VAT: Opinia statystyczna nie chroni przed fiskusem

Z orzecznictwa sądowego wynika, że opinia statystyczna to tylko jeden z wielu dowodów w sprawie. Nie jest wiążąca dla urzędu skarbowego. Przedsiębiorca, który bezkrytycznie w nią wierzy, może więc mieć spore problemy z fiskusem.

Klasyfikacje statystyczne to mnóstwo tabelek, symboli i tajemniczych nazw. Trzeba się jednak w nich orientować, gdyż od prawidłowej klasyfikacji zależy często wysokość  VAT, stawka amortyzacji bądź forma rozliczania z fiskusem (przykładowo są rodzaje działalności wyłączone z ryczałtu).

Niższa stawka VAT

– Najwięcej problemów mają przedsiębiorcy, którzy chcą skorzystać z obniżonej stawki VAT – mówi Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy w kancelarii KNDP. – Najpierw powinni prawidłowo zaklasyfikować towar/usługę. Samemu trudno to zrobić, trzeba więc wystąpić z wnioskiem o opinię do urzędu statystycznego.

Ekspert dodaje, że niektóre odpowiedzi z poprzednich lat mogą się już okazać nieprzydatne,  bo od 1 stycznia tego roku ustawa o VAT odwołuje się  do nowej klasyfikacji wyrobów i usług (PKWiU z 2008 r.). Wprawdzie przewiduje ona tzw. tabele przejścia ze starej klasyfikacji na nową, ale niektóre pozycje, np. w branży spożywczej, budzą wątpliwości.

Opinia nie wiąże

Czy przedstawiciele fiskusa – znający się przecież na podatkach, a nie na klasyfikacjach – mogą zakwestionować stanowisko specjalistów od statystyki? Wydaje się, że nie.

– Ale tak wielokrotnie bywa – mówi Wojciech Kaczmara, doradca podatkowy w Accreo Taxand. – Fiskus, nie zgadzając się z opinią statystyczną, musi jednak podać własną klasyfikację wyrobu/usługi. Najczęściej stara się wykazać, że  mają inne cechy niż opisywane we wniosku. Co za tym idzie, nie pasuje do nich dany kod klasyfikacji i nie mogą być opodatkowane niższą stawką VAT.

Sądy sankcjonują taką praktykę. To, że urząd skarbowy nie jest związany opinią klasyfikacyjną, potwierdził ostatnio Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim (I SA/Go 467/11). Także w postanowieniu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego (II FPS 3/06) podkreślono, że interpretacje statystyczne nie powodują żadnych bezpośrednich obowiązków dla przedsiębiorców i organów skarbowych.

Jakie mogą być konsekwencje zakwestionowania opinii statystycznej?

– Wyższa stawka VAT– mówi Wojciech Kaczmara. – I to u wszystkich uczestników obrotu, którzy powielali dane z faktury od pierwszego sprzedawcy. W konsekwencji wiele firm obracających jednym towarem będzie musiało zapłacić zaległość podatkową wraz z odsetkami za zwłokę.

– Każda firma powinna dokonać samodzielnej oceny tego, czy może zastosować niższą stawkę VAT – podpowiada Andrzej Nikończyk. – Jeśli ma wątpliwości, czy kontrahent przyjął prawidłową klasyfikację, może wystąpić do niego z wnioskiem o korektę faktury.

Opinia: