Ulga mieszkaniowa w PIT a termin przedawnienia zobowiązań podatkowych

Kwestie związane z przedawnieniem muszą być interpretowane ściśle. Podatnik miał dwa lata na wydatki, które zmniejszałyby jego podatek. Ten czas nie wydłużył pięcioletniego okresu, w którym urząd skarbowy mógł skontrolować jego rozliczenia. Tak orzekł we wtorkowym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny.

Od kiedy odliczać czas

Sprawa dotyczyła PIT od mieszkania sprzedanego w 2007 r. Sprzedawca był właścicielem krócej niż pięć pełnych lat kalendarzowych, więc powinien zapłacić PIT.

Wysokość podatku i termin zapłaty były wówczas inne niż obecnie, ale zasada, że ze sprzedaży nie trzeba się rozliczać, jeśli od końca roku nabycia minęło pięć lat, jest taka sama. Podobnie jak zasada, że sprzedawca nie zapłaci podatku, jeśli w terminie dwóch lat, licząc od końca roku sprzedaży, wyda uzyskaną kwotę na własne cele mieszkaniowe.

Podatnik tego nie uczynił, a przynajmniej powstał spór dotyczący możliwości zakwalifikowania wydatków do celów mieszkaniowych. Kupił bowiem zespół pałacowo-parkowy częściowo tylko przeznaczony do zamieszkania.

Najważniejsze w sprawie okazało się jednak co innego. Naczelnik urzędu skarbowego, który upomniał się o PIT, poinformował podatnika, że prowadzi postępowanie dotyczące niewykonania zobowiązania podatkowego. Pismo z grudnia 2012 r. dotarło w styczniu 2013 r. Później, w 2013 r., naczelnik wydał decyzję określającą wysokość PIT.

Organ drugiej instancji, do którego odwołał się podatnik, stwierdził, że termin poinformowania podatnika o prowadzeniu postępowania nie ma znaczenia, bieg terminu przedawnienia uległ zawieszeniu w związku z prowadzeniem postępowania. Izba nie kwestionowała natomiast, że zobowiązanie z tytułu PIT od sprzedanego w 2007 r. mieszkania zasadniczo przedawniłoby się z końcem 2012 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, do którego trafiła skarga, zajął jeszcze bardziej profiskalne stanowisko. Stwierdził, że pięcioletni termin przedawnienia trzeba liczyć nie od końca roku płatności podatku (w tym przypadku sprzedaży mieszkania), tylko od końca dwuletniego okresu, kiedy podatnik miał wydać uzyskane ze sprzedaży pieniądze. Podatek przedawniłby się więc dopiero po ponad siedmiu latach. WSA uznał natomiast, że dopiero poinformowanie podatnika o postępowaniu, a nie jedynie jego prowadzenie zawiesza bieg terminu przedawnienia. W tym przypadku, zdaniem WSA, to tylko uwaga na marginesie, bo w 2013 r., gdy urząd wydał decyzję, do przedawnienia było jeszcze daleko.

Przedawnienie musi być pewne

Naczelny Sąd Administracyjny, rozpatrując skargę, podkreślił, że organy podatkowe słusznie uznały, że pięcioletni termin przedawnienia upływał z końcem 2012 r. To WSA dodał kolejne dwa lata, błędnie przyjmując, że termin przedawnienia trzeba odliczać dopiero po upływie dwóch lat, gdy podatnik mógł przeznaczyć środki ze sprzedaży na własne cele mieszkaniowe.

Sąd kasacyjny podkreślił, że przedawnienie jest instytucją, którą trzeba interpretować ściśle. Przychylił się do poglądu WSA, że ograny podatkowe nie mogły przerwać biegu terminu przedawnienia bez poinformowania podatnika o postępowaniu dotyczącym braku zapłaty PIT.

sygnatura akt: II FSK 2303/14

Opinia

Grzegorz Grochowina, menedżer w KPMG w Polsce