W magazynie Science opublikowano ciekawe badanie prosto z Azji. Pod lupę wzięto Chińczyków, a celem naukowców miała być teza, wedle której kultury oparte na uprawach ryżu są bardziej zżyte od tych, które uprawiają pszenicę.
Uprawa ryżu wymaga pracy zbiorowej. Roślina wyrasta w stojącej wodzie, po takim polu brodzi się po zanurzonym po kostki, żeby ryż odpowiednio nawodnić, zadbać o niego, posadzić i zebrać. Wszystko w wodzie i wespół z sąsiadami z okolicy. Cała wioska zbiera się, by razem zająć się takim plonem. Ryż wymaga około dwukrotnie więcej czasu niż uprawa pszenicy. Tradycyjne zboże nie wymaga także irygacji, wystarczy, że na pole spadnie deszcz i zbiory będą udane. Pszenicą można zająć się praktycznie w pojedynkę.
Badania na diagramach
Badaniem stosunków międzyludzkich w odniesieniu do prowadzonych upraw zajął się Thomas Talhelm, naukowiec z uniwersytetu w amerykańskiej Virginii. 1162 chińskich studentów z dwóch uniwersytetów: z północy kraju (gdzie przeważa uprawa pszenicy) oraz z południa (uprawia się więcej ryżu) miało za zadanie narysować diagram swoich relacji społecznych. Siebie oraz swoich przyjaciół przedstawiali przy pomocy kółek połączonych kreskami.
Ryż kontra pszenica
Okazało się, że osoby z regionów „ryżowych" przedstawiali siebie kółkiem mniejszym niż ci z regionów „pszenicznych". Dla naukowca był to dowód na to, że podświadomość podpowiadała takim osobom mniejsze znaczenie wobec innych. Średnica kółka świadczyła o poziomie indywidualizmu i samooceny. Kółka studentów wychowanych na ryżu były średnio o 4 milimetry mniejsze od tych, którymi przedstawiali swoich znajomych. Okazało się także, że na terenach z przewagą upraw ryżu notuje się także mniej rozwodów.
Ciekawostką jest fakt, że badani w taki sam sposób Amerykanie przedstawiali siebie na diagramach jako kółka o 6 milimetrów szersze od innych, Europejczycy o 3,5 milimetra, a Japończycy rysowali siebie mniejszymi. Oczywiście relacje społeczne są o wiele bardziej skomplikowane niż to, czy razem się sadzi ryż, czy samodzielnie pracuje na polu pszenicy, ale badania azjatyckich społeczności dają do myślenia. Nawiązując do starego hasła wymyślonego przez Wiecha, ryż brata!
