Samorządy walczą, by nie tracić 8 miliardów

Dziś prezydent Poznania Ryszard Grobelny i dyrektor Związku Miast Polskich Andrzej Porawski przedstawią obywatelski projekt ustawy, która ma zrekompensować samorządom straty związane ze zmianą wielu przepisów w ostatnich latach. Te straty w dochodach wszystkich polskich samorządów oszacowano na co najmniej8 mld zł rocznie.

Do 5 października Związek ma czas na zebranie co najmniej100 tys. ważnych podpisów, by projektem mógł zająć się parlament.

- Proponowane przez nas rozwiązania mają zahamować tendencję przerzucania kosztów kolejnych ustaw na samorządy - deklaruje Andrzej Porawski, pełnomocnik komitetu inicjatywy obywatelskiej. - Decyzje władz centralnych zaburzyły równowagę finansową gmin, powiatów i województw. Konsekwencją jest rezygnacja z wielu oczekiwanych przez mieszkańców inwestycji i pogorszenie jakości lokalnych usług ocenia.

- Chodzi o konsekwencje nowych ustaw, zmian w podatkach wprowadzanych w latach 2006- 2011, za którymi nie szła żadna rekompensata dla miast i gmin z budżetu państwa.

Na przykład wprowadzenie ulgi prorodzinnej w 2008 roku kosztowało polskie samorządy 2,6 mld zł, zmiany progów podatkowych w 2009 roku - to strata kolejnych 4,2 mld zł. Drobne na pozór zwolnienie z podatku od nieruchomości niektórych budowli kolejowych czy zmiany w podatku od środków transportu spowodowały, że w kasie gmin ubyło kolejne199 mln zł.

Z jednej strony zatem z gminnych budżetów wyparowują częściowo dotychczasowe dochody, z drugiej lokalne urzędy muszą dokładać z własnej kasy na zwiększone zadania.

Na przykład wprowadzone w 2010 roku zmiany w prawie geodezyjnym i kartograficznym wymagają dużych zmian w organizacji pracy urzędów (koszt dla powiatów - co najmniej 600 mln zł). W samej tylko Warszawie prawo geodezyjne wymusiło wydatki na blisko5 mln zł.

Władze stolicy wyliczyły, że od końca 2006 r. do początku 2012 r. przybyło blisko 2 tys. urzędników (dziś w ratuszu i 18 urzędach dzielnic pracuje 7,5-tysięczna rzesza), a w tym trzeba było stworzyć390 nowych etatów tylko dlatego, że państwo dołożyło samorządom pracy.

Gdańsk na przykład na samych zmianach w PIT stracił 70 mln zł, a za wzrost składki zdrowotnej dla nauczycieli musiał dopłacić6 mln zł.

Przygotowany przez Związek Miast Polskich projekt ustawy rekompensuje te ubytki poprzez zwiększenie udziałów w PIT dla wszystkich szczebli samorządów. Gminy zwiększyłyby udziały w podatku PIT z 39,34 proc. do 50,02 proc., powiaty z 10,25 proc. na 13,03 proc,. a województwa z 1,60 proc. - na 2,03 proc.

Jednak nawet jeśli uda się zebrać wymaganą liczbę podpisów, nie ma szans, by proponowane przez samorządowców zmiany weszły w życie już od2013 roku.