Już za 19 zł miesięcznie przez rok
Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.
Subskrybuj i bądź na bieżąco!
Aktualizacja: 24.05.2011 09:24 Publikacja: 21.05.2011 01:01
Jerozolima to pole bitwy między Izraelczykami a Palestyńczykami oraz zachodnim sekularyzmem a islamskim fundamentalizmem
Foto: AP
Pod koniec lat 20. XIX stulecia do Jerozolimy przybyli z Anglii państwo Montefiore – Judith i Moses. Byli – jak powiada po prawie 200 latach współczesny nam Montefiore, Simon, znany pisarz, autor m.in. książek: „Stalin. Dwór czerwonego cara" i „Potiomkin. Książę książąt" – „pierwszymi przedstawicielami nowej klasy wpływowych i dumnych Żydów europejskich, pragnących usilnie pomóc swym nieoświeconym braciom z Jerozolimy".
Tymczasem ta ostatnia pod rządami osmańskiego paszy zwanego Mustafą Zbrodniarzem wyludniła się i pogrążyła w nędzy. Jak zanotowała Judith: „Ani śladu nie pozostało z miasta, które było kiedyś radością całej kuli ziemskiej". Państwo Montefiore swoją działalność w Jerozolimie rozpoczęli od odrestaurowania grobu Racheli pod Betlejem. Od razu zamierzali zaofiarować więcej – a mieli co! Urodzony we Włoszech Moses, wybitny finansista choć samouk, był szwagrem Nathana Rothschilda – ale sami Żydzi jerozolimscy prosili ich, by nie szastali zbytnio pieniędzmi, gdyż po ich wyjeździe Turcy obciążą ich jeszcze wyższymi podatkami.
Przyjeżdżając do Jerozolimy, Moses nie był przesadnie religijny, wyjeżdżał jako ortodoksyjny Żyd. Ponoć kiedy Montefiore wracali statkiem do Anglii, rozpętał się gwałtowny sztorm, a wtedy w trakcie największej nawałnicy Moses rzucił na fale kawałek macy pozostały z zeszłorocznego święta Pesach, który przezornie zabrał ze sobą w podróż. Oczywiście morze natychmiast się uspokoiło. Montefiore wierzył, że Bóg wziął w opiekę ludzi pielgrzymujących do Jerozolimy. Do dziś – zaświadcza Simon Montefiore – jego rodzina co roku w święto Pesach odczytuje relację Mosesa o tym cudownym wydarzeniu. W przedmowie do wydanej właśnie książki Simona Sebaga Montefiorego „Jerozolima. Biografia" (Wydawnictwo Magnum, Warszawa 2011) autor wyznaje, że do napisania jej przygotowywał się przez całe życie. I pisze dalej: „Z powodu powiązań rodzinnych, omówionych w tej książce, »Jerozolima« jest moją rodzinną dewizą. Niezależnie od więzi osobistych, starałem się opowiedzieć o tym, co się wydarzyło i w co ludzie wierzyli. Wracając do punktu wyjścia: zawsze były dwie Jerozolimy, doczesna i niebiańska, obie rządzone bardziej wiarą i emocjami niż rozsądkiem i faktami. A Jerozolima pozostaje środkiem świata".
Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.
Subskrybuj i bądź na bieżąco!
Polityka nad Sekwaną to dziś pole eksperymentów, w tym wciągania do władzy partii dotąd izolowanych. Efekt – woj...
W dzisiejszym odcinku podcastu „Posłuchaj Plus Minus” Daria Chibner rozmawia z Konstantym Pilawą z Klubu Jagiell...
Urzeka mnie głębia głosu Dave’a Gahana z zespołu Depeche Mode oraz ładunek emocjonalny ukryty między jego słowam...
„28 lat później” to zwieńczenie trylogii grozy, a zarazem początek nowej serii o wirusie agresji. A przy okazji...
„Sama w Tokio” Marie Machytkovej to książka, która jest podróżą. Wciągającym odkrywaniem świata bohaterki, ale i...
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas