Czy prezes Lot złamał ustawę, bo nie miał innego wyjścia?

Bohater – Marcin Piróg, świeżo upieczony prezes LOT. Ma przeciwników, którzy nie pozwalają mu zapomnieć o biznesowej przeszłości.

Anonimowy telefon do redakcji: „Pisaliście, że konkurs na prezesa LOT nie był czysty. Dlaczego nie napiszecie, że Piróg łamie ustawę antykorupcyjną? Ma udziały w prywatnej firmie InDreams, a przy tym jest szefem państwowej firmy! To niezgodne z prawem. Miał te udziały, kiedy był prezesem Ruchu. Ministerstwo Skarbu o tym wiedziało, ale przymknęli oko. Nie mogę się przedstawić. Nie chcę stracić pracy”.

[srodtytul]Ustawa i Rejestr[/srodtytul]

Ustawa potocznie nazywana antykorupcyjną pochodzi z zamierzchłych czasów, bo z 1997 roku. Jest bezwzględna dla osób pełniących funkcje publiczne. Jeśli jesteś prezesem firmy, w której Skarb Państwa ma więcej niż 50 procent udziałów, nie możesz robić wielu rzeczy, które są oczywiste dla ludzi zajmujących się biznesem. Nie masz prawa być w zarządzie, radzie nadzorczej innych spółek. Nie masz prawa prowadzić działalności gospodarczej. Nie masz prawa być właścicielem ponad 10 procent udziałów w innej spółce. W sumie, jeśli jesteś czynny w biznesie, twoje prawa są niewielkie.

Złamanie zakazów to podstawa do odwołania ze stanowiska. Koniec kropka.

W Krajowym Rejestrze Sądowym – zbiorze danych o spółkach – wina Piróga nie podlega dyskusji. Ma 20 procent udziałów w InDreams i jest tam członkiem rady nadzorczej – a więc łamie prawo podwójnie. Na dokładkę jeszcze fotel szefa rady nadzorczej prywatnej spółki energetycznej.

Na zapisy w rejestrze trzeba uważać. Piróg mógł sprzedać udziały, zrezygnować z rady, a pismo po prostu nie dotarło do sądu. Zapomniała go wysłać sekretarka, zgubił listonosz, sędzia dopatrzyła się źle postawionego przecinka i odesłała spółce do poprawki.

To miał te udziały czy nie miał? Biuro Prasowe LOT: „informujemy, że obejmując stanowisko prezesa LOT, Pan Marcin Piróg nie posiadał udziałów w żadnej z wymienionych spółek, nie był też członkiem rady nadzorczej żadnej ze spółek”.

Piróg jest więc czysty! Oddzielna sprawa, jak to się stało. W biurze InDreams poinformowano nas, że od 28 września nie jest udziałowcem i informacja wkrótce znajdzie się w rejestrze sądowym.

Sam prezes w rozmowie z nami tłumaczył, że w trakcie konkursu na prezesa LOT zdecydował o pozbyciu się udziałów. Tyle że konkurs ogłoszono 4 października, a przesłuchania konkursowe odbywały się pod koniec października! Sprzedał, ale kiedy, nie bardzo wiadomo.

Z kolei Jacek Krawczyk, szef rady LOT, zapewnia, że wszystko odbyło się transparentnie, czyli przejrzyście. Ta przejrzystość jest nieco mętna, bo Krawczyk odmawia odpowiedzi na pytania, powołując się na tajemnicę spółki.

Tyle o LOT. Pytanie, czy Piróg był czysty, gdy obejmował posadę w Ruchu.

Biuro Prasowe LOT: „Odnosząc się do pytań dotyczących Ruchu, informujemy, że pan Piróg w momencie, kiedy obejmował stanowisko prezesa Ruchu, podjął niezwłoczne działania zmierzające do zbycia posiadanych udziałów. Jednakże ze względu na trudną sytuację rynkową, a następnie fakt odwołania zarządu (wobec zmiany właściciela) proces ten nie został dokończony”.

Czyli Piróg łamał prawo, gdy był prezesem Ruchu! Poważna sprawa. Powołanie do władz z naruszeniem zakazów antykorupcyjnych jest nieważne z mocy prawa. To znaczy, że decyzje, które Piróg podejmował, gdy był prezesem, można próbować podważyć. A podejmował ich sporo. Gdy rozmawialiśmy na jego temat w Ministerstwie Skarbu, urzędnicy chwalili go. Wiceminister Zdzisław Gawlik twierdził, że dzięki „ekipie” Piróga państwo zarobiło na sprzedaży Ruchu kilkadziesiąt milionów złotych więcej, niż oczekiwano.

