Statki bez kapitanów i załóg

W powietrzu krążą już samoloty bez pilotów, po drogach mkną auta bez kierowców, wkrótce po morzach zaczną pływać statki bez kapitanów i załogi. Nad takim rewolucyjnym środkiem transportu wodnego pracują wspólnie konstruktorzy z Blue Ocean – norweskiego biura Rolls-Royce Marine oraz VTT Technical Research Centre of Finland.

– Rośnie liczba statków wyposażonych w kamery umożliwiające widzenie w nocy, we mgle, podczas gęstych opadów śniegu. Statki już teraz wyposażane są w systemy zdolne do przekazywania wielkiej ilości danych – tłumaczy Oskar Levander, wiceprezes Rolls-Royce Marine. – Dlatego uważamy, że współczesna technologia po prostu podpowiada, w jakim kierunku należy zmierzać. Nadszedł czas, aby operacje dokonywane na pokładzie przenieść na ląd. Czy lepiej mieć 20-osobową załogę zmagającą się z gwałtownym sztormem na Morzu Północnym, czy może pięciu operatorów w sterówce na lądzie kontrolujących rejs?

Mapa na szybie

Konstruktorzy z Blue Ocean sporządzili wirtualny mostek kapitański holownika i kontenerowca. Fotel kapitański jest na nim spersonalizowany, ergonomiczny, dostosowywany do sylwetki danego człowieka, tak aby ekrany i guziki były w zasięgu jego ręki.

Różne informacje o podstawowym znaczeniu wyświetlane są na oknie kabiny.

Na szybie sterówki, na wysokości wzroku, wyświetlają się dane nawigacyjne, mapa morska, prognoza meteo, pozycje statków znajdujących się w pobliżu itp.

Podczas nocnej wachty oficer otrzymuje obraz z kamer termowizyjnych. Na jednym z ekranów pokazywany jest stan morza w rejonie, w którym operuje statek. Powstaje on na podstawie przekazu satelitarnego.

Na przykład kapitan widzi lód na trasie rejsu, otrzymuje na bieżąco informacje, czy aktualnie da się tą trasą przepłynąć, program komputerowy oszacuje, czy jest to uzasadnione z ekonomicznego punktu widzenia, a jeśli nie – jaką trasę wybrać.

W przypadku holownika jego kapitan oraz kapitan jednostki holowanej otrzymują w czasie rzeczywistym obraz całego zestawu, mają dane o naprężeniu liny holowniczej, jeśli sytuacja jest trudna – widzą ją jak na dłoni i mogą podejmować optymalne decyzje o manewrach.

– Wszystko wskazuje na to, że zanim jeszcze stocznie zaczną opuszczać jednostki zdalnie sterowane, mostki kapitańskie wielkich frachtowców, kontenerowców, holowników, statków zaopatrujących platformy wiertnicze już za dziesięć lat będą przypominały kokpity myśliwców – uważa Tor Svensen z niemieckiego oddziału Lloyda, największej na świecie firmy certyfikującej bezpieczeństwo statków. – Na ekranach będzie widać jak na dłoni cały pokład, a nawet marynarza schowanego za kontenerem.

Oszczędności

Pomysł bezzałogowych statków pojawił się ponad dekadę temu, ale konkretne prace nad takim projektem inżynierowie Rolls-Royce Marine rozpoczęli dopiero w ubiegłym roku.

W skali świata 90 proc. towarów przewożonych jest droga wodną, wartość rynku transportu morskiego szacowana jest na blisko 400 mld dolarów rocznie.