Rzeczpospolita
Prawo

Dobra wiara kupującego liczy się bardziej niż wada umowy

Rzecz kupiona od osoby, która nie jest jej właścicielem i nie miała prawa jej sprzedać, staje się własnością nabywcy jeśli nabył ją w dobrej wierze i objął faktyczne posiadanie

Publikacja: 05.08.2008 08:46

Dobra wiara kupującego liczy się bardziej niż wada umowy

Foto: Fotorzepa, Darek Golik

Izabela Lewandowska

Takie postanowienie zawiera art. 169 § 1 kodeksu cywilnego.

Sąd Najwyższy uznał jednak w wyroku z 24 lipca 2008 r. (sygn. IV CSK 164/08), że rzecz nabyta od osoby nie będącej właścicielem ma wadę prawną.

To zaś uzasadnia skorzystanie przez nabywcę z rękojmi za wady, odstąpienie na podstawie art. 560 k.c. od umowy sprzedaży i zażądanie zwrotu ceny.

W sprawie tej chodziło o samochód Mercedes, który był własnością spółki z o.o. Jax. Pojazd został przewłaszczony na Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową Stefczyka tytułem zabezpieczenia spłaty kredytu zaciągniętego przez prezesa spółki. SKOK jednak pozostawiła go do używania firmie.

Zażądała jego wydania, kiedy okazało się, że kredyt nie jest spłacany. W dwa dni po wydaniu auta przez Jax kasa sprzedała go na poczet długu jej prezesa innej spółce z o.o. – M. Ta z kolei sprzedała go za 59,9 tys. zł Barbarze D.

Nowa właścicielka niedługo cieszyła się samochodem. Po dwu tygodniach od tej transakcji komornik prowadzący postępowanie egzekucyjne wobec spółki Jax zajął pojazd na poczet jej długów i odebrał go Barbarze D.

Okazało się, że przewłaszczenie na Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową, którego dokonała spółka Jax, było nieważne z powodu niedopełnienia formalności wymaganych przez kodeks spółek handlowych.

W tym stanie rzeczy Barbara D., wskazując jako powód wadę prawną sprzedanego jej pojazdu i powołując się na art. 560 k. c., oświadczyła, że odstępuje od umowy ze spółką M. Zażądała od niej zwrotu pieniędzy, a ta wystąpiła o to samo do Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej.

Skończyło się na tym, że spółka M. przelała na Barbarę D. swoje roszczenia wobec SKOK, a ta zwolniła spółkę z długu wobec siebie. Następnie wystąpiła przeciwko kasie do sądu o zapłatę kwoty wydanej na kupno niefortunnego pojazdu.

Przegrała w obu instancjach. Sądy uznały, że spółka M. stała się w świetle art. 169 k.c. właścicielem pojazdu. Nabyła go bowiem od nieuprawnionej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej w dobrej wierze, w okolicznościach, które nie powinny w chwili transakcji budzić wątpliwości, że SKOK jest uprawniona do dysponowania tym pojazdem.

Skoro spółka M. nabyła własność mercedesa, to w konsekwencji Barbara D. nie może powoływać się wobec kasy na wadę prawną i odstępować od umowy.

Choć Barbarze D. nie udało się odebrać pojazdu komornikowi, sądy nie uznały jej argumentów, że droga do nabycia własności na podstawie art. 169 § 1 k.c. jest niepewna, nie gwarantuje jej spokojnego posiadania i że nie jest dla niej obojętne, czy posiadając pojazd, nie krzywdzi kogoś.

Innego zdania niż sądy obu instancji był w tej sprawie Sąd Najwyższy. Wskutek skargi kasacyjnej Barbary D. uchylił niekorzystny dla niej wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

– Nie można pominąć w tej sprawie faktu, że w chwili zawierania umowy sprzedaży między Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową i spółką M. wada prawa występowała – mówiła sędzia Katarzyna Tyczka-Rote.

Wydanie rzeczy i przejście własności na nabywcę na podstawie art. 169 § 1 k.c. nie stworzyło stanu trwałego, skoro po dwu tygodniach Barbara D. została pozbawiona własności. – Z nabyciem zaś powinno się łączyć uzyskanie pełnego władztwa nad rzeczą, niezakłóconego roszczeniami osób trzecich – tłumaczyła sędzia.

Są różne poglądy, gdy chodzi o prawo osoby, która nabyła własność na podstawie art. 169 § 1 k.c., do odstąpienia od umowy sprzedaży z powodu wady prawnej. - Jednakże Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że pogląd uznający to prawo jest bardziej przekonujący - zaznaczyła sędzia.

© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita

Finanse w Firmie Orzecznictwo Sądów i Trybunałów Umowy

Takie postanowienie zawiera art. 169 § 1 kodeksu cywilnego.

Sąd Najwyższy uznał jednak w wyroku z 24 lipca 2008 r. (sygn. IV CSK 164/08), że rzecz nabyta od osoby nie będącej właścicielem ma wadę prawną.

Pozostało 95% artykułu
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
Nowe pełne energii BMW serii 1. Stworzone z myślą o Tobie. Zapytaj o ofertę
Materiał Promocyjny
Nowe pełne energii BMW serii 1. Stworzone z myślą o Tobie. Zapytaj o ofertę
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Po śmierci rodzica, majątek w pierwszej kolejności przypada małżonkowi oraz dzieciom
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Prezydent Andrzej Duda, była prezes TK Julia Przyłębska oraz Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego Małgor
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"
Jaecoo J7 w leasingu od 1670 zł/mies.
Materiał Promocyjny
Jaecoo J7 w leasingu od 1670 zł/mies.
e-Wydanie