Procedowane obecnie w Sejmie zmiany w ustawie o bezpłatnej pomocy prawnej i edukacji prawnej zaproponowane przez prezydenta RP stanowią urzeczywistnienie potrzeb osób, które na skutek sytuacji losowych znalazły się poza marginesem społeczeństwa i starają się zmienić swoją sytuację.
Proponowana nowelizacja kładzie bowiem nacisk na dopuszczenie do systemu w ramach ustawy poradnictwa obywatelskiego, które definiowane jest jako poradnictwo dostosowane do indywidualnej sytuacji osoby uprawnionej, zamierzającej samodzielnie rozwiązać problem na podstawie pozyskanych informacji prawnych. Poradnictwo to obejmować ma porady dla osób zadłużonych, porady z obszaru spraw mieszkaniowych oraz zabezpieczenia społecznego. Z doświadczenia płynącego z mojej codziennej pracy z osobami bezdomnymi i uzależnionymi wynika, że ze sprawami tych kategorii najczęściej zgłaszają się oni po pomoc.
Potrzebę i zasadność umożliwienia skorzystania z porad o charakterze obywatelskim widać w wynikach pilotażu badań przeprowadzonego przeze mnie wśród beneficjentów nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej przez Fundację Academia Iuris im. Macieja Bednarkiewicza. Wskazywali oni m.in., że potrzebują wytłumaczenia przepisów prawa czy też wyjaśnienia ich sytuacji – informacje te mogłyby zatem posłużyć do świadomego pokierowania swoimi działaniami.
Projektodawca słusznie wskazał, że poradnictwo obywatelskie ułatwia poruszanie się w systemie przepisów prawnych, zapobiega marginalizacji społecznej, a także pomaga rozwiązywać problemy osób już wykluczonych i umożliwia ich powrót do społeczeństwa, a tym samym realizuje konstytucyjną gwarancję dostępu do nieodpłatnej pomocy prawnej.
Po pierwszym czytaniu, w październiku 2017 r. projekt nowelizacji został skierowany do prac komisji.
Autorka jest radcą prawnym i adiunktem w Klinice Prawa Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
