Czy pożyczka dla zagranicznego kontrahenta podlega PCC

[b]Tak wynika z wyroku NSA z 16 lutego 2010 r. (II FSK 1548/08)[/b]

Polska spółka podpisała ze szwedzkim kontrahentem umowę dotyczącą udzielenia mu wielu pożyczek w walutach obcych. Umowa nie była jednak wykonywana w „typowy” sposób, tzn. przez dokonanie przelewu. Przed każdą transzą podpisywano odrębną umowę sprzedaży walut, w wyniku której polska strona przelewała odpowiednią kwotę w złotych.

Szwedzka spółka powstrzymywała się jednak od przekazania równowartości w walucie obcej. Spółka polska dokonywała wtedy potrącenia wierzytelności o wydanie przedmiotu pożyczki ze swoją wierzytelnością o wydanie waluty obcej.

Dzięki tej procedurze dochodziło do wykonania umowy pożyczki opiewającej na walutę obcą, mimo że spółka polska przelewała tylko kwotę w złotych.

We wniosku o interpretację przepisów podatkowych spółka pytała, czy w takiej sytuacji pożyczka podlega PCC.

Wywodziła, że w momencie zawarcia umowy nie posiadała na terenie Polski jej przedmiotu, gdyż pieniądze w różnych walutach są odrębnymi rzeczami. Zgodnie z art. 1 ust. 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0788FC199FF9D8FB3843C5D634417688?id=185384]ustawy o PCC[/link] pożyczka rzeczy nieznajdujących się w Polsce nie jest opodatkowana.

Organy podatkowe a następnie WSA w Warszawie i NSA nie zaakceptowały tego stanowiska.

Wskazano, że PCC podlega sama czynność prawna – zawarcie pożyczki, o ile jej przedmiot znajduje się na terytorium Polski. Rzeczywiste wykonanie świadczenia i późniejsze czynności cywilnoprawne pomiędzy kontrahentami nie są w tym aspekcie istotne.

Spółka rozporządziła prawem majątkowym znajdującym się w Polsce, zobowiązując się do przekazania określonej wartości ekonomicznej środków pieniężnych, na co nie ma wpływu wybór waluty.

Bez znaczenia dla celów podatkowych pozostaje zawarta następnie umowa sprzedaży walut, w wyniku której następuje wykonanie umowy pożyczki (czyli przeniesienie na spółkę szwedzką równowartości danej kwoty) przez potrącenie wierzytelności o wydanie nabytej waluty z wierzytelnością o wydanie przedmiotu pożyczki.

[i]Autor jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Mateusz Majewski, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie):[/b]

Przepisy dotyczące opodatkowania PCC pożyczek pieniężnych budzą istotne wątpliwości interpretacyjne. Wynikają one przede wszystkim z konieczności zastosowania przepisu ogólnego określającego zakres opodatkowania PCC, zgodnie z którym opodatkowaniu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli rzeczy znajdują się w Polsce lub prawa są wykonywane w Polsce.

Gdy przedmiotem pożyczki są pieniądze, w pierwszej kolejności należy ustalić, czy powinny one być traktowane jako rzeczy, czy jako prawa majątkowe.

W praktyce przeważa pierwsze stanowisko (odmiennie [b]wyrok WSA w Warszawie z 30 kwietnia 2009 r., III SA/Wa 106/09). [/b]

Skoro pieniądze powinny być traktowane jako rzeczy, to istotne jest, w którym państwie znajdują się w momencie udzielenia pożyczki. Co do tego zarówno podatnicy, jak i organy podatkowe najczęściej są zgodni. Jeżeli pieniądze znajdowały się na koncie bankowym, przyjmuje się, że znajdują się w kraju, gdzie prowadzone było konto bankowe.

W analizowanej sprawie kwestia ta jednak była sporna. Podatnik twierdził, że w momencie zawarcia umowy pożyczki pieniądze nie znajdowały się w Polsce.