Problemy związane z funkcjonowaniem spółki Amber Gold oraz bogatą przeszłością przestępczą jej właściciela, przedstawianego w mediach już jako Marcin P., spowodowały szeroką dyskusję publiczną na temat możliwości warunkowego zawieszenia wykonania kary oraz zależności między liczbą takich wyroków karnych, a koniecznością „odwieszania" niektórych z nich.
Szansa od sędziego
Warunkowe zawieszenie wykonania kary jest określane w doktrynie prawa karnego mianem tzw. środka probacyjnego (z ang. probation – poddanie próbie). Podstawową przesłanką skorzystania z dobrodziejstwa tej instytucji jest ustalenie przez sąd meriti, że po stronie sprawcy istnieje tzw. pozytywna prognoza kryminologiczna (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 lutego 2000 r., sygn. II AKa 5/00). Zgodnie bowiem z art. 69 § 1 k.k. sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary „jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa". Zawieszając wykonanie kary, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa (art. 69 § 2 k.k.).
Zawieszenie może dotyczyć każdej kary ograniczenia wolności oraz grzywny orzeczonej jako kara samoistna, o ile występek za który następuje skazanie nie ma charakteru chuligańskiego (zob. art. 69 § 3 k.k. i art. 115 § 21 k.k.). W przypadku kary pozbawienia wolności zawieszenie można zastosować – co do zasady – tylko wtedy, gdy kara ta nie przekracza 2 lat (por. art. 60 § 5 k.k.). Jeżeli jednak występek ma charakter chuligański, zawieszenie może nastąpić tylko w szczególnie uzasadnionym wypadku (zob. art. 69 § 5 in fine k.k.).
Zgodnie z art. 70 k.k. zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby, który biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia i wynosi od 2 do 5 lat (w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności) albo od roku do 3 lat (w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania grzywny lub kary ograniczenia wolności). W wypadku zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności wobec sprawcy młodocianego (zob. art. 115 § 10 k.k.) lub tzw. multirecydywisty (zob. art. 64 § 2 k.k.), okres próby wynosi od 3 do 5 lat.
Wynika z tego, że prawomocne skazanie nie przesądza, iż kolejna orzeczona przez sąd kara nie będzie mogła zostać zawieszona (zob. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. II K 198/11).
