Długi szpitala pozostają mimo przekształcenia

Sąd Najwyższy potwierdził, że takim następcą Centralnego Szpitala Klinicznego Wojskowej Akademii Medycznej z Polikliniką Samodzielnego Publicznego ZOZ zlikwidowanego w grudniu 2002 r. stał się Wojskowy Instytut Medyczny [b](sygn. I CSK 464/09)[/b].

Cały czas chodzi o tę samą placówkę medyczną: szpital przy ul. Szaserów w Warszawie.

[srodtytul]Nierozliczone do zwrotu[/srodtytul]

W 2001 r. NIK przeprowadziła kontrolę wykorzystania przez placówki medyczne środków przekazanych im przez Skarb Państwa – Ministerstwo Zdrowia na wysoko wyspecjalizowane świadczenia zdrowotne. Kontrola wykazała liczne nieprawidłowości w rozliczeniach tych środków m.in. przez WAM. Było to 1441 tys. zł za 1999 r. i 282 tys. zł, które potem wskutek narastających odsetek przekroczyły 3930 tys. zł. Ministerstwo zażądało zwrotu.

Ministerstwo i WAM podpisały 14 października 2002 r. porozumienie, w którym WAM zobowiązała się spłacić ten dług w ratach (wtedy było to 2812 tys. zł). Porozumienie nie zostało jednak zrealizowane.

Minister obrony narodowej wydał 27 listopada 2002 r. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE449A4CB52B750F6D9130B392F486CF?id=167542]rozporządzenie w sprawie przekształcenia Centralnego Szpitala Klinicznego WAM[/link] w ten sposób, że pozbawił go majątku związanego ze szpitalem przy ul. Szaserów, a pozostałą jego część, obejmującą placówki medyczne znajdujące się przy ul. Koszykowej i Żeromskiego, przekształcił w Centralną Wojskową Przychodnię Lekarską CePeLek SP ZOZ.

Innym rozporządzeniem z tego samego dnia minister utworzył Wojskowy Instytut Medyczny (WIM) mający status jednostki badawczo-rozwojowej i wyposażył go, mówiąc w uproszczeniu, w szpital przy ul. Szaserów. W § 5 tego rozporządzenia zapisano m.in., że WIM „przejmuje prawa i obowiązki oraz należności i zobowiązania” dotychczasowego Centralnego Szpitala Klinicznego WAM z Polikliniką Samodzielnego Publicznego ZOZ związane z mieniem szpitala przy Szaserów.

[srodtytul]WIM nie chce płacić[/srodtytul]

Ministerstwo wezwało do spłaty długu zarówno WIM, jak i CePeLek. Żadna z tych instytucji nie chciała płacić. Ministerstwo wystąpiło do sądu przeciwko WIM o zapłatę.

Sąd I instancji oddalił jego żądanie. Uznał, że WIM nie przyjął spornego zobowiązania, bo zgodnie z przytoczonym § 5 przejęcie dotyczy tylko zobowiązań związanych z mieniem. Powołał się na art. 14 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=D7C7304D0688AB0CA6E253D138902403?id=281215]ustawy z 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych[/link], w którym zapisano, że nie odpowiadają one za zobowiązania Skarbu Państwa, oraz na art. 40 kodeksu cywilnego, w myśl których Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania państwowych osób prawnych (chyba że przepis odrębny stanowi inaczej).

Sąd II instancji zaaprobował ten werdykt. Szczególne znaczenie przypisał temu, że WIM został powołany jako nowa jednostka, a nie w wyniku przekształcenia jednostki WAM. WIM mógłby przyjąć sporne zobowiązania tylko na podstawie przepisu ustawy. Tymczasem § 5 rozporządzenia podstawy do takiej generalnej sukcesji nie stwarzał. W ocenie sądu II instancji w tym stanie sporne zobowiązanie obciążyłoby WIM tylko w razie przejęcia stosownie do art. 519 [link= http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928 ]kodeksu cywilnego[/link].

[srodtytul]Zdaniem Sądu Najwyższego[/srodtytul]

Z wyrokiem sądu II instancji nie zgodził się Skarb Państwa reprezentowany przez Prokuratorię Generalną. Sąd Najwyższy uwzględnił jego skargę kasacyjną i zasądził od WIM na rzecz Skarbu Państwa – Ministerstwa Zdrowia całą dochodzoną kwotę, tj. 3930 tys. zł ze stosownymi odsetkami.

– Wysokość roszczenia – zaznaczył sędzia Jan Górowski – była niesporna, bo wynikała z zawartej ugody. Spór dotyczył wyłącznie następstwa prawnego. Można byłoby zastanawiać się nad słusznością zaskarżonego orzeczenia, gdyby nie art. 8a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=71732]ustawy o ZOZ[/link], który uszedł uwagi sądów. Przepis ten nakazuje do publicznego ZOZ prowadzonego przez jednostkę badawczo-rozwojową stosować tę ustawę z zachowaniem przepisów o j. b.-r. WAM była przecież ZOZ – tłumaczył sędzia.

– W ust. 6 art. 60 ustawy o ZOZ wskazuje się, kto przejmuje zobowiązania w razie likwidacji ZOZ bez przyjęcia czy przekształcenia go w inny. [b]Długi nie mogą jednak zniknąć – stwierdził sędzia. – Dlatego w § 5 rozporządzenia w sprawie utworzenia WIM minister wskazał go jako podmiot przejmujący zobowiązania zlikwidowanej WAM. [/b] – Naszym zdaniem – zaznaczył sędzia – mowa w nim o długach mających funkcjonalny związek z majątkiem likwidowanego ZOZ, a o takie tutaj chodzi. Idą one za tym majątkiem.

Sędzia odwołał się w tym zakresie także do [b]uchwały Sądu Najwyższego z 22 lipca 2005 r. (sygn. III CZP 54/05)[/b] odnoszącej się do przekształceń ZOZ.

[ramka][b]Wskazać, kto przejmie obowiązki[/b]