Sierpień upłynął pod znakiem debat na temat rynku nieruchomości. Czterokrotnie za pośrednictwem naszego wirtualnego studia łączyliśmy się ze znawcami i przedstawicielami branży w ramach Real Estate Impactor 2020 – wydarzenia, którego organizatorem są „Nieruchomości".

O czym rozmawialiśmy? Tegoroczną edycję REI w oczywisty sposób zdominował temat pandemii. Analizowaliśmy skutki, jakie już wywarła ona na branże, i prognozowaliśmy przyszłość. Z pomocą w tym przyszli znamienici prelegenci.

Osiedla kompletne

Jak pandemia wpłynęła na rynek mieszkaniowy? Czy zmieni sposób projektowania osiedli mieszkalnych i polityki przestrzenne miast? Czy już doprowadziła do zmiany preferencji zakupowych? Na te pytania odpowiedzi szukali uczestnicy debaty „Nauka płynąca z koronaizolacji".

O tym, że warto wrócić do idei ulic handlowych i osiedli tzw. kompletnych, w których nie tylko śpimy, przekonywał w jej trakcie architekt Zbigniew Maćków, główny projektant i założyciel Maćków Pracownia Projektowa.

– Na osiedlu powinno być wszystko, co niezbędne do życia: sklepy, fryzjer, kawiarnia, siłownia czy szkoła i przedszkole. Czego w czasie lockdownu najbardziej się obawialiśmy? Komunikacji publicznej. Jeżeli wszystkie niezbędne funkcje będą na osiedlu, zagrożenie będzie znacznie mniejsze, bo nie będziemy musieli z niego tak często wyjeżdżać – akcentował architekt.

Nie krył przy tym swych obaw, że przy wyborze mieszkań Polacy wciąż będą się kierować oszacowaną przez bank zdolnością kredytową, a nie powierzchnią lokalu czy otoczeniem, w którym się znajduje.

Czy mieszkania na wynajem wciąż dają zarobić i będą bezpiecznym miejscem lokowania kapitału? To pytanie padło z kolei do uczestników panelu poświęconego formom inwestowania po pandemii. Eksperci zwracali uwagę, że zagrożenie chorobą Covid-19 spowodowało zmianę strategii u wielu inwestorów.

– Rynek najmu krótkoterminowego bardzo szybko uderzył w ścianę, która wyrosła wraz z zamrożeniem gospodarki. Rezerwacje zostały anulowane, biznes spadł o 90 i nawet więcej procent – przyznał Sławek Muturi, prezes Mzuri.

– Część inwestorów wróciła na rynek najmu długoterminowego, który jest dużo bezpieczniejszy – mówił.

Wszyscy byli jednak jednomyślni, że trudno obecnie znaleźć inną atrakcyjną formę lokowania pieniędzy.

– Ważny jest jednak punkt odniesienia. Jeśli stopy zwrotu z wynajmu porównamy z tymi sprzed pandemii, to są nieco gorsze. Ale aktywów, które stanowiłyby bezpieczną alternatywę, nie ma zbyt wiele – podkreślał Anton Bubiel, dyrektor operacyjny SonarHome, współzałożyciel i prezes platformy Rentier.io

Egzamin dla rynku – zaliczony

Iwona Sroka, członek zarządu firmy deweloperskiej Murapol, zauważyła, że choć pandemia wpłynęła na rynek pierwotny, to ten udowodnił swoją stabilną pozycję.

– Rok temu na Impactorze rozmawialiśmy o pomysłach likwidacji otwartych rachunków powierniczych, o stworzeniu deweloperskiego funduszu gwarancyjnego – przypominała.

– Słychać było głosy, że ustawa z 2011 r. może i chroni klientów, ale jak przyjdzie kryzys, to nie zapewni już bezpieczeństwa. Kryzys przyszedł. Nie było żadnego spektakularnego upadku dewelopera. Klient nie kupuje przysłowiowej dziury w ziemi w ciemno, ustawa daje mu ochronę – podkreśliła Iwona Sroka.

Jednym z najbardziej dotkniętych przez pandemię segmentów rynku był sektor nieruchomości handlowych. O tym, że jego kondycja jest wciąż trudna, mówił Tomasz Trzósło, prezes EPP, największego właściciela centrów handlowych w Polsce.

– Najemcy zostali zwolnieni z płacenia czynszu na kilka tygodni, właściciele galerii nie otrzymali żadnego wsparcia. W większości centrów trwają rozmowy o dalszym wsparciu najemców, my jesteśmy gotowi do nawet znaczących upustów w zamian za wydłużenie umów najmu – mówił Tomasz Trzósło.

Dodał, że do centrów stopniowo wracają klienci, ale jest ich mniej niż rok wcześniej, także obroty większości najemców są niższe.

– To wpływa na spadek wyceny centrów, a trzeba pamiętać, że na ich budowę były zaciągane kredyty. Spadek wartości nieruchomości oznacza naruszenie warunków umów. Pytanie, jaki wpływ na branżę będą mieć wyceny półroczne i na koniec roku. Liczymy na współpracę z bankami, które jak dotąd wykazują pewną elastyczność – powiedział Tomasz Trzósło.

Wirtualna gala wręczenia nagród

Każdą edycję Real Estate Impactor wieńczy gala rozdania nagród. W tym roku nie mogło być inaczej. Całe wydarzenie podobnie jak i konferencję przenieśliśmy jednak do świata wirtualnego.

Już w piątek 28 sierpnia o godz. 12 na stronie głównej „Rzeczpospolitej" – rp.pl – zapraszamy na relację z gali, podczas której wręczone zostaną nagrody za inicjatywy, projekty i realizacje docenione przez dział „Nieruchomości" „Rzeczpospolitej".

Nagrody przyznaliśmy m.in. w kategoriach: nowa ikona miasta, wizja zmieniająca oblicze miasta, inicjatywa wnosząca nową jakość dla mieszkańców miast czy innowacyjne podejście do projektowania przestrzeni.

Redakcja pragnęła również uhonorować przedstawicieli branży real estate za działania społeczne, jakie podjęli w walce z pandemią. W tej kategorii wręczone zostaną trzy statuetki.