Niezapłacone składki wyegzekwujemy na dwa sposoby

Administracyjne tytuły wykonawcze obejmujące składki m.in. na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne są tytułami egzekucyjnymi. Nie jest nim natomiast tytuł wykonawczy obejmujący składki na Fundusz Pracy

Aktualizacja: 20.05.2009 07:27 Publikacja: 20.05.2009 06:35

Niezapłacone składki wyegzekwujemy na dwa sposoby

Foto: Fotorzepa, Seweryn Sołtys Seweryn Sołtys

rp.pl

[b]Tak wynika z uchwały Sądu Najwyższego z 16 października 2008 r., III CZP 99/08[/b]

[srodtytul]Jaki był problem[/srodtytul]

Sąd rejonowy oddalił wniosek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o nadanie klauzuli wykonalności administracyjnym tytułom wykonawczym. Zostały one wystawione przeciwko dłużnikom hipotecznym i obejmowały należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP).

Sąd pierwszej instancji uznał, że wspomniane należności powinny być egzekwowane w drodze egzekucji administracyjnej. Zgodnie z przepisami ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji mógłby być stosowany środek egzekucyjny w postaci egzekucji z nieruchomości dłużników, zwłaszcza że nie została jeszcze wszczęta egzekucja sądowa z nieruchomości (art. 773 k.p.c.).

W zażaleniu na postanowienie wierzyciel ZUS wnosił o zmianę zaskarżonego postanowienia i nadanie im takiej klauzuli.

Chodziło o możliwość prowadzenia egzekucji sądowej. A co za tym idzie – ustanowienie na rzecz ZUS hipoteki na nieruchomości stanowiącej własność dłużników. Skarżący twierdził, że nie ma znaczenia publicznoprawny charakter należności zabezpieczonych tą hipoteką oraz sam status prawny wierzyciela hipotecznego.

Sąd okręgowy stwierdził istnienie odmiennej praktyki sądowej w zakresie nadawania klauzuli wykonalności administracyjnym tytułom wykonawczym. Sąd Najwyższy wypowiadał się wcześniej w tej sprawie [b](uchwała z 23 maja 2003 r., III CZP 27/03)[/b]. Jednak pojawienie się nowych aktów prawnych po wydaniu tej uchwały wymagało nowego przeanalizowania stanu prawnego i ustalenia, jaki system został ostatecznie przyjęty w zakresie wspomnianych składek stanowiących należności publicznoprawne.

[srodtytul] Skąd to rozstrzygnięcie[/srodtytul]

Sąd Najwyższy stwierdził, że w pierwotnej wersji ustawy z 13 października 1998 r. przewidziano, iż składki na ubezpieczenie społeczne podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej.

W uchwale z 23 maja 2003 r. SN uznał, że administracyjny tytuł wykonawczy obejmujący składki na ubezpieczenie społeczne i na FP może stanowić tytuł egzekucyjny w rozumieniu art. 777 § 1 pkt 3 kodeksu postępowania cywilnego.

[b]Z uzasadnienia obu uchwał może wynikać wniosek o prawnej odrębności i autonomiczności obu rodzajów egzekucji. To wierzyciel ma pozostawiony wybór w zakresie każdego sposobu egzekucji[/b] – w tym w zakresie egzekucji z nieruchomości.