Brak rejestracji na unijny VAT nie pozbawia zerowej stawki

[b]Tak orzekł WSA w Warszawie 29 lipca 2010 r. (III SA/ Wa 600/10).[/b]

W grudniu 2007 r. spółka złożyła deklarację VAT dotyczącą wykonywanych przez nią dostaw. Następnie w korektach wskazała, że były to wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów (WDT), opodatkowane zerową stawką VAT. W związku z tym, na wniosek spółki, stwierdzona została nadpłata, po czym w decyzji z 26 października 2009 r. izba skarbowa ponownie określiła wysokość zobowiązania w VAT, uznając, że w tym wypadku nie ma zastosowania stawka

0 proc. Organ wskazał, że nie zostały spełnione warunki przewidziane w art. 13 ust. 6, art. 42 ust. 1 oraz art. 97 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link]. W świetle tych przepisów WDT występuje, jeżeli dostawcą jest podatnik, który przed dniem wykonania pierwszej WDT zawiadomił naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności i został zarejestrowany jako podatnik VAT UE.

W skardze do WSA spółka podniosła, że na podstawie art. 28c cz. A VI dyrektywy zwolnienie od VAT (w Polsce prawo do zerowej stawki) nie jest uzależnione od faktu zarejestrowania podatnika. Na poparcie swego stanowiska przywołała [b]wyrok NSA z 11 marca 2010 r. (I FSK 1941/08)[/b], w którym sąd uznał, że sam brak rejestracji nie może uniemożliwiać uznania transakcji za WDT uprawniającą do zastosowania stawki 0 proc.

WSA w całości uchylił decyzję. W ocenie sądu, w sytuacji gdy organy nie kwestionowały, że nastąpiła WDT, nie można odmówić zastosowania zerowej stawki. Brak rejestracji podatnika nie ma znaczenia. Nie można było pozbawić go prawa do zwolnienia z VAT, bo istotne jest samo wykonanie WDT.

Sąd podkreślił, że stanowisko to wynika bezpośrednio z zasady neutralności VAT, wyrażonej w przepisach VI dyrektywy. Natomiast wymogi formalne ustanowione w art. 42 ust. 1 pkt 1 oraz art. 97 ust. 1 ustawy o VAT są wadliwym jej wdrożeniem.

[i]Autorka jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[b]Komentuje Łukasz Majchrzak, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie):[/b]

Istotą systemu transakcji wewnątrzwspólnotowych jest opodatkowanie dostawy towaru w miejscu przeznaczenia. W tym celu WDT zwolniona jest z opodatkowania (w Polsce zastosowanie ma zerowa stawka), natomiast wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów podlega opodatkowaniu według stawki właściwej dla państwa nabywcy.

W tym kontekście rozstrzygnięcie WSA w Warszawie jak najbardziej zasługuje na aprobatę. Przepisy polskiej ustawy o VAT w zakresie, w jakim uzależniają prawo do zastosowania zerowej stawki przy WDT od rejestracji VAT UE, naruszają zasadę neutralności VAT. Zastosowanie ich w praktyce mogłoby bowiem doprowadzić do podwójnego opodatkowania tej samej czynności, bo w razie niespełnienia wymogów formalnych przez dostawcę obowiązek zapłaty podatku ciążyłby zarówno na nim, jak i na nabywcy.

Co więcej mielibyśmy do czynienia z sytuacją, w której niezarejestrowany podatnik byłby pozbawiony prawa do zastosowania zerowej stawki, podczas gdy osoba posiadająca status podatnika VAT UE przy wykonywaniu tej samej czynności korzystałaby ze zwolnienia.

Uzależnienie istnienia WDT od spełniania wymogów formalnych obecnie jest niezgodne z art. 28c (A)(a) VI dyrektywy (obecnie art. 168 dyrektywy 112), który urzeczywistnia zasadę neutralności. Zgodnie z tym przepisem do niezbędnych elementów WDT należą jedynie: przeniesienie prawa rozporządzania towarem na nabywcę oraz wykazanie przez dostawcę, że towar został przetransportowany do innego państwa członkowskiego.

Wprawdzie prawo wspólnotowe zezwala na wprowadzanie innych obowiązków, ale wyłącznie w zakresie niezbędnym do zapewnienia prawidłowego poboru VAT i zapobieżenia oszustwom podatkowym. Ustawodawca wprowadzając dodatkowe wymogi, musi kierować się zasadą proporcjonalności. Jednak w kwestii opodatkowania WDT przyjęte środki prawne wydają się zbyt dolegliwe w stosunku do celu przepisu, jakim jest zapewnienie prawidłowego poboru podatku.

Podsumowując, trzeba się zgodzić ze stanowiskiem WSA w Warszawie, że w przypadku gdy wykonanie WDT nie budzi wątpliwości, zwolnienie z VAT powinno mieć zastosowanie, nawet jeśli wymogi formalne nie zostały do końca spełnione.

Pogląd ten ma oparcie w [b]orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (zob. wyroki C-409/04 i C-146/05). Potwierdzają go również wyroki WSA w Kielcach (I SA/Ke 110/08) i Olsztynie (I SA/Ol 237/08) oraz rozstrzygnięcie NSA (I FSK 1941/08)[/b], utrzymujące w mocy wyrok olsztyńskiego sądu.

Podatnik VAT WDT Finanse w Firmie Orzecznictwo Sądów i Trybunałów

[b]Tak orzekł WSA w Warszawie 29 lipca 2010 r. (III SA/ Wa 600/10).[/b]

Pozostało 88% artykułu