Tusk ociepla, Pawlak gra dalej

Premier łagodzi nastroje wewnątrz koalicji, zgadzając się na prace nad wprowadzeniem kasowego VAT. Jednak testem poprawy relacji PO-PSL będzie przyszłotygodniowe posiedzenie rządu. Jak dowiedziała się „Rz", wówczas wicepremier Waldemar Pawlak ma się zwrócić do premiera Tuska z apelem o uchylenie rozporządzenia ministra sprawiedliwości ws. reorganizacji sądów. Zgodnie z konstytucją Rada Ministrów może na wniosek premiera uchylić rozporządzenie ministra.

Ostatnie tygodnie w relacjach PO-PSL to próba nerwów. Waldemar Pawlak zarzucił Platformie brak inicjatywy i zaczął szukać poparcia dla swoich pomysłów u opozycji. Seria spotkań z liderami opozycji skończyła się dzisiaj na rozmowach lidera ludowców ze Zbigniewem Ziobrą z Solidarnej Polski. Taka sytuacja zupełnie zaskoczyła polityków. Część z nich nieoficjalnie przyznawała, że szarża Pawlaka może być początkiem końca koalicji. - Tak ostra gra może wymknąć się spod kontroli - przyznaje w rozmowie z „Rz" jeden z ministrów Tuska. Szef rządu głos w sprawie koalicyjnego kryzysu zabrał dopiero dzisiaj.

- Nie mam poczucia zagrożenia ze strony PSL, typu nielojalność czy jakiejś gry nie fair - mówił Tusk. Podkreślał, że nie ma żalu do lidera ludowców, iż zaproponował spotkania szefom partii opozycyjnych. W nieoficjalnych rozmowach politycy PO przyznają jednak, że dwugodzinna rozmowa Pawlaka z prezesem PiS wprawiła ich w osłupienie.

Ludowcy słowa Tuska przyjęli niby z satysfakcją, ale czekają na konkrety. - Słowa słowami, nas bardziej interesuje dziś kwestia likwidowanych sądów - mówi jeden z członków PSL.

W piątek minister sprawiedliwości Jarosław Gowin mimo sprzeciwu ludowców zdecydował o reorganizacji 79 najmniejszych sądów. PSL jednak nie odpuszcza i chce uchylenia rozporządzenia przez Radę Ministrów. Stronnictwo dysponuje opiniami prawnymi precyzującymi, iż konstytucja nie określa przesłanek uchylenia aktu ministerialnego, pozostawiając to do uznania rządowi. Za jego uchyleniem mogą zatem przemawiać np. względy ekonomiczne, ale także niewłaściwa realizacja przez rozporządzenia celów polityki rządu.

Argumentem ma być także fakt, iż - jak utrzymuje PSL - rozporządzenie jest niezgodne z konstytucją. O tym zdecyduje jednak dopiero Trybunał Konstytucyjny. Krajowa Rada Sądownictwa oraz politycy PSL zaskarżyli do TK przepisy ustawy zezwalające ministrowi sprawiedliwości na reorganizację sądów za pomocą rozporządzenia.

Zdziwienia decyzją ministra Gowina nie kryje prof. Michał Kulesza, twórca reformy samorządowej.

- Od wielu lat obserwujemy obskubywanie społeczności lokalnej z kolejnych ważnych dla niej instytucji obsługi, co prowadzi do degradacji życia zbiorowego na danym terenie i rozpadu zdolności środowisk lokalnych do zarządzania swoimi sprawami - mówi „Rz". Dodaje też, że podpisanie rozporządzenia o reorganizacji sądów przez ministra Gowina jest oznaką złego traktowania obywateli i wspólnot lokalnych. - Sądy rejonowe są bardzo ważnym elementem obsługi społeczności lokalnej. Jeżeli w powiecie nie ma sądu, to dla społeczności lokalnej oznacza degradację - staje się społecznością drugiej, a może nawet trzeciej kategorii uważa.

Tymczasem, według doniesień „Rz", planowane są kolejne zmiany, ograniczające obecność instytucji w małych ośrodkach. Prokuratura Generalna przygotowała plan likwidacji 14 swoich jednostek i przekształcenia 40 w wydziały zamiejscowe. O ostatecznym kształcie reformy zdecyduje minister sprawiedliwości. - Na pewno minister nie zdecyduje o tym sam, lecz na wniosek prokuratora generalnego. To on odpowiada za kształt reformy i czas jej wprowadzenia czy ogłoszenia - komentuje Krzysztof Kwiatkowski, były minister sprawiedliwości (PO).

Przeciwne reformie prokuratury - podobnie jak w przypadku reorganizacji małych sądów - są środowiska lokalne, prawnicze i samorządowcy. Podobne stanowisko zajmie prawdopodobnie PSL.

- Wszelkiemu wyprowadzaniu instytucji państwowych z małych miejscowości mówimy zdecydowane „nie" - podkreśla Krzysztof Kosiński, rzecznik PSL, zastrzegając, że nie zna jeszcze szczegółów planów prokuratury.