Nowe przepisy procedury administracyjnej: partnerskie podejście do stron postępowania

Ministerstwo Rozwoju w ramach tzw. pakietu stu zmian dla firm – będącego elementem szerszego „Planu na rzecz odpowiedzialnego rozwoju" – przygotowało projekt zmiany ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego z 14 czerwca 1960 roku (Dz.U. nr 30, poz. 167 ze zm. – dalej k.p.a.). Projekt, który ma wejść w życie 1 czerwca 2017 roku, przewiduje wiele zmian – najważniejszymi wydają się te w zakresie naczelnych zasad postępowania administracyjnego.

Zmianie ulec mają między innymi przepisy określone w art. 7 i 8 k.p.a., a więc zasada prawdy obiektywnej oraz zasada pogłębiania zaufania obywateli do organu. Zasadę prawdy obiektywnej reguluje art. 7 k.p.a., zgodnie z którego obecną treścią „W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli". Po zmianie do przepisu tego ma zostać dodany drugi paragraf o brzmieniu: „W przypadku różnych wyników wykładni przepisów prawa organ administracji publicznej prowadzący postępowanie przyjmuje wykładnię korzystną dla strony". Taka interpretacja będzie mogła nastąpić oczywiście tylko wówczas, kiedy w stanie faktycznym konkretnej sprawy organ będzie dysponował dwoma lub więcej wykładniami przepisów prawa, z których wyciągane wnioski będą odmienne. W takiej sytuacji organ będzie miał obowiązek zastosować wykładnię korzystniejszą dla strony. Stanowi to więc wdrożenie zasady przyjaznej interpretacji przepisów na korzyść strony – in dubio pro libertate. W obecnie obowiązujących regulacjach na organ taki obowiązek nałożony nie jest, zatem w przypadku istnienia kilku wykładni możliwe jest zastosowanie także tej niekorzystnej dla strony. Widać wyraźne dążenie ustawodawodawcy do wyjścia naprzeciw oczekiwaniom osób biorących udział w postępowaniu administracyjnym i sprawienia, aby organ miał na uwadze także ich słuszny interes.