Nie dać się uśpić kresowym mitom

Zbiór Dawida Szkoły, złożony z tekstów rozproszonych do tej pory po literackich miesięcznikach, czyta się jak poemat. Rezonują i powracają w nim podobne tematy, tło niezmiennie stanowią przygraniczne miasteczka z ich malowniczymi ryneczkami, których mieszkańcy „musieli kupować gazetę, aby się upewnić, w granicach jakiego państwa aktualnie się znajdują". Istotę stanowią sylwetki pisarzy o poplątanych losach, których te wielojęzyczne miasteczka uformowały: Celan, Stempowski, Roth, Conrad, żeby wymienić tylko niektórych.

Publikacja: 28.12.2018 17:00

Nie dać się uśpić kresowym mitom

Foto: materiały prasowe

Warto od razu zaznaczyć, że Dawid Szkoła nie wkłada różowych okularów – patrzy na galicyjskie mikroświaty z czułością, ale nie bezkrytycznie. Nie daje się uśpić kresowym mitom. Przypomina, że w Galicji na jednego mieszkańca przypadało więcej knajp niż lekarzy i szkół, a bieda na wsiach bywała potworna.

Pisząc o przygranicznych miasteczkach należących do państw i cesarstw, które już nie istnieją, sam porusza się na pograniczu gatunków. Esej przeplata z gonzo (rodzaj surrealistycznego reportażu – red.), a dziennik podróży z krótkimi impresjami. Szkoła, jak wielu przed nim, szuka języka, który potrafiłby oddać doświadczenie straty. Dużo tu wielkich słów, kwestii fundamentalnych wypowiedzianych w melancholijnej tonacji – bywa ich zbyt wiele, mogą przytłaczać, lecz amortyzują je ciekawe obserwacje autora i biograficzne perły. Wraz z nim snujemy się pomiędzy lichymi bloczkami i osiedlami współczesnych Czerniowiec, w których sprasowana została „wiedeńskość z sowieckością". Narrator tłucze się zdezelowanymi ukraińskimi busikami, by powłóczyć się tymi samymi deptakami co pijany Joseph Roth albo młody Emil Cioran. Pije piwo na obskurnych dworcach, zajada tanią pizzę w podejrzanych barach, a przede wszystkim patrzy, patrzy, patrzy. „Nie ma słów, aby to opisać" – notuje w jednym z esejów. Czy na pewno?

Odbierz 20 zł zniżki - wybierz Płatności Powtarzalne

Czytaj o tym, co dla Ciebie ważne. Sprawdzaj z nami, jak zmienia się świat i co dzieje się w kraju. Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia, historia i psychologia w jednym miejscu
Plus Minus
Posłuchaj „Plus Minus”: Jakim papieżem będzie Leon XIV?
Plus Minus
Zdobycie Czarodziejskiej góry
Plus Minus
„Amerzone – Testament odkrywcy”: Kamienne ruiny z tropików
Plus Minus
„Filozoficzny Lem. Tom 2”: Filozofia i futurologia
Plus Minus
„Fatalny rejs”: Nordic noir z atmosferą