Przyrodnie rodzeństwo dziedziczy po sobie jak rodzone

Jeżeli któryś z rodziców spadkodawcy nie dożył otwarcia spadku, udział, który by mu przypadł, dziedziczy w częściach równych rodzeństwo rodzone i przyrodnie spadkodawcy

Publikacja: 21.10.2011 04:50

Przyrodnie rodzeństwo dziedziczy po sobie jak rodzone

Foto: www.sxc.hu

To sedno uchwały Sądu Najwyższego,  pierwszej w tej kwestii   po zmianie prawa spadkowego przed dwoma laty (sygnatura akt: III CZP 49/11).

Chodzi o sytuację opisaną w art. 32 § 4 kodeksu cywilnego, gdy do spadku dochodzi  rodzeństwo zmarłego. Następuje to wtedy, gdy spadkodawca nie zostawił dzieci (wnuków)  i przynajmniej jednego z rodziców.

Tak jest w tej sprawie. Zmarły 8 września 2009 r. w Chełmie Lubelskim Stanisław S. był kawalerem, a rodzice jego zmarli wcześniej, nie zostawił też testamentu. Zostało po nim skromne gospodarstwo. Miał pięciu braci i siostrę. Z rodzeństwa przeżył go tylko jeden brat, a po trzech  innych  pozostały dzieci.

W tej sytuacji Sąd Rejonowy w Krasnymstawie stwierdził, że spadek nabyli oni po 1/4, a dokładniej: brat  i bratanica (jedynaczka po drugim bracie) po 1/4, trzech bratanków po kolejnym bracie po 1/12 (1/4 na trzech), a po 1/8 dwójka kolejnych bratanków po najstarszym bracie Tadeuszu.

Problem polega na tym, że ten najstarszy był bratem przyrodnim zmarłego ze  wspólną matką, która po śmieci pierwszego męża (ojca Tadeusza) wyszła za jego brata i miała z nim resztę dzieci. Sędzia SN Katarzyna Tyczka-Rote podkreśliła w referacie te bliskie więzi  krwi, ale rodzina sporu o schedę nie uniknęła. W sprawie o stwierdzenie nabycia spadku w zasadzie to nie ma znaczenia, gdyż decyduje litera prawa.

Tymczasem żyjący brat spadkodawcy zakwestionował prawa synów przyrodniego brata do dziedziczenia. Co więcej,  wątpliwości  miał  też  Sąd Okręgowy w Zamościu, który zwrócił się z pytaniem prawnym do SN.

Przed 28 czerwca 2009 r. sprawa była jasna: w takiej sytuacji jak opisana rodzice dziedziczyli razem z rodzeństwem, a rodzeństwo przyrodnie traktowano jak rodzone. Według zmienionego 28 czerwca 2009 r. art. 932 k.c. rodzice wyprzedzają w dziedziczeniu rodzeństwo, rodzeństwo zostaje powołane do spadku dopiero wtedy, gdy jedno z rodziców (bądź oboje) nie dożyło otwarcia spadku (śmierci dziecka).

I  tu pojawia się konkurencyjna wykładnia odwołująca się do znanej w prawie spadkowym zasady  wstępowania, zgodnie z którą w miejsce spadkobiercy, który nie chce lub nie może dziedziczyć, wstępują jego zstępni (dzieci, wnuki). Według tej zasady udział ojca spadkodawcy (jak w tej sprawie), który nie dożył otwarcia  spadku po dziecku, przypada rodzeństwu zmarłego, ale tylko zstępnym jego ojca. W tej sprawie przyrodni brat nie otrzymałby spadku po ojcu spadkodawcy (gdyż nie był on jego ojcem), zatem i jego dzieci nie powinny po nim dziedziczyć. Oni dziedziczą jedynie po matce spadkodawcy, która była wspólna dla wszystkich, ale wtedy to będzie nie 1/4,  lecz 1/8 spadku (zatem na dwóch po 1/16).

Sąd Najwyższy nie podzielił tej koncepcji i podjął uchwałę, że jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział, który by mu przypadł, dziedziczy na podstawie art. 932 § 4 k.c. w częściach równych rodzeństwo  rodzone  i przyrodnie spadkodawcy.

sygnatura akt: III CZP 49/11

To sedno uchwały Sądu Najwyższego,  pierwszej w tej kwestii   po zmianie prawa spadkowego przed dwoma laty (sygnatura akt: III CZP 49/11).

Chodzi o sytuację opisaną w art. 32 § 4 kodeksu cywilnego, gdy do spadku dochodzi  rodzeństwo zmarłego. Następuje to wtedy, gdy spadkodawca nie zostawił dzieci (wnuków)  i przynajmniej jednego z rodziców.

Pozostało 89% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów