Czy pierwsza dama mogłaby wrócić do pracy nauczycielki w szkole? Eksperci wyjaśniają

– Ciężko wyobrazić sobie, żeby małżonka lub małżonek prezydenta po dwóch pięcioletnich kadencjach miał powrócić np. do zawodu sędziego, bo to przecież wprost wskazywałoby na naruszenie standardów bezstronności. Analogicznie ciężko wyobrazić sobie, że po dziesięciu latach do pracy wróci nauczyciel, który nie miał styczności z nauczaniem, realizowanymi programami nauczania czy metodami. Wystarczy spojrzeć, ile przez ten czas zmieniło się w życiu, społeczeństwie czy technologii – komentuje mec. Łukasz Łuczak prowadzący kancelarię adwokacką.

Adwokat jest również zdania, że zakończenie kadencji nie oznacza automatycznego wyjścia z pełnionej wcześniej roli.

– Zaangażowanie polityczne – zarówno to czynne, jak również wyrażane bierną postawą – pozostawia bowiem pewne stygmaty, które w wielu przypadkach nie będą korespondowały z pracą wykonywaną przed objęciem funkcji pierwszej damy lub pierwszego gentlemana – ocenia.

Czytaj więcej

Polityka

Pracodawca żony prezydenta Andrzeja Dudy o jej powrocie do pracy

Rozmowa z Markiem Stępskim, dyrektorem II Liceum Ogólnokształcącym w Krakowie, pracodawcą żony pr...

Po zakończeniu kadencji męża – prezydenta pierwsza dama może wrócić do pracy, ale jako nauczycielka ma być neutralna i gotowa na trudne pytania 

Czy pierwszą damę można jednak pozbawić pracy „tylko” dlatego, że pierwszą damą była? Czy też dlatego, że nie spełniła pokładanych w niej oczekiwań swojego środowiska zawodowego? Okazuje się, że przepisy są jednoznaczne.

– Gdyby Agata Kornhauser-Duda po zakończeniu bezpłatnego urlopu chciała wrócić do pracy w szkole, to dyrektor miałby obowiązek ją do niej dopuścić – komentuje dr Jeannette Słaby, stojąca na czele Szkoły Podstawowej nr 3 im. Jana Brzechwy w Goleniowie. – Trzeba jednak pamiętać, że od nauczyciela oczekujemy neutralności, a zaufanie do niego muszą mieć nie tylko uczniowie i rodzice, ale też grono pedagogiczne, w którym na co dzień się on obraca – dodaje dyrektorka. Jak podkreśla, będąc na miejscu zarządzającego szkołą, sama musiałaby mieć pewność, że wracający nauczyciel będzie umiał zmierzyć się z pytaniami uczniów.

A tych – teoretycznie przyjmując, że była pierwsza dama chciałaby wrócić do pracy przy tablicy jako nauczycielka języka niemieckiego w prestiżowym II LO im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie – mogłoby być sporo. Wystarczy przypomnieć, że to właśnie pedagodzy z tej szkoły – kiedy w kwietniu 2019 r. trwał ogólnopolski strajk pracowników oświaty – upublicznili list otwarty, w którym zarzucili swojej koleżance brak solidarności ze środowiskiem.

Czytaj więcej

Oświata i nauczyciele

Strajk nauczycieli od 8 kwietnia 2019. Czy egzaminy ósmoklasisty i gimnazjalny oraz matury odbędą się w terminie?

Według zapowiedzi ZNP zaplanowany od 8 kwietnia protest może utrudnić przeprowadzenie egzaminów g...

