Polskę i Turcję łączy podobieństwo cykli mocarstwowych. Oba kraje pojawiły się na arenie dziejowej jako wielkie mocarstwa w ostatniej fazie średniowiecza, ale ich potęga nie przetrwała następnej epoki. Nie potrafiły wykorzystać nowożytnej modernizacji i wiek XIX przyniósł im upokarzający upadek.

Imperium osmańskie powstało po zdobyciu Konstantynopola w połowie XV wieku i swym zasięgiem obejmowało obszar południowo- -zachodniej Eurazji i północnej Afryki. Po dwóch wiekach ekspansji w imieniu Allaha zaczęło wyraźnie przegrywać rywalizację z największym konkurentem, chrześcijańską Europą, która z nastaniem nowożytności osiągnęła apogeum swojej potęgi. Wiek XIX to długotrwała i – wydawać by się mogło – beznadziejna obrona przed Rosją, która wyznaczyła sobie rolę następcy Bizancjum. Ale dopiero koniec I wojny światowej przyniósł nieodwołalny kres osmańskiego imperium.

Polska przeżywała swój okres mocarstwowości niemal równolegle. Unia z Litwą na początku XV w. zapewniła jej dominującą pozycję w Europie Środkowej i Wschodniej. W wieku XVI Rzeczpospolita rozpoczęła decydującą grę o supremację na Wschodzie z młodym i bardzo ekspansywnym państwem moskiewskim. Prowadziła z nim trwającą przeszło 100 lat wojnę, której stawką było stworzenie północnoeurazjatyckiego imperium. Rywalizację tę sromotnie przegrała. Na początku XVIII w. stała się protektoratem Rosji, a następnie została w ogóle wymazana z mapy Europy.