Leń, tuman, głupek. Nic z ciebie nie będzie. Skończysz na bezrobociu albo w więzieniu – takie słowa wiele dzieci słyszy codziennie w szkole, a nawet od rodziców. I przestają wierzyć w siebie, nie czują się zdolne do tego, żeby osiągnąć sukces, choćby niewielki.

– Majewski, nie rokujesz! To była mantra, którą powtarzała mi przez cztery lata w liceum jedna z nauczycielek – wspomina Szymon Majewski, satyryk, dziennikarz, który prowadził w TVN program „Szymon Majewski Show". – Nie byłem jakimś szczególnie niegrzecznym uczniem, ale nie potrafiłem się uczyć. Okropnie się nudziłem. Roznosiło mnie, więc coś tam dopowiadałem, lubiłem dorzucić nauczycielowi jakąś puentę – wspomina.

Problemy miała też podróżniczka i pisarka Beata Pawlikowska. – Walczyłam ze wszystkimi nauczycielami – opowiada. – Buntowałam się przeciwko temu, że muszę się uczyć na przykład wzorów chemicznych, które nie miały żadnego związku z tym, co myślałam i czułam – dodaje.

Pawlikowska i Majewski o niemiłych wspomnieniach związanych ze szkołą mogliby opowiadać bez końca. – Bardzo często nauczyciel stawiał mnie na środku klasy i mówił: „Zobaczcie, jak ona się ubiera", a do mnie: „Kim ty właściwie jesteś" – wspomina Pawlikowska.

Wtóruje jej Szymon Majewski: – Do dziś budzę się zlany potem, bo śni mi się moja matura albo jakaś inna historia szkolna.

Jednak mimo problemów oboje skończyli szkoły, a nawet odnieśli spektakularny sukces. Są znani, przez wielu lubiani, dobrze zarabiają. Przez nikogo nie zostali stłamszeni. Tylko czy każdy, kogo w dzieciństwie pozbawiono wiary w siebie, ma szanse na szczęśliwą dorosłość?

Psychologowie są zgodni: dzieci, które słyszą o sobie, że są leniwe i nic nie potrafią, mają niską samoocenę, brakuje im wiary w siebie i boją się wielu rzeczy. – To wpływa nie tylko na ich życie szkolne, ale też na codzienne funkcjonowanie wśród koleżanek i kolegów – mówi Katarzyna Knopp, psycholog rozwoju i wychowania z UKSW.  I dodaje: – Osoby dorosłe, które w dzieciństwie rzadko były chwalone albo wręcz słyszały, że do niczego się nie nadają, zwykle nie wierzą w siebie. Wiele badań psychologicznych pokazuje, że mają gorszy status społeczno-ekonomiczny czy pracę, która jest słabo płatna.