Lepiej pożyczyć pieniądze od rodziny niż od znajomych

[b]– Chcę pożyczyć od brata 100 tys. zł na budowę domu. Jakie musiałbym zapłacić podatki? [/b]– pyta jeden z czytelników.

Co do zasady pożyczki objęte są podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC). Od 1 stycznia 2007 r. obowiązuje jednak zwolnienie dla osób zaliczanych do I grupy podatkowej. Chodzi o małżonków, rodzeństwo, zstępnych (czyli dzieci i wnuki), wstępnych (czyli rodziców i dziadków) oraz ojczyma i macochę.

[srodtytul]Korzystniej od rodziny[/srodtytul]

– Osoba pożyczająca pieniądze od wymienionych tu osób nie zapłaci podatku, jeżeli spełni dwa warunki. Po pierwsze, musi w ciągu 14 dni od zawarcia umowy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym deklarację PCC-3, w której wykaże zerowy podatek. Po drugie, pożyczka musi zostać wpłacona na rachunek bankowy, rachunek prowadzony przez SKOK lub przekazana za pośrednictwem poczty – wyjaśnia Maria Kukawska, doradca podatkowy w Accreo Taxand.

Osoby z tej grupy składają deklarację PCC-3 (z zerowym podatkiem) jedynie wówczas, gdy pożyczona suma przekracza 9637 zł. Jeśli więc czytelnik pożyczy np. od rodziców 7 tys. zł, to nie musi już tego zgłaszać.

W PCC istnieje też zwolnienie, które obejmuje teściów oraz zięcia i synową. Uwalnia ono od podatku pożyczki nieprzekraczające 9637 zł. Chodzi o kwoty pożyczone od jednej osoby w ciągu pięciu lat.

Jeśli więc czytelnik chciałby pożyczyć 100 tys. zł od teścia, będzie musiał zapłacić podatek od kwoty 90 363 zł (100 000 zł – wolne od podatku 9637 zł). Stawka wynosi 2 proc., czyli będzie to 1807 zł do zapłaty w ciągu 14 dni od zawarcia umowy.

[wyimek]2 proc. wynosi stawka podatku od czynności cywilnoprawnych dla pożyczek[/wyimek]

[b]O wiele niższe limity zwolnień obowiązują pożyczki od tzw. osób trzecich, czyli od dalszej rodziny i znajomych.[/b] Bez płacenia PCC można pożyczyć w ciągu kolejnych trzech lat do 5 tys. zł od jednej osoby i do 25 tys. zł od kilku osób. Kwot do tej wysokości nie trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego.

[srodtytul]Uwaga na limity[/srodtytul]

Załóżmy, że czytelnik chce pożyczyć 40 tys. zł od wujka. Musi złożyć deklarację i zapłacić 2 proc. od 35 tys. zł (40 000 – wolne od podatku 5000). Odda więc fiskusowi 700 zł.

A co jeśli ktoś mimo takiego obowiązku nie zawiadomi urzędu o pożyczce lub nie zapłaci wymaganego podatku? Ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje karną stawkę podatku wynoszącą 20 proc.

Uwaga! [b]Należy pamiętać o konsekwencjach dla pożyczkodawcy. Będzie musiał rozliczyć PIT, ponieważ osiąga przychód z tzw. kapitałów pieniężnych opodatkowany zryczałtowaną stawką 19 proc.[/b]

[wyimek]9637 zł niższej wartości pożyczek od najbliższej rodziny nie trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego[/wyimek]

– Ważne, aby strony umowy ustaliły wynagrodzenie za pożyczkę. Przepisy stanowią, że powinno być ono porównywalne z wynagrodzeniem rynkowym. Należy więc sprawdzić, jakie jest np. oprocentowanie bankowe, bo przepisy tego nie precyzują – wyjaśnia Maria Kukawska.

Przepisy przewidują swobodę świadczenia umów, a więc strony mogą się umówić na spłatę tego wynagrodzenia w dowolnym okresie, ratalnie albo w całości. Jeśli czytelnik pożyczy od teścia lub brata 100 tys. zł, mogą się umówić, że za np. dwa lata odda im 6,25 proc. (tyle wynosi obecnie stopa redyskonta weksli). Byłoby to 6 tys. 250 zł, a 19 proc. od tej kwoty wynosi 1187,5 zł.

Pożyczkę powyżej 500 zł należy udokumentować umową na piśmie. Będzie to dowód np. w ewentualnym sporze.