Prawniczka: odmowa powrotu z bezpłatnego urlopu z powodu poglądów politycznych nauczyciela to możliwa dyskryminacja 

Sama Agata Kornhauser-Duda, obejmując funkcję pierwszej damy w 2015 r., wzięła bezpłatny urlop, co oznacza, że w tym czasie pracy nie świadczyła i nie pobierała wynagrodzenia, ale formalnie wciąż pozostawała w placówce zatrudniona. Jak tłumaczy dr Słaby, takiego nauczyciela nie można zwolnić, chyba że np. zlikwidowana zostanie cała szkoła lub część jego etatu. W praktyce do zakończenia zatrudnienia dojdzie także wtedy, kiedy miał on umowę na czas określony, a okres, na jaki ją zawarto, minął. Zwolnienie może nastąpić też, jeśli nauczyciel dopuściłby się ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych, np. obraził swoich kolegów po fachu, uczniów lub ich rodziców. – Jeśli dyrektor odmówiłby nauczycielowi prawa do powrotu lub go zwolnił w innych niż wspomniane przypadkach, to sprawa zapewne skończyłaby się w sądzie – i to wygraną pracownika – zauważa dr Słaby.

– Co więcej, odmowa dopuszczenia do pracy nauczyciela powracającego z urlopu bezpłatnego  wyłącznie z powodu jego poglądów politycznych lub publicznej aktywności, w mojej ocenie mogłaby stanowić swego rodzaju dyskryminację – dopowiada mec. Michalina Koligot z kancelarii Kowalak Jędrzejewska Konrady i Partnerzy.

Zdaniem ekspertki, taka sytuacja może jednak budzić wątpliwości, bo przecież nauczyciel musi cieszyć się autorytetem uczniów i rodziców. Pojawia się pytanie, jak ocenić w tym kontekście kojarzenie danej osoby z konkretnymi środowiskami politycznymi. Zwłaszcza że pedagodzy powinni być szczególnie wyczuleni w kwestii zachowania neutralności światopoglądowej w przestrzeni szkolnej. – W związku z tym może pojawić się pytanie, czy osoba, która przez dłuższy czas funkcjonowała w przestrzeni publicznej w określonym kontekście politycznym, będzie mogła w pełni sprostać temu wymogowi w odbiorze społecznym – unaocznia mec. Koligot.

Czytaj więcej

Polityka

Agata Kornhauser-Duda bez pensji na własne życzenie

Nie będzie uregulowania statusu małżonki głowy państwa. Nieoficjalnie powodem jest brak entuzjazm...

Bezpłatny urlop na dekadę? Zdaniem prawnika lepsze może być odejście z pracy, bo życie rodziny prezydenta i tak bezpowrotnie się zmienia 

Według ekspertki każda osoba wykonująca zawód zaufania publicznego musi liczyć się z tym, że to, co robi, może rzutować na sposób postrzegania jej profesjonalizmu i wiarygodności w oczach innych. – Dotyczy to zarówno nauczycieli angażujących się w działalność polityczną, jak i przedstawicieli innych profesji, których publiczna aktywność może budzić wątpliwości co do ich bezstronności czy rzetelności zawodowej – argumentuje.

Mec. Łuczak uważa zaś, że biorąc pod uwagę czas trwania prezydenckiej kadencji i świadomość, na jakie wybory decyduje się osoba najbliższa, warto zastanowić się, czy bezpłatny urlop ma większy sens niż rozwiązanie stosunku pracy. – Ma to też wymiar praktyczny, albowiem zakończenie prezydentury i tak bezpowrotnie zmienia życie rodziny prezydenta. Nadal są osobami publicznymi, pozostającymi pod ochroną instytucji aparatu bezpieczeństwa państwa – konkluduje.

Czytaj więcej

Polityka

Przyszłość Andrzeja Dudy: think tank, uczelnia czy premierostwo?

Polityczna historia III RP jak dotąd pokazuje jednoznacznie: byli prezydenci mogą być co najwyżej...

Zwraca jednocześnie uwagę nie tylko na art. 41, ale także 53 § 1 pkt 2 kodeksu pracy. Ten pierwszy wskazuje, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu zatrudnionego (w tym bezpłatnego), a także w czasie jego innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Z kolei drugi z wymienionych przepisów zakłada, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, bez winy pracownika, w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika trwającej dłużej niż 1 miesiąc (wywołanej z innych przyczyn niż niezdolność do pracy spowodowana chorobą).