Organ może umorzyć zaległość, ale nie ma takiego obowiązku

[b]Tak postanowił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z 18 lutego 2010 r., I SA/Bk 539/09 [/b]

[srodtytul]Jaki jest problem[/srodtytul]

E.O. wystąpiła do urzędu skarbowego z prośbą o umorzenie zaległości podatkowych po zmarłym ojcu. Wskazała, że jej ojciec został dotkliwie pobity, wskutek czego zmarł. Sprawca pobicia doprowadził rodzinę do ubóstwa.

Matka skarżącej rozchorowała się, syn był dwukrotnie hospitalizowany. Młodszy brat również ucierpiał podczas tych wydarzeń, gdyż został uprowadzony dla okupu przez sprawców pobicia ojca. Skarżąca dodała, że ma wrodzoną wadę kręgosłupa, była leczona z powodu nerwicy.

Stan zdrowia nie pozwala jej na podjęcie stałej pracy i obecnie jest zarejestrowana jako bezrobotna bez prawa do zasiłku. Utrzymuje się z prac dorywczych. Od 2002 r. były mąż nie płaci alimentów. Mieszka z matką, synem i bratem w wynajętym mieszkaniu. Po opłaceniu świadczeń, wykupieniu leków bardzo często niewiele zostaje na należyte wyżywienie całej rodziny.

Urząd skarbowy odmówił umorzenia zaległości. Nie pomogło odwołanie. Sprawa znalazła finał w sądzie.

[srodtytul]Skąd to rozstrzygnięcie[/srodtytul]

WSA stwierdził, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Przypomniał, że zgodnie z art. 67a § 1 pkt 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=582ECDA0581859658EA2BD1E83B507D8?id=176376]ordynacji podatkowej [/link]w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym organ podatkowy, na wniosek podatnika, może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. Unormowanie to stosuje się odpowiednio do należności przypadających od spadkobierców.

Rację mają organy, twierdząc, że instytucja umorzenia zaległości podatkowej jest zbudowana przy zastosowaniu tzw. uznania administracyjnego. Przepisy prawa dają możliwość, a nie obowiązek, umorzenia ciążących na podatniku zaległości podatkowych, jeśli jest to uzasadnione ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. Norma prawna nie wyznacza w sposób kategoryczny prawnych konsekwencji dla określonego rodzaju stanów faktycznych, pozostawiając to uznaniu organu podatkowego.

Nie oznacza to oczywiście, że swoboda w przyznawaniu tego rodzaju ulg jest niczym nieograniczona. Wykładnia gramatyczna przepisu art. 67a § 1 pkt 3 daje podstawę do stwierdzenia, iż do uznania administracyjnego, a więc możliwości wyboru określonego kierunku rozstrzygnięcia, dochodzi po ustaleniu, iż w sprawie zaistniała przesłanka w postaci „ważnego interesu podatnika” lub „interesu publicznego”.