Aport części przedsiębiorstwa zwolniony z PCC

Z treści art. 7 ust. 1 dyrektywy 69/335 w brzmieniu nadanym dyrektywą 85/303 należy wywodzić, że państwa członkowskie niezależnie od daty przystąpienia do Unii Europejskiej obowiązane były do zwolnienia z podatku kapitałowego (PCC) obligatoryjnie czynności restrukturyzacyjnych wskazanych w art. 7 ust. 1b dyrektywy 69/335 w brzmieniu nadanym dyrektywą 73/80.

[b]Tak orzekł WSA w Warszawie 22 lutego 2010 r. (III SA/ Wa 1601/09).[/b]

Spółka przed 1 stycznia 2009 r. podwyższyła kapitał zakładowy (poprzez wniesienie aportem zorganizowanej części przedsiębiorstwa). W związku z tym od zmiany umowy spółki zapłaciła [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0788FC199FF9D8FB3843C5D634417688?id=185384]podatek od czynności cywilnoprawnych[/link] (PCC).

Następnie złożyła wniosek o stwierdzenie nadpłaty w PCC, twierdząc, że wniesienie aportem części majątku stanowiącej zorganizowaną część przedsiębiorstwa powinno być zwolnione z PCC na podstawie przepisów dyrektywy 69/335.

Organy podatkowe nie zgodziły się z tym. Uznały, że wskazane przez spółkę zwolnienie, wynikające z dyrektywy w brzmieniu, jakie nadała jej dyrektywa 73/80, nie ma zastosowania w tej sprawie, bo w momencie wejścia dyrektywy w życie Polska nie była jeszcze członkiem Unii Europejskiej, a w chwili akcesji dyrektywa 73/80 już nie obowiązywała.

Spółka wniosła skargę do WSA, powołała się w niej na wiele orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w szczególności na wyroki w sprawach Optimus Telecomunicacoes (C-366/05) oraz Komisja Europejska przeciwko Królestwu Hiszpanii (C-397/07), z których w ocenie spółki wynika w sposób jednoznaczny, że zwolnienie dotyczące czynności związanych z podwyższeniem kapitału na podstawie art. 7 ust. 1 dyrektywy 69/335 EWG powinno być stosowane już od momentu wejścia danego kraju do Unii Europejskiej, czyli w przypadku Polski od 1 maja 2004 r.

W odpowiedzi organ wskazał, że Polska powinna przyjąć przepisy wspólnotowe w brzmieniu obowiązującym w chwili akcesji, które w tym wypadku nie zawierały omawianego zwolnienia.

WSA uznał, że w celu ustalenia rzeczywistej treści art. 7 ust. 1 dyrektywy 69/335 należy wziąć pod uwagę regulacje zawarte w innych dyrektywach.

Zwolnienie wprowadzone dyrektywą 85/303 dotyczy operacji, dla których dyrektywa 73/80 ustaliła obniżone stawki podatku kapitałowego.

Jak wynika z orzeczenia ETS w sprawie KE przeciwko Hiszpanii, prawidłowa interpretacja przepisów tych dyrektyw powinna prowadzić do wniosku, że wniesienie aportem zorganizowanej części przedsiębiorstwa do spółki kapitałowej jest zwolnione z PCC.

[i]Autorka jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Krzysztof Rutkowski, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie):[/b]

Kwestia opodatkowania podatkiem kapitałowym tzw. czynności restrukturyzacyjnych coraz częściej trafia na wokandę sądów administracyjnych.

W pewnym uproszczeniu spór sprowadza się do wykładni przepisu dyrektywy 69/335, zgodnie z którym zwolnione od podatku powinny być transakcje, które 1 lipca 1984 r. podlegały opodatkowaniu stawką 0,5 proc. lub niższą.

Interpretując ten przepis, organy podatkowe ograniczają się niekiedy do stwierdzenia, że te transakcje w Polsce w 1984 r. były opodatkowane stawką wyższą niż 0,5 proc. (ówczesną opłatą skarbową), w związku z czym, ich zdaniem, zwolnienie nie ma zastosowania.

Taką wykładnię należy uznać za nieprawidłową. Przede wszystkim błędnie przyjmuje ona punkt odniesienia, bowiem w stosunku do państw, które 1 lipca 1984 r. nie były jeszcze członkami UE, datę tę należy odnosić w pierwszej kolejności do ówczesnych przepisów wspólnotowych, a nie do dawnych regulacji krajowych.

W tym kontekście organy mylnie odczytują wyrok ETS w sprawie Optimus Telecomunicacoes, w którym Trybunał odniósł się do zasadniczo odmiennych okoliczności (w 1984 r. Portugalia również nie należała jeszcze do UE, przy czym to krajowe przepisy portugalskie zwalniały z podatku określone wkłady do spółek, a przepisy unijne opodatkowywały je stawką 1 proc.).

W tym konkretnym wypadku przepisy wspólnotowe nie dawały zatem podstaw do zastosowania zwolnienia (przewidziana w dyrektywie stawka 1 proc. była wyższa od progu obligatoryjnego zwolnienia, tj. 0,5 proc.).

Mając zatem na uwadze cele samej dyrektywy, Trybunał odniósł się do przepisów krajowych, orzekając, że w pewnych okolicznościach (kiedy de facto przepis krajowy realizuje te cele pełniej niż sama dyrektywa) zwolnienie może przysługiwać na tej podstawie.

Podkreślić jednak trzeba, że nie oznacza to wyłączenia stosowania zwolnień wspólnotowych.

W przypadku Polski sytuacja jest niejako „odwrotna”, bowiem dyrektywa przewidywała dla omawianych transakcji obligatoryjne zwolnienie, przez co w zasadzie nie ma potrzeby odnoszenia się do przepisów krajowych z 1984 r. (tutaj akurat niekorzystnych).

Tymczasem organy, wypaczając sens wyroku, twierdzą, że zwolnienie krajowe nie jest „dodatkowym” (obok przepisów wspólnotowych), ale „wyłącznym” (zamiast przepisów unijnych). Taka wykładnia przeczy nie tylko logice, ale również celom samej dyrektywy, na które powołał się ETS.