Isański: Odpowiedź Ministra Finansów na interpelację to nie „świstek papieru”

Stanowisko Ministra Finansów (dalej: MF) zawarte w odpowiedzi przedstawionej Marszałkowi Sejmu, przedstawiające wykładnię przepisu prawa podatkowego to nie zabawa „dzieci w piaskownicy”. To oficjalne stanowisko najwyższego organu władzy wykonawczej przedstawiane władzy ustawodawczej. Brak działań legislacyjnych po uzyskaniu odpowiedzi dowodzi, że wola ustawodawcy jest poprawnie realizowana. Musi być wiążące dla organów podatkowych i brane pod uwagę przez sądy administracyjne. Żaden podatnik nie może ponieść negatywnych konsekwencji, gdy się do niej zastosuje.

Publikacja: 10.11.2021 09:41

Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów

Foto: PAP/ Wojciech Olkuśnik

Interpelacja nr 9106 z dnia 12.09.2012 roku Marszałka Sejmu do Ministra Finansów dotyczyła sprawy, niezwykle istotnej, bo dotyczącej w zasadzie każdego obywatela: opodatkowania podatkiem dochodowym odpłatnego zbycia nieruchomości nabytych w spadku lub darowiźnie i opodatkowanych wcześniej na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Każdy kiedyś dostanie w spadku mieszkanie, nie każdemu jest ono potrzebne i nie wszyscy mogą czekać prawie 6 lat ze sprzedażą, aby być pewni, że fiskus nie będzie chciał podatku. Przedmiotem Interpelacji była wykładnia, dokonana przez władzę wykonawczą, art. 10 ust.1 p. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej: updof. W szczególności czy nie dochodzi do podwójnego opodatkowania jednego przychodu.

Z udzielonej odpowiedzi wynika jednoznacznie, że intencje ustawodawcy są realizowane przez władzę wykonawczą. Chroniony jest realnie majątek dorobkowy rodzin poprzez zwolnienie z podatku nabycia tego majątku przez członków najbliższej rodziny i nie dochodzi do fikcyjności tego zwolnienia poprzez nakładanie podatku dochodowego w sytuacji, gdy spadkobierca lub obdarowany dokona zamiany formy tego majątku na inne aktywo.

W konkluzji Minister Finansów stwierdza wprost: „Nie zachodzi zatem podnoszona w interpelacji obawa: "dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu, raz podatkiem od spadków, drugi raz dochodowym".

Choć Interpelacja dotyczyła spłaty spadku, ale w odpowiedzi podkreśla się, że jest to jedna z form odpłatnego zbycia o jakim mowa w artykule 10 ust. 1 p. 8 updof, co oznacza, że takie samo musi być podejście do innych form odpłatnego zbycia, np. sprzedaży.

Gdyby stanowisko władzy wykonawczej było inne, to władza ustawodawcza niewątpliwie podjęłaby określone działania. Jeśli Minister Finansów odpowiedziałby, że zdaniem administracji wykładnia art. 10 ust. 1 p. 8 updof prowadzi do opodatkowania podatkiem dochodowym całej ceny sprzedaży mieszkania nabytego w spadku lub darowiźnie, co oznaczałoby podwójne opodatkowanie tego samego przychodu, co byłoby sprzeczne z intencją i wolą ustawodawcy, a przede wszystkim sprzeczne z zasadami konstytucyjnymi. Wówczas Marszałek Sejmu lub grupa Posłów mogłaby zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności z Konstytucją uchwalonych przepisów. Mogłaby też grupa Posłów złożyć projekt ustawy doprecyzowującej przepisy, tak aby nie dochodziło do podwójnego opodatkowania jednego przychodu.

Niestety MF o swoim stanowisku zawartym w odpowiedzi na Interpelację nie poinformował podległego mu aparatu, który przez kolejne lata, co akceptował sąd administracyjny, nakładał podatek dochodowy od sprzedaży mieszkań nabytych w spadku i darowiźnie. Co więcej, czyni tak nadal.

Jest oczywiste, że znając stanowisko MF, administracja nie nakładałaby podwójnego opodatkowania. A obywatele nie musieli by kierować skarg do sądu bo nie wydawano by decyzji nakładających podwójne opodatkowanie i sąd nie miałby możliwości wykreowania linii orzeczniczej sprzecznej ze stanowiskiem zawartym w oficjalnej odpowiedzi na Interpelację. Wówczas kontestowanie/kwestionowanie tego stanowiska lub jego pomijanie przez administrację w wydawanych decyzjach nie miałoby miejsca, ponieważ byłoby czystą anarchią prawną.

Również akceptacja przez orzecznictwo poglądu urzędników, który jest sprzeczny z oficjalnym stanowiskiem MF przedstawionym Marszałkowi Sejmu, nie może powodować, że błąd urzędnika, który został zaakceptowany orzecznictwem przestaje być błędem, a zaczyna być prawem. Byłoby to urzędniczo sądowe prawotwórstwo. Póki co, to nie urzędnicy i sądy tworzą prawo, ale ustawodawca, który ani nie chciał ani nie mógł uchwalić przepisów doprowadzających do podwójnego opodatkowania jednego przychodu. Ponadto, w tej sprawie ustawodawca od władzy wykonawczej uzyskał potwierdzenie, że do takiej sytuacji nie dochodzi i do dziś jest o tym przekonany (!).

Moc prawna stanowiska zawartego w odpowiedzi MF na Interpelację w sprawie przepisu podatkowego, zadaną w tak precyzyjny sposób, nie jest określona wprost w żadnej ustawie. Nie jest, bo nie ma takiej kultury prawnej, która kodyfikowałaby oczywistości typu: urzędnik musi umieć czytać, bądź, że władza wykonawcza ma przedstawiać prawdziwe stanowisko władzy ustawodawczej, a nie odwrotne do rzeczywistego. Uwzględniając elementarne zasady państwa prawa, jej moc musi być porównywalna - co najmniej - z interpretacją ogólną wydawaną przez Ministra Finansów. Co oznacza, że zastosowanie się do niej nie może podatnikowi szkodzić. Jest to przecież oficjalne stanowisko władzy wykonawczej przedstawione nie jednemu podatnikowi, ale władzy ustawodawczej. Czyli tak jakby było przedstawione wszystkim podatnikom.

Natomiast nieznajomość treści oficjalnego stanowiska MF i nie branie jej pod uwagę przez administrację i sądy jest tak nieprawdopodobne, że aż trudne do skomentowania.

Czytaj więcej

Marek Isański: Sądowy dualizm orzeczniczy w ważnych sprawach podatkowych
Opinie Prawne
Maciej Lubiszewski: Tylko zamawiający mogą zamykać i otwierać te drzwi?
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Nowe prawo azylowe balansuje między bezpieczeństwem a humanizmem
Opinie Prawne
Komarnicka-Nowak, Korpalski: Czy polska gospodarka potrzebuje trybu wojennego?
Opinie Prawne
Robert Gwiazdowski: Jaki będzie deficyt FUS w latach 2045–2050?
Materiał Partnera
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Opinie Prawne
Kalikst Nagel: Tylko zamawiający mogą otworzyć te drzwi
Materiał Promocyjny
Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście