Pieniądze dla wdowy wolne od podatku

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w prawomocnym już wyroku (sygn. III SA/Wa 1961/07).

Dla milionów naszych obywateli, którzy wyjechali do pracy za granicę i mogą tam korzystać z pracowniczych programów emerytalnych (PPE), jest to ważny wyrok.

Takie programy emerytalne istnieją bowiem nie tylko w Polsce, ale również w innych państwach UE i działają na podstawie tamtejszych przepisów.

Mieszkająca w Polsce wdowa po uczestniku PPE prowadzonego w Wielkiej Brytanii otrzymuje z niego co miesiąc wypłaty na siebie i dwoje dzieci. Organy skarbowe uznały, że te pieniądze nie są zwolnione z podatku. Ich zdaniem art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy tylko pracowniczych programów emerytalnych uregulowanych w polskiej ustawie z 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych, a nie programów zagranicznych działających na innych zasadach. Wypłacane przez nie świadczenia (na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych po śmierci uczestnika) nie mogą więc być zwolnione z opodatkowania na podstawie wspomnianego przepisu.

W skardze do WSA wdowa zarzuciła, że taka interpretacja przepisów podatkowych prowadzi do uprzywilejowanego traktowania polskich programów emerytalnych. Narusza to art. 49 traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską i inne akty prawa wspólnotowego. Brytyjski program spełnia bowiem wymagania europejskich dyrektyw przewidzianych dla takich programów.

Sąd uwzględnił skargę. Mówiący o środkach zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym przepis updof nie zawęża tego określenia do pracowniczych programów emerytalnych w rozumieniu polskiej ustawy z 2004 r. Gdyby ustawodawca rzeczywiście tego chciał, to zwrot „pracowniczy program emerytalny” zostałby wprost zdefiniowany w tzw. słowniczku ustawowym bądź określony bezpośrednio za pomocą formuły „w rozumieniu ustawy o pracowniczych programach emerytalnych”.

Nie ma więc podstaw do tego, ażeby w drodze wykładni wprowadzać takie zawężenie. Istotne jest także to, że ustawa z 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych wdraża m.in. dyrektywę 2003/41/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 3 czerwca 2003 r. w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych. Zgodnie z dyrektywą każde z państw UE ma zapewnić w odpowiedni sposób jednolite jej stosowanie.

Pojęcie pracowniczego programu emerytalnego ma zatem swoje normatywne umocowanie w prawie wspólnotowym. Obejmuje także pracownicze programy emerytalne prowadzone w innych państwach członkowskich UE na podstawie przepisów tych państw. Zwolnienie podatkowe przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) updof dotyczy więc wypłat środków zgromadzonych zarówno w pracowniczym programie emerytalnym utworzonym i działającym na podstawie ustawy z 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych, jak i w pracowniczym programie emerytalnym utworzonym i prowadzonym w innym państwie UE na podstawie tamtejszych przepisów.

- Jeszcze nie tak dawno przedsiębiorcy także mieli problemy z zaliczaniem składek na działające w Polsce pracownicze programy emerytalne do kosztów prowadzonej działalności. Po dwóch niekorzystnych dla fiskusa wyrokach

– WSA w Gdańsku z 15 maja 2007 r. (sygn. I SA/Gd 375/06) i WSA w Gliwicach z 20 czerwca 2007 r. (sygn. I SA/Gl 1485/06) – wszystko się jednak poprawiło. Ministerstwo Finansów zmieniło interpretację przepisów.

- W myśl nowej składki płacone przez przedsiębiorcę na grupowe ubezpieczenie na życie pracowników z funduszem kapitałowym mogą być zaliczane do kosztów prowadzonej działalności. Obecnie w Polsce działa jedynie około 1000 pracowniczych programów emerytalnych, z czego trzy czwarte w formie grupowego ubezpieczenia. PPE mogą być prowadzone także w formie powołanego w firmie funduszu emerytalnego, zewnętrznego funduszu inwestycyjnego lub funduszu zarządzanego za granicą.