Termin na zgłoszenie spadku niekonstytucyjny? - we wtorek rozstrzygnie to Trybunał

Czy miesięczny termin na zgłoszenie spadku w urzędzie skarbowym był zgodny z konstytucją? - na to pytanie ma odpowiedzieć we wtorek, 4 czerwca Trybunał Konstytucyjny

Publikacja: 30.05.2013 18:15

Termin na zgłoszenie spadku niekonstytucyjny? - we wtorek rozstrzygnie to Trybunał

Foto: Fotorzepa, MW Michał Walczak

Konstytucyjnością przepisów o warunkach zwolnienia z podatku od spadków i darowizn członków najbliższej rodziny zmarłego Trybunał zajmował się już 6 grudnia 2012 r., ale wtedy odroczył rozprawę bezterminowo. We wtorek sprawa wróci na wokandę.

Kto nie zdążył, ten płacił

Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn od początku 2007 r. zwalniają niektórych spadkobierców (małżonka, dzieci, wnuki, rodziców, rodzeństwo, pasierbów, macochę, ojczyma) z obowiązku rozliczenia podatku spadkowego. Jednak  prawo do zwolnienia obwarowane jest warunkiem zgłoszenia nabycia spadku w określonym terminie.  Obecnie termin ten wynosi 6 miesięcy od uprawomocnienia się sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, ale w okresie od 1 stycznia 2007 roku do 31 grudnia 2008 roku obowiązywał termin miesięczny. Życie pokazało, że nie wszyscy spadkobiercy byli w stanie go dotrzymać.

Tak było m.in. w przypadku wdowy po panu F.W.  W lutym 2008 sąd rejonowy stwierdził, że dziedziczą po nim żona i dzieci. Postanowienie uprawomocniło się 5 marca 2008 r., ale   wdowa otrzymała je wraz z klauzulą prawomocności dopiero 4 kwietnia 2008 r. 21 kwietnia złożyła w urzędzie skarbowym zgłoszenie o nabyciu rzeczy  i praw majątkowych po zmarłym, licząc na to, że nie dzięki temu skorzysta ze zwolnienia.

Zamiast tego Urząd Skarbowy wezwał wdowę do rozliczenia się z podatku, gdyż ustalił, że nie dochowała ona miesięcznego terminu na zgłoszenie nabycia spadku. Następnie wymierzył wdowie podatek - w przypadku spóźnionego zgłoszenia liczy się go jak dla I grupy podatkowej.

Wdowa odwołała się do Izby Skarbowej, ale wyjaśniono jej tam, że termin miesięczny nie może być liczony od daty otrzymania prawomocnego orzeczenia sądu, ani też od daty nadania orzeczeniu klauzuli prawomocności, a jedynie od daty  uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Prawo nie powinno być jasne tylko dla prawników

WSA w Krakowie, który rozpatrywał skargę wdowy na decyzję Izby, nabrał wątpliwości, czy określający taki warunek art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (w brzmieniu obowiązującym w okresie od 1 stycznia 2007 r.  do 31 grudnia 2008 r.) jest zgodny z Konstytucją.

W ocenie WSA podatnikom niejednokrotnie sprawia trudność prawidłowe obliczenie daty uprawomocnienia się postanowienia o nabyciu spadku, a więc początkowej daty biegu terminu na dokonanie zgłoszenia. Powód? Zdaniem sądu jest nim konieczność  wyinterpretowania, wobec braku wyraźnego przepisu, 21 dniowego terminu uprawomocnia się postanowienia sądowego.

- Trudność ta dodatkowo potęgowana była stosowanymi przez sądy powszechne pieczęciami o prawomocności, gdzie wskazywano wyłącznie datę stwierdzenia, że postanowienie stało się prawomocne, a nie datę, z którą postanowienie stało się prawomocne - stwierdził WSA w pytaniu skierowanym do Trybunału. - W konsekwencji podatnicy błędnie przyjmowali, że bieg terminu na zgłoszenie nabycia własności rzeczy i praw w drodze spadku rozpoczął się z dniem stwierdzenia przez sędziego referenta, że wydane w sprawie postanowienie o nabyciu spadku stało się prawomocne

Zdaniem sądu termin uprawomocnienia się orzeczenia o nabyciu spadku nie został określony w sposób jasny dla przeciętnego, nie posiadającego wykształcenia prawniczego, obywatela co  jest sprzeczne z zasadą prawidłowej legislacji.

- Konstruowanie przez ustawodawcę warunków zwolnienia podatkowego w taki sposób, aby w praktyce korzystanie ze zwolnienia było znacznie utrudnione, a nawet niemożliwe i to z przyczyn niezależnych od podatnika, narusza zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa - argumentuje WSA.

O tym, czy faktycznie tak jest rozstrzygnie we wtorek Trybunał (sygn. akt P 43/11). Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Piotr Tuleja.

Konstytucyjnością przepisów o warunkach zwolnienia z podatku od spadków i darowizn członków najbliższej rodziny zmarłego Trybunał zajmował się już 6 grudnia 2012 r., ale wtedy odroczył rozprawę bezterminowo. We wtorek sprawa wróci na wokandę.

Kto nie zdążył, ten płacił

Pozostało 92% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów