RPA oskarża Izrael. Czy to ludobójstwo?

RPA oskarża Izrael przed ONZ-owskim sądem o ludobójstwo w Strefie Gazy. Przede wszystkim chce wymusić przerwanie izraelskiej operacji wojskowej.

Aktualizacja: 12.01.2024 06:26 Publikacja: 11.01.2024 22:00

Minister sprawiedliwości RPA Ronald Lamola (z lewej) i ambasador tego kraju w Hadze Vusimuzi Madonse

Minister sprawiedliwości RPA Ronald Lamola (z lewej) i ambasador tego kraju w Hadze Vusimuzi Madonsela przedstawili w czwartek zarzuty wobec Izraela

Foto: Remko de Waal / ANP / AFP

W czwartek przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości uzasadnienie swojego oskarżenia przedstawiała RPA. W gmachu tego ONZ-owskiego sądu w Hadze pojawili się minister sprawiedliwości, ambasador RPA i grupa prawników, czarnych i białych, w tym biały adwokat, który bronił czarnych w czasach apartheidu.

Izrael uzasadni swój sprzeciw wobec wniosku w piątek. Uważa go, jak to określił prezydent Izaak Herzog, za „okrutny i niedorzeczny”.

Czytaj więcej

Ameryka przeciw deportacji Palestyńczyków: Zostawcie ich w Gazie

Konwencja i zarzuty

RPA w przedstawionym już wcześniej liczącym ponad 80 stron uzasadnieniu oskarżyła Izrael, że jego działania w Gazie łamią konwencję w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa. Jego celem jest to, o czym mówi podpisana także przez Izrael konwencja: „wyniszczanie, w części lub całości, grupy narodowej, etnicznej, rasowej czy religijnej”.

Prawnicy reprezentujący RPA w czwartek przed trybunałem wskazywali na wypowiedzi ważnych polityków izraelskich, w których ich zdaniem nawoływali do popełnienia czynów ludobójczych przeciwko Palestyńczykom w Gazie, odwołując się czasem do przekazów biblijnych.

Podkreślali, że zniszczenie Palestyńczyków w Strefie było zamiarem rządu izraelskiego, a nie „Żydów czy obywateli Izraela”. I że izraelskim zapewnieniom o dążeniu do minimalizowania ofiar wśród ludności cywilnej przeczy używanie wielkich bomb do ataków w rejonach, które miały być bezpiecznymi strefami. RPA uważa, że polowanie na Hamas nie usprawiedliwia ciągłych bombardowań, odcinania wody, prądu, dostaw żywności.

– Największy w historii pokaz hipokryzji – komentował po zakończeniu w czwartek posiedzenia izraelski MSZ, nazywając RPA „prawnym ramieniem Hamasu, organizacji terrorystycznej”.

Czytaj więcej

Nad Morzem Czerwonym zestrzelono 21 dronów i rakiet

Trybunał nie ma policji

Kiedy trybunał wyda wyrok? To może potrwać nawet lata. RPA chce jednak, by ONZ-owski sąd w Hadze pilnie nakazał wstrzymanie działań wojennych do czasu ogłoszenia wyroku w sprawie tego, czy w Gazie doszło do ludobójstwa. Zdaniem ekspertów decyzja w tej sprawie może zapaść do końca stycznia.

W Gazie w ciągu ponad trzech miesięcy zginęło, według danych palestyńskich, ponad 23 tys. ludzi, głównie kobiet i dzieci

Izrael zapewne by się do niej nie zastosował, tak jak to wcześniej uczyniła Rosja, przy podobnym wniosku dotyczącym ataku na Ukrainę. Decyzja Trybunału jest co prawda prawnie obowiązująca, ale nie ma on jak jej wymusić, nie ma policji czy wymiaru sprawiedliwości. Ale RPA i inne wspierające ją kraje liczą na zwiększenie międzynarodowego nacisku na Izrael.

Stanowisko Polski

Izraelowi zależało, żeby jeszcze przed posiedzeniem jak najwięcej państw go poparło. Takie zadanie, jak niedawno pisał dobrze zorientowany w sprawach bliskowschodnich amerykański portal Axios, dostali dyplomaci izraelscy. Mieli szukać poparcia w krajach, gdzie są akredytowani.

Czytaj więcej

Polska nie ma oficjalnego stanowiska w sprawie oskarżenia Izraela o ludobójstwo

Jeszcze pod koniec zeszłego roku główny sojusznik Izraela – USA – uznał, że oskarżenie jest całkowicie bezpodstawne.

Polska na razie (do zamknięcia tego numeru gazety) nie zajęła oficjalnego stanowiska, choć może się ono wkrótce pojawić. Władze izraelskie zwróciły się z taką prośbą do premiera Donalda Tuska.

A w przeddzień posiedzenia Trybunału w Hadze odbyła się rozmowa telefoniczna między szefami polskiej i izraelskiej dyplomacji Radosławem Sikorskim i Israelem Katzem. Poruszono w niej sprawę wniosku złożonego przez RPA. Co dokładnie? – Stanowisko izraelskie jest takie, że cały wniosek jest o tyle niewłaściwy, że to Hamas postanowił dokonać zbrodni ludobójstwa na ludności żydowskiej, rozpoczynając swoją agresję 7 października – mówi „Rzeczpospolitej” Paweł Wroński, rzecznik MSZ.

– Ze strony Radosława Sikorskiego padło przypomnienie, że to polski prawnik żydowskiego pochodzenia Rafał Lemkin jest twórcą terminu „ludobójstwo”. Odnosiło się ono historycznie do jednego wydarzenia, jakim była Zagłada ludności żydowskiej, i Polska ze względu na doświadczenie historyczne bardzo dobrze rozpoznaje różnicę między tym, co się obecnie dzieje w Strefie Gazy, a tym, czym jest ludobójstwo w swoim pierwotnym znaczeniu – dodaje Wroński.

W obronie Izraela stanęła też Wielka Brytania. Kraje UE nie zajęły jednorodnego stanowiska, zazwyczaj są ostrożne. W czwartek wspólnie poparli Izrael kanclerz Austrii Karl Nehammer i premier Czech Petr Fiala.

W Gazie w ciągu ponad trzech miesięcy zginęło, według danych palestyńskich, ponad 23 tys. ludzi, głównie kobiet i dzieci. 7 października Hamas zabił ponad 1200 Izraelczyków, głównie cywilów. Około 240 uprowadził.

W czwartek przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości uzasadnienie swojego oskarżenia przedstawiała RPA. W gmachu tego ONZ-owskiego sądu w Hadze pojawili się minister sprawiedliwości, ambasador RPA i grupa prawników, czarnych i białych, w tym biały adwokat, który bronił czarnych w czasach apartheidu.

Izrael uzasadni swój sprzeciw wobec wniosku w piątek. Uważa go, jak to określił prezydent Izaak Herzog, za „okrutny i niedorzeczny”.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Zwolenniczka Donalda Trumpa nie odwołała spikera Izby Reprezentantów
Polityka
Nadchodzi pogromca Belgii. Czy Tom Van Grieken doprowadzi do rozpadu państwa?
Polityka
Polityk: zawód wysokiego ryzyka. Ataki na działaczy partyjnych w Niemczech
Polityka
Putin chce zabić Zełenskiego. Jak Kreml próbuje się pozbyć prezydenta Ukrainy?
Polityka
Węgry mówią o "szalonej misji" NATO. Wykluczają swój udział