Najnowsze doniesienia o uzyskaniu przez firmę Cambridge Analytica za pośrednictwem Facebooka dostępu do danych ponad 50 mln osób są niepokojące. Jeszcze bardziej niepokojący jest fakt, że dane te zostały wykorzystane, by wpłynąć na ludzkie zachowania, na sposób głosowania i ostatecznie na działanie systemów demokratycznych.
Nie znamy wprawdzie jeszcze wszystkich faktów, nie ma jednak wątpliwości, że stało się coś bardzo niepożądanego. Przerażające jest to, że choć zgodę na pobranie budzącej wątpliwości aplikacji wydało tylko ok. 270 tys. osób, zgodnie z doniesieniami prasowymi zgromadzono dane dotyczące ok. 50 mln osób. Osoby te nie wiedzą, że ich dane posłużyły do kształtowania opinii politycznych milionów innych ludzi, a organy zajmujące się ochroną danych nie zostały poinformowane o nieprawidłowym ich wykorzystaniu.
Odzyskać kontrolę
Jest to wyraźny sygnał, że zmodernizowane przepisy dotyczące ochrony danych, które wejdą w życie w maju, są pilnie potrzebne. Zapewnią one kontrolę, przejrzystość i odpowiedzialność w zakresie przetwarzania przez firmy danych użytkowników. Firma zbierająca takie informacje w określonym celu nie może ich wykorzystywać do innych celów bez aktywnej zgody użytkownika. Europejczycy będą mieli kontrolę nad własnymi danymi. Nowe przepisy będą ponadto egzekwowane przez organy ochrony danych, które uzyskają faktyczne uprawnienia do nakładania sankcji.
Zdaniem krytyków nowe przepisy o ochronie danych uniemożliwią partiom politycznym ich wykorzystywanie (np. list adresowych) do prowadzenia kampanii i informowania swoich potencjalnych wyborców. Nowe przepisy nie będą jednak przeszkodą w kampaniach.
Cienka granica
Wykorzystywanie danych w celu lepszego informowania obywateli przed wyborami z pewnością przyczynia się do sprawnego funkcjonowania demokracji. Należy jednak uważać, by nie przekroczyć cienkiej granicy między dawaniem obywatelom wyboru a manipulowaniem wyborcami. Jednoznaczne przepisy o ochronie danych mogą pomóc w zapobieganiu takim sytuacjom i utrzymaniu demokracji.
