W związku z szeregiem realizowanych w ostatnich latach inwestycji drogowych wiele banków zostało postawionych w sytuacji, gdy ustanowione na ich rzecz hipoteki, na nieruchomościach przejmowanych przez Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, w związku z tymi inwestycjami wygasają. Równocześnie pojawiają się wątpliwości dotyczące możliwości ujawnienia przez bank informacji w celu dochodzenia odszkodowania z tytułu wygaśnięcia hipoteki w następstwie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Wątpliwości te są bezzasadne. Ujawnienie przez bank informacji w celu uzyskania odszkodowania z tytułu wygaśnięcia hipoteki w następstwie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nie stoi bowiem w sprzeczności z przepisami regulującymi tajemnicę bankową.
Ustawa z 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe (DzU z 2002 r. nr 72, poz. 665 z późn. zm.)
nakłada na bank obowiązek zachowania tajemnicy bankowej, która obejmuje wszystkie informacje dotyczące czynności bankowych. Nie oznacza to jednak, że bank obciąża bezwzględny nakaz milczenia. Ustawodawca przewidział bowiem wyjątki od obowiązku zachowania tajemnicy bankowej, nakładając na bank obowiązek lub przyznając mu prawo ujawnienia informacji objętych tajemnicą bankową w sytuacjach wyraźnie wskazanych w ustawie – Prawo bankowe. Bank ma obowiązek odmówić udzielenia informacji dopiero wtedy, gdy nie znajdzie podstawy do ich ujawnienia w przepisach ustawy – Prawo bankowe, które w tym zakresie mają charakter przepisów szczególnych w stosunku do innych ustaw.
Ustawodawca przewidział wyjątki od obowiązku zachowania tajemnicy bankowej
Na gruncie tak uregulowanej tajemnicy bankowej pojawił się problem ujawniania przez bank informacji w związku z ustalaniem odszkodowania za nieruchomość, która stała się własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego na skutek wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Zgodnie z przepisami ustawy z 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (DzU z 2008 r. nr 193, poz. 1194 z późn. zm.), z chwilą, gdy decyzja staje się ostateczna, nieruchomości lub ich części, wskazane w tej decyzji, stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, a ustanowione na nich hipoteki wygasają. Dotychczasowym właścicielom nieruchomości, ich użytkownikom wieczystym, a także uprawnionym z hipoteki, przysługuje odszkodowanie. Wysokość odszkodowania z tytułu wygaśnięcia hipoteki ustala się w wysokości świadczenia głównego wierzytelności zabezpieczonej hipoteką wraz z odsetkami zabezpieczonymi tą hipoteką. Organ administracji publicznej ustalający wysokość odszkodowania obowiązany jest więc określić wysokość świadczenia głównego wierzytelności zabezpieczonej hipoteką oraz odsetek od tej wierzytelności.
