Od pakietów medycznych trzeba płacić PIT

[b]Takie są konsekwencje uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 maja 2010 r. (II FPS 1/10)[/b] - pisaliśmy o niej również w artykule [link=http://www.rp.pl/artykul/56019,484490_Pakiety_medyczne_sa_opodatkowane.html]"Firmy muszą pobierać PIT od pakietów medycznych"[/link].

Kończy ona dyskusje na temat zasadności opodatkowania takich świadczeń. Zaczęły się one w 2006 r. Wtedy nastąpiła zmiana podejścia fiskusa do opodatkowania pakietów medycznych.

Wcześniej we wszystkich interpretacjach potwierdzał on, że nie trzeba od nich naliczać podatku, ponieważ opodatkowaniu podlegają tylko rzeczywiście uzyskane świadczenia. Tymczasem płatnik nie jest w stanie ustalić, kto i za ile korzystał z usług.

[srodtytul]Argumenty podatników[/srodtytul]

Problem związany jest z różnymi sposobami interpretacji art. 12 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link]. Zgodnie z tym przepisem[b] za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń[/b].

Przepis ten wskazuje, że chodzi m.in. o: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Korzystne dla podatników wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych powoływały się na art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Przepis ten zawiera definicje przychodów. Wskazuje, że są to:

- otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne

- wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie tego przepisu sądy dochodziły do wniosku, że tylko otrzymane (a nie jedynie postawione do dyspozycji) świadczenia w naturze są przychodem.

[srodtytul]Stanowisko fiskusa[/srodtytul]

W ostatnich latach inne stanowisko reprezentują organy podatkowe (potwierdziły je niektóre orzeczenia wojewódzkich sądów administracyjnych). Podkreślają one, że o powstaniu przychodu ze stosunku pracy nie przesądza fakt skorzystania przez pracownika z konkretnej usługi medycznej, lecz samo otrzymanie przez niego abonamentu, który daje prawo do określonych świadczeń.

Oznacza to, że [b]objęcie pracownika nieobowiązkową opieką medyczną stanowi nieodpłatne świadczenie. Zdaniem organów wartość świadczenia należy ustalić według cen jego zakupu[/b].

Według nich ryczałtowy sposób opłacania przez pracodawcę kosztów związanych z otoczeniem pracowników nieobowiązkową opieką medyczną nie jest przeszkodą w ustaleniu wartości świadczenia przypadającego na każdego uprawnionego pracownika.

W momencie zawarcia umowy z firmą medyczną znana jest bowiem zarówno globalna kwota przypadająca do zapłaty, jak i liczba pracowników, dla których wykupiono świadczenie.

[srodtytul]NSA zgadza się z organami podatkowymi[/srodtytul]

W uchwale z 24 maja 2010 r. NSA potwierdził stanowisko organów podatkowych, że wykupione przez pracodawcę pakiety świadczeń medycznych stanowią dla pracowników uprawnionych do ich wykorzystania nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.

Trzeba jednak podkreślić, że uchwała ta dotyczy tylko świadczeń, których wartość nie jest zwolniona od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT.

Zgodnie z tym przepisem podatku nie trzeba płacić od świadczeń rzeczowych i ekwiwalentów za nie, które przysługują na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na ich podstawie.

W uchwale NSA nie wypowiedział się w sprawie zasad ustalania wartości pakietu przypadającego na pracownika (pytanie nie obejmowało tego problemu).

[srodtytul]Uzyskanie uprawnienia to przychód[/srodtytul]

W uzasadnieniu NSA podkreślił, że [b]pracownik, któremu firma wykupiła pakiet medyczny, uzyskuje konkretne uprawnienia. Już to jest przysporzeniem majątkowym.[/b] Nie można więc zgodzić się z argumentem, że w takiej sytuacji mamy do czynienia jedynie z postawieniem świadczeń do dyspozycji.

Zdaniem sądu nie można się zgodzić z podejściem, że sam pakiet nie ma określonej wartości ekonomicznej. Gdyby tak było, to nikt by go nie kupował. NSA nie przekonał także argument, że pracownik może zostać objęty pakietem wbrew swojej woli, mimo że nie ma ochoty z niego korzystać (bo np. wykupił sobie dostęp do innej kliniki).

Według NSA zatrudniony zawsze może złożyć oświadczenie, że nie chce korzystać z prawa do świadczeń. Zakład pracy musi je respektować. Wtedy pracownik nie uzyskuje przysporzenia i nie musi płacić podatku dochodowego.

[srodtytul]Wcześniejsze rozstrzygnięcia sądu[/srodtytul]

NSA pierwszy raz rozstrzygał zasady opodatkowania pakietów medycznych (rozbieżności w orzecznictwie pojawiły się na poziomie WSA). Wcześniej NSA zajmował się jednak podobnymi problemami. W uzasadnieniu przypomniał, że w [b]uchwale z 16 października 2006 r. (II FPS 1/06)[/b] podobne argumenty zdecydowały o objęciu opodatkowaniem zatrzymanej przez spółkę dywidendy.

Czytamy w niej, że skoro każdy przychód (poza wymienionymi w art. 12 ust. 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o CIT[/link]) stanowi, po odliczeniu kosztów jego uzyskania, przedmiot opodatkowania, a wyliczenie przychodów w art. 12 ust. 1–3 ma jedynie charakter przykładowy, to wymienione

w ust. 2 pojęcie nieodpłatnego świadczenia nie może być zawężone do jego cywilistycznego znaczenia. Nie przeczy temu użycie przez ustawodawcę w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT wyrazu „otrzymanych” w odniesieniu do nieodpłatnych świadczeń. Okoliczność ta nie przesądza wcale o konieczności istnienia podmiotu świadczącego i podmiotu odbierającego świadczenie.

Trudno dziś przesądzić, w jaki sposób uchwała ta wpłynie na sądy zajmujące się innymi podobnymi sytuacjami. Przykładem jest zorganizowanie przez pracodawcę zbiorowego transportu zatrudnionych przez niego osób bez weryfikowania, kto z tej możliwości korzysta.

W uzasadnieniu uchwały NSA uznał, że uchwała z 24 maja 2010 r. nie jest sprzeczna z dotyczącym takiej sytuacji [b]wyrokiem NSA z 15 września 2009 r. (II FSK 536/08)[/b]. Sąd uznał w nim, że nie ma podstaw do ustalenia przychodu pracownika, jeśli na podstawie zawartej z przewoźnikiem umowy pracodawca ponosi zryczałtowane opłaty związane z dojazdem pracowników do pracy. To dlatego, że świadczenia te mają inny charakter.

O skomplikowanym charakterze problemu świadczy fakt, że uchwały nie przyjęto jednogłośnie – jeden z sędziów zgłosił zdanie odrębne.

[ramka][b]Za zaliczki odpowiada płatnik[/b]