liderem interpelacji – opozycja. S...

Co roku bada ona wykonanie budżetu państwa w poszczególnych tzw. częściach budżetowych. Zaś od czasu analizy budżetu za 2020 rok podaje ona przeciętne realne uposażenie poselskie. „Rzeczpospolita” dotarła do niepublikowanego jeszcze „Wystąpienia pokontrolnego z wykonania budżetu państwa w 2024 r. w części 02 – Kancelaria Sejmu”, z którego można przekonać się, ile w rzeczywistości zarabiają posłowie.

Zdaniem Kancelarii Sejmu kwota podawana przez NIK uwzględnia odprawy, a przede wszystkim dodatki

Jak podaje NIK, w 2024 roku było 382 posłów zawodowych, czyli takich, którzy nie pracują poza Sejmem i nie prowadzą działalności gospodarczej. Jak podaje NIK, ich przeciętne uposażenie wynosiło dokładnie 15 282,25 zł.

Dlaczego było dużo wyższe niż to oficjalne? „Kwota wykazana przez Najwyższą Izbę Kontroli uwzględnia nie tylko samo uposażenie poselskie, ale także dodatki do uposażenia i odprawy” – informuje nas Biuro Obsługi Medialnej Kancelarii Sejmu.

Według BOM wspomniane odprawy są dwóch rodzajów: poselskie i emerytalne. Te pierwsze, w wysokości trzech uposażeń, przysługują posłom, którzy odeszli z Sejmu, bo nie wywalczyli reelekcji. „Część odpraw dla posłów, którzy skończyli wykonywanie mandatu poselskiego jesienią 2023 roku została wpłacona dopiero w 2024 roku” – informuje nas BOM. Z kolei odprawa emerytalna, również w wysokości trzech uposażeń, należy się posłom, którzy w trakcie sprawowania mandatu przechodzą na emeryturę. Np. w 2016 roku pobrał ją prezes PiS Jarosław Kaczyński.

W Sejmie dodatki należą się za zasiadanie w prezydium komisji, a w niektórych takich organach – za samo członkostwo

W większym stopniu niż odprawy na realne zwiększenie uposażenia wpływają jednak dodatki. A te są w Sejmie dość powszechne. Przykłady? 20 proc. dodatku do uposażenia dostają przewodniczący komisji, a 15 proc. – ich zastępcy. Za zasiadanie w niektórych komisjach: do spraw Służb Specjalnych, do spraw Unii Europejskiej, Ustawodawczej oraz Finansów Publicznych należy się zwiększenie pensji o 10 proc., nawet jeśli jest się szeregowym członkiem. Przy czym w Komisji Finansów w czasie prac nad budżetem państwa dodatek rośnie do 15 proc.

Dodatek w wysokości 10 proc. dostają z kolei przewodniczący podkomisji stałych. I te budzą w Sejmie największe kontrowersje. Zaczęło się w 2023 roku od publikacji w mediach społecznościowych analityka danych politycznych Radosława Karbowskiego. Zauważył on, że podkomisji stałych szybko przybywa: w pierwszej kadencji rządów PiS było ich 37, a w drugiej – 63. Problem w tym, że niektóre niemal w ogóle się nie spotykają. „Czy się stoi, czy się leży, dodatek 1282,66 zł brutto się należy” – pisał w serwisie X. Przed trzema miesiącami informowaliśmy w „Rzeczpospolitej”, że w tej kadencji padł kolejny rekord, bo podkomisji stałych jest już 67. Tyle że częstotliwość ich posiedzeń wzrosła.

Od lat w Sejmie rosną uposażenia, zarówno te oficjalne, jak i rzeczywiste

Zdaniem Radosława Karbowskiego system dodatków wymaga korekty. – Dobrze by było, gdyby premiowana była pracowitość posła, a nie tylko pozycja polityczna, która umożliwia załatwienie sobie fotela przewodniczącego podkomisji – mówi. – Nie zaszkodziłoby też, gdyby na stronach sejmowych po kliknięciu w danego posła można było się przekonać, ile konkretnie zarabia i z czego to wynika – dodaje.