– Wykonali kilka prostych ruchów, przejrzeli umowy, renegocjowali niektóre. Kiedy Piróg kończył misję w Ruchu, spotkaliśmy się. Dziękowałem za to, co zrobił. On pytał, czy jest dla niego miejsce w spółkach Skarbu Państwa, czy może aplikować. Powiedziałem mu oczywiście, że nie widzę żadnych przeszkód – opowiadał wiceminister.

Jeśli Gawlik nie widział przeszkód, to znaczy, że widział źle. Piróg w czasie rozmowy był ciągle członkiem rady nadzorczej i właścicielem innej firmy! Co ważniejsze, ministerstwo powinno o tym doskonale wiedzieć. Zgodnie z ustawą antykorupcyjną Piróg miał obowiązek złożyć w resorcie oświadczenie majątkowe, a w nim opisać posiadane udziały i pełnione funkcje. Minister zaś powinien oświadczenie przeanalizować.

Na pozór warianty są dwa. Piróg oświadczenie złożył i skłamał, że udziałów nie ma – za co grozi odpowiedzialność karna. Albo złożył i napisał prawdę. Co oznacza, że minister nie dopełnił obowiązku właściciela, który powinien sprawę zbadać.

Co Piróg napisał w oświadczeniu? Nic!

– Nie złożyłem tego oświadczenia – wyznał nam. Za niezłożenie grozi tylko odpowiedzialność służbowa. To znaczy żadna, bo Piróg prezesem Ruchu już nie jest.

Co na to ministerstwo? Dlaczego nie zainteresował ich brak oświadczenia prezesa Ruchu?

Maciej Wewiór tłumaczy, że MSP nadzoruje 1000 spółek, z niektórych dostaje po kilkanaście oświadczeń: przeanalizowanie wszystkich informacji w nich zawartych nie jest możliwe w krótkim czasie.

[srodtytul]Wszyscy wiedzieli[/srodtytul]

Prezes nie złożył oświadczenia, minister nie miał czasu, żeby to zauważyć. Ale nikt – ani prezes, ani minister, ani rada nadzorcza – nie może udawać, że czegoś nie wiedział.

Piróg pisał o udziałach w InDreams w CV przesłanym na konkurs, złożył radzie nadzorczej oświadczenie, w którym przyznaje się do udziałów i funkcji.

– Ja tego nie ukrywałem, bo byłem dumny z tego, że jestem współwłaścicielem InDreams – mówi nam.

Świadczy to o tym, że działał z premedytacją. Reguły gry były ściśle określone. W ogłoszeniu o konkursie na prezesa Ruchu napisane było, że jednym z kryteriów oceny jest „znajomość ograniczeń prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne”.

Piróg więc nie ukrywał, a właściciele w czasie konkursu nie drążyli sprawy. – Nie było o to pytań i Marcin Piróg też nic nie mówił – opowiada Tadeusz Lisiecki, który jako członek rady nadzorczej Ruchu oceniał kandydatów.

Dlaczego nikt nie pytał? Tomasz Szanser, który kierował pracami rady, tłumaczy:

– Wyszliśmy z założenia, że jeśli ktoś staje do konkursu, to jest świadomy ograniczeń związanych z kierowaniem spółkami z udziałem Skarbu Państwa.

Szanser zauważa, że brak pytań mógł się wziąć z tego, że ustawa antykorupcyjna znalazła się w „zapomnianej sferze”. Zaraz dodaje, że inne instytucje nie zauważyły problemu: – Sąd nie znalazł przeszkód, by wpisać Marcina Piróga do dokumentów jako prezesa Ruchu.

Spokojnie można dodać, że zawiodło nawet CBA. Zgodnie z ustawą biuro miało obowiązek skontrolować prawdziwość oświadczenia majątkowego prezesa. Jeśli oświadczenia nie było, to biuro powinno się zainteresować dlaczego.

[srodtytul]Druga strona medalu[/srodtytul]

W 2008 roku Marcin Piróg kupił 20 procent udziałów w firmie InDreams, która organizuje zagraniczne wyjazdy motywacyjne. Wydał na to 600 tysięcy złotych. Został przewodniczącym rady nadzorczej. To miał być pomysł na biznes po latach spędzonych w Carlsbergu.