Jaki VAT przy zbyciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa

[b]Tak orzekł WSA w Opolu 9 kwietnia 2009 r. (III SA/ Gl 1487/08).[/b]

Spółka planuje sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa będącej częścią jej oddziału. Cena ustalona w wyniku przetargu była wyższa od wartości godziwej poszczególnych składników majątkowych wchodzących w skład części przedsiębiorstwa. W związku z planowaną transakcją zwróciła się do ministra finansów z pytaniem: w jaki sposób należy opodatkować VAT tę sprzedaż?

Zdaniem spółki, skoro zorganizowana część przedsiębiorstwa nie sporządza samodzielnego bilansu, transakcję należy w całości opodatkować 22 proc. VAT.

Organ podatkowy nie zgodził się z tym. Wskazał, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania nimi jak właściciel, a przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również budynki i budowle lub ich części. Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 pkt 1 przez świadczenie usług rozumie się m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych.

Zdaniem organu planowana transakcja będzie ciągiem dostaw towarów i usług wchodzących do masy majątkowej składającej się na tzw. zorganizowaną część przedsiębiorstwa. W odniesieniu do części składników majątkowych wchodzących w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa będących towarami w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy mamy do czynienia z dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1. Natomiast zbycie wartości niematerialnych i prawnych będzie świadczeniem usług na rzecz nabywcy. Spółka zaskarżyła tę interpretację do WSA.

Sąd w całości podzielił stanowisko organu podatkowego i oddalił skargę. Nie odniósł się natomiast do kwestii ustalenia podstawy opodatkowania w przypadku dodatniej różnicy między uzyskaną ceną a wartością poszczególnych składników majątku.

[i]Kamila Milik, Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Paweł Mikuła, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte (biuro w Katowicach)[/b]

Z pytaniem zadanym przez podatnika w niniejszej sprawie wiąże się kilka problematycznych kwestii dotyczących opodatkowania VAT.

Przede wszystkim, zgodnie z dyrektywą VAT, jeżeli mamy zorganizowany zespół składników majątkowych, stanowiący funkcjonalną całość pozwalającą na prowadzenie działalności gospodarczej, to sprzedaż takiego przedsiębiorstwa, co do zasady, powinna być wyłączona z opodatkowania VAT[b] (tak przykładowo orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości C-497/01, cytowane przez niektóre polskie sądy)[/b]. Niestety, sąd nie analizował tej kwestii.

Jeżeli jednak uznamy, że transakcja taka podlega opodatkowaniu, pojawia się problem, jak ustalić podstawę opodatkowania w przypadku wystąpienia dodatniej różnicy między ceną za całość przedsiębiorstwa a wartością poszczególnych składników majątkowych wchodzących w jego skład – tzw. goodwill (dodatnia wartość firmy). Wydaje się, że w takim wypadku podstawa opodatkowania poszczególnych sprzedawanych składników majątkowych powinna obejmować również wartość firmy. Za takim rozwiązaniem wydaje się przemawiać najwięcej argumentów. Obrót, będący podstawą opodatkowania VAT, obejmuje całą kwotę należną od nabywcy (pomniejszoną o VAT). Nie na znaczenia, że nabywca jest gotowy zapłacić więcej za składniki majątkowe przez to, że tworzą one całość mającą dla niego większą wartość.