Uwaga na agentów bez licencji

IH skontrolowała pośredników w ubiegłym roku. Kontrolerzy mieli zastrzeżenia do ponad 58 procent agencji pośrednictwa w obrocie nieruchomościami (69 przedsiębiorców).

Inspektorzy odwiedzili 118 biur pośrednictwa w całej Polsce, głównie tych cieszących się na lokalnych rynkach szczególnym zainteresowaniem oraz wskazanych przez regionalne zrzeszenia pośredników jako działające nielegalnie.

[srodtytul]Żałowali na polisę [/srodtytul]

Częstym grzechem pośredników (26,3 proc.) był brak cennika na oferowane usługi, co zdaniem kontrolujących - poza naruszaniem ustawy o cenach - ogranicza konsumentom możliwości właściwego wyboru pośrednika. Nie odnotowano natomiast przypadku pobierania prowizji wyższej niż zapisana w umowie, a w kilku przypadkach pośrednicy pobrali nawet mniej, niż wynikało z umów.

Inspektorzy stwierdzili natomiast, że 13 spośród skontrolowanych pośredników nie było ubezpieczonych od odpowiedzialności cywilnej, co mogło stanowić zagrożenie interesów konsumentów. Gdyby któryś z nich naraził klientów na straty materialne, nie byłoby z czego zasądzić odszkodowania.Jednak większość pośredników jeszcze w trakcie kontroli wykupiła polisy.

[srodtytul]Bez licencji, bez nadzoru [/srodtytul]

W siedmiu agencjach czynności pośrednictwa wykonywane były przez osoby bez uprawnień, czyli bez licencji i bez nadzoru licencjonowanego pośrednika. Tak jak w Łodzi, gdzie właściciel biura zawierał umowy, mimo że jego licencja zawodowa została dyscyplinarnie zawieszona wiele miesięcy wcześniej. W Tychach zaś pełnomocnik właścicielki biura (oboje bez licencji) zawarł umowy o wartości 132,7 tys. zł i uzyskał z tego tytułu 12,3 tys. zł wynagrodzenia.

W Tarnowie pewien agent tłumaczył kontrolerom, że miał prawo zawierać umowy z klientami, gdyż podpisał z prezesem jednej z dużych sieci biur obrotu nieruchomościami umowę franchisingu oraz zlecenie prowadzenia czynności w zakresie pośrednictwa. W umowie zapisano, że ów prezes sprawuje osobisty nadzór nad czynnościami pośrednika. Agent z Tarnowa nie okazał jednak żadnych dokumentów świadczących o rzeczywistym wykonywaniu nadzoru przez zamieszkałego w Warszawie prezesa. Na domiar złego pośrednik ten wbrew prawu zawierał tylko ustne umowy z klientami. Ich istnienie było wykazywane wyłącznie w dokumentacji finansowej.

[srodtytul]Umowy z wadami [/srodtytul]

Oprócz tarnowskiego agenta wszyscy inni pośrednicy zawierali umowy na piśmie. Jednak u 37 przedsiębiorców (31,4 proc. sprawdzanych) inspektorzy zakwestionowali w umowach brak elementów wymaganych prawem, zgodnie z art. 180 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Chodzi o to, że nie był w nich wskazany pośrednik odpowiedzialny zawodowo za wykonanie umowy oraz numer jego licencji, a także nie było oświadczenia o posiadanym ubezpieczeniu OC. Tych zapisów brakowało w blisko 300 umowach, których wartość przekraczała milion złotych.

Poza tym we wzorcach umów u 28 pośredników (23,7 proc.) kontrola ujawniła zapisy naruszające prawa konsumentów. Kilka z nich zostało zgłoszonych do zbadania przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Przeważnie jednak przedsiębiorcy z własnej inicjatywy poprawiali wzorce.

W 46 przypadkach kontrolerzy IH ograniczyli się do wydania nakazów usunięcia nieprawidłowości, ale w 27 nałożyli mandaty karne. Skierowali też osiem wniosków o ukaranie do sądów rejonowych i dwa zawiadomienia o przestępstwie do prokuratur rejonowych. 15 pośredników będzie musiało zgłosić bazy danych swoich klientów do generalnego inspektora ochrony danych osobowych.

Inspektorzy zauważyli też pozytywne zjawiska na rynku pośrednictwa: monitoring firm działających nielegalnie, powstawanie komisji etyki zawodowej, opracowywanie przez regionalne stowarzyszenia pośredników wzorców umowy zgodnych z prawem czy organizowanie szkoleń dla pośredników.

[ramka]

1. Umowa pośrednictwa musi być zawarta na piśmie.

2. Przed podpisaniem trzeba całą umowę uważnie i bez pośpiechu przeczytać.

3. W żadnym wypadku nie wolno podpisywać umowy, w której pozostawiono wolne miejsca na wpisanie dat, wartości prowizji, odsetek za zwłokę itp.

4. W umowie pośrednictwa warto bardzo szczegółowo określić, czego oczekuje się od pośrednika. Jeśli będzie w niej zapisane np.: "Przedmiotem umowy jest wykonywanie czynności zmierzających do wyszukania nabywcy nieruchomości", to trudno wymagać, że pośrednik doradzi w kwestiach formalnych związanych ze sprzedażą. Taki zapis nie gwarantuje również znalezienia nabywcy, a tylko jego poszukiwanie. Lepiej zapisać, że umowa pośrednictwa będzie wykonana, a wynagrodzenie dla pośrednika wypłacone w momencie dojścia do skutku transakcji. Jeśli umowa ma być ograniczona w czasie, to trzeba zaznaczyć, na jaki okres zostaje zawarta.

5. Pośrednik w obrocie nieruchomościami musi legitymować się licencją zawodową, czyli urzędowym poświadczeniem prawa wykonywania zawodu. Numer licencji i dane pośrednika powinny być zapisane w umowie pośrednictwa. W Centralnym Rejestrze Pośredników w Obrocie Nieruchomościami [link=http://rejestr.mi.gov.pl/formularz2.htm]http://rejestr.mi.gov.pl/formularz2.htm[/mail] można sprawdzić, czy pośrednik faktycznie ma licencję.

6. Jeśli usługa pośrednictwa ma być świadczona przez agenta bez zawodowej licencji, to w umowie musi się znaleźć oświadczenie pośrednika z licencją, że sprawuje nadzór nad czynnościami agenta wykonującego czynności pomocnicze i w pełni za nie odpowiada.

7. W umowie pośrednictwa musi też być oświadczenie pośrednika, że posiada ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności przez niego samego, a także osoby działające pod jego nadzorem. Numer polisy OC i nazwę ubezpieczyciela można zapisać w umowie. Warto sprawdzić, czy polisa jest aktualna.

8. Lepiej korzystać z usług pośrednika, który przystąpił do któregoś ze stowarzyszeń zawodowych. Działają przy nich komisje dyscyplinarne, do których można się poskarżyć na nieuczciwego agenta.