Elżbieta II. Królowa, która jest od zawsze

Elżbieta II jest pierwszą w historii Wielkiej Brytanii, która zasiada na tronie 65 lat. W związku z szafirowym jubileuszem obchodzonym przez królową Elżbietę II 6 lutego przypominamy tekst Jędrzeja Bieleckiego z kwietnia 2016 roku.

W przeddzień urodzin pałac Buckingham opublikował trzy zdjęcia słynnej fotografki Annie Leibovitz. Na pierwszym widać królową w otoczeniu najmłodszych członków rodziny Windsorów. Dalej widzimy Elżbietę na schodach ogrodów Zamku Windsor razem z ulubionymi psami rasy corgi: Willow, Holly, Vulcan i Candy. I wreszcie w intymnej rozmowie ze swoją córką, księżniczką Anną.

Za każdym razem widać nie tyle zachowującą dystans monarchinię, ile żywą kobietę, która choć widziała niemal wszystko, wciąż z empatią stara się zrozumieć problemy poddanych.

– Korona jest dziś znów niezwykle popularna w naszym kraju: 75 proc. Brytyjczyków darzy zaufaniem Elżbietę II. To zasługa nie tylko tysiącletniej tradycji, ale także samej królowej, która swoją postawą zdobyła powszechne uznanie poddanych – mówi „Rz" Thomas Mace-Archer-Mills, przewodniczący Brytyjskiego Towarzystwa Monarchistycznego.

Elżbieta zobaczyła po raz pierwszy swojego przyszłego męża, gdy miała 13 lat. Szybko się w nim zakochała. Wybór Filipa, księcia z dynastii greckiej i duńskiej, nie podobał się Jerzemu VI. Król wolał mieć za zięcia Brytyjczyka. Obawiał się też, że wybraniec Elżbiety, znany ze słabości do kobiet, będzie zdradzał królową. Ale jego córka uparła się i postawiła na swoim: do dziś są autentycznie kochającym się małżeństwem, a Filipowi, mimo wielu plotek, wścibska brytyjska prasa nigdy nie zdołała udowodnić romansu.

Jednak to spięcie z Jerzym VI było wyjątkiem. Przez 64 lata panowania, najdłuższym w historii brytyjskiej monarchii, Elżbieta II zasłynęła ze ścisłego trzymania się zasad protokołu.

– Jej ojciec i dziadek byli królami, a prababcia królową. I oni pozostali dla niej absolutnym wzorem – mówi Thomas Mace-Archer-Mills.

Tony Blair, który urodził się, gdy Elżbieta była już królową, początkowo lekceważył cotygodniowe godzinne spotkania z monarchinią. Ale szybko zmienił zdanie, bo królowa, która pamiętała lata drugiej wojny światowej, odwiedziła z oficjalną wizytą 117 krajów świata, rozmawiała z siedmioma papieżami, była świadkiem rozpadu brytyjskiego imperium, lotu człowieka na Księżyc i spotkała się w zasadzie z każdym, kto dużo znaczył w światowej polityce od dwóch pokoleń, potrafiła spojrzeć na wydarzenia z unikalnej, długofalowej perspektywy.

Królowa wie dużo, ale też słynie z umiejętności trzymania języka za zębami. Wygłosiła tysiące przemówień, ale nie udzieliła nigdy żadnego wywiadu. Naturalnym jej wyborem powinni być torysi, ale mówi się, że jej ulubionymi premierami byli laburzyści Harold Wilson i James Callaghan, choć nikt nigdy nie usłyszał od monarchini otwartej deklaracji w tej sprawie. Podobnie jak nie wiadomo, co sądzi o tak fundamentalnych kwestiach jak aborcja czy udział Brytyjczyków w interwencji w Iraku w 2003 r. Także dziś Elżbieta II nie wypowiada się o tym, czy jej kraj powinien pozostać w Unii Europejskiej (w ub.r. w Berlinie opowiedziała się jedynie przeciwko „podziałom w Europie"). A gdy David Cameron zdradził, że królowa „westchnęła z ulgą" na wiadomość, że szkoccy nacjonaliści przegrali referendum w 2014 r., niedyskrecję premiera uznano za skandal.

Brytyjczykom królowa kojarzy się więc przede wszystkim z takimi ogólnie przyjętymi wartościami, jak walka z rasizmem, pomoc biednym (stoi na czele 600 organizacji charytatywnych), ale także wsparciem dla brytyjskich sił zbrojnych.

– Dzięki tej neutralności Elżbieta II potrafi jednoczyć ludzi ponad podziałami. Instytucja monarchii nie tylko jest od 800 lat obrońcą demokracji i wolności osobistej, ale też pozwoliła na zbudowanie brytyjskiej cywilizacji nie na odrębności religijnej i etnicznej, tylko na wartościach uniwersalnych. To dzięki temu cywilizacja anglosaska jest tak łatwo przyswajalna na całym świecie – wierzy Thomas Mace-Archer-Mills.