Skandaliczna dla zachodniej opinii publicznej powieść Jonathana Littella „Łaskawe” dla mnie, Polaka, szczególnego skandalu ze sobą nie niesie. Cóż może być wstrząsającego w postaci esesmana kompletnie wyzutego z poczucia winy dla obywatela kraju, w którym brak wyrzutów sumienia i zgoła zakaz wytykania win różnej rangi zbrodniarzom, kapusiom i renegatom, ucieleśniony we frazesie „wszyscy byli umoczeni”, jest jedną z podstawowych zasad publicznego dyskursu?

Przeciwnie, bohater powieści wydaje mi się człowiekiem stosunkowo przyzwoitym. Owszem, nie ma żadnych wyrzutów sumienia, że mordował Żydów i kogokolwiek mu zamordować kazali – taką miał pracę, był trybikiem w wielkiej maszynie, a poza tym była wojna i wszyscy grzeszyli. Ale nie nadstawia też piersi po ordery. Nie upiera się, że nazizm, choć może trochę zbłądził, wynikał jednak ze szlachetnej, idealistycznej chęci obrony ciężko pracujących chłopa i robotnika przed wyzyskiem żydowskich przeważnie bankierów i spekulantów; z obrony dokonań cywilizacji europejskiej przed zalewem barbarzyńskich hord ze Wschodu, powrotu do pięknych zasad średniowiecznej rycerskości, pochwały męstwa… Nie upiera się, że światowa konspiracja żydowskich bankierów i wywrotowców jednak bez wątpienia istniała i teraz, na trupie III Rzeszy, niewidzialną ręką chwyta za gardło demokratyczne kraje, które dały się zmanipulować jej propagandzie i poprowadzić przeciwko walczącym o wspólne dobro Niemcom.