– Instytucja użytkowania wieczystego uregulowana jest w art. 232 i następnych kodeksu cywilnego oraz w ustawie z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst. jedn. DzU z 2004 r. nr. 261 poz. 2603 z późn. zm.; dalej u.g.n.). Właścicielem gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, a druga strona posiada prawo użytkowania wieczystego gruntu oraz prawo własności budynków i innych urządzeń znajdujących się na gruncie.Umowa użytkowania wieczystego wygasa z upływem terminu, na jaki została zawarta, bądź wskutek rozwiązania na drodze zgodnego oświadczenia woli obu stron. Spółdzielnia może zrzec się prawa użytkowania wieczystego na podstawie art. 246 k.c.
Z informacji podanych przez czytelniczkę wynika, że na jej osiedlu działki pod drogami nadal są w użytkowaniu wieczystym spółdzielni mieszkaniowej, a same drogi należą do kategorii dróg wewnętrznych. W związku z powyższym spółdzielnia mieszkaniowa ponosi koszty ich utrzymania. Spółdzielnia może żądać od osób niebędących jej członkami, a korzystających z dróg, uczestniczenia w kosztach związanych z ich eksploatacją i utrzymaniem (art. 4 ust 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych; DzU z 2003 r. nr 119, poz. 1116 z późn. zm.). W przypadku sprzedaży przez spółdzielnię prawa użytkowania wieczystego dróg nowi nabywcy będą zobowiązani do ich samodzielnego utrzymania.
Prawo użytkowania wieczystego nieruchomości pod drogami wchodzi w skład majątku spółdzielni, a zgodnie z art. 3 ustawy z 16 września 1982 r. prawo spółdzielcze (DzU z 2003 r. nr 188, poz. 1848 z późn. zm.) majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków. Zwrot udziału lub udziałów oraz wkładu wniesionych przez członka spółdzielni następuje dopiero po ustaniu członkostwa. Roszczenie o zwrot udziałów przedawnia się po upływie trzech lat. A zatem osoby, które utraciły członkostwo w spółdzielni, straciły też prawa do jej majątku.
Spółdzielnia może zbyć prawo użytkowania wieczystego na rzecz właścicieli nieruchomości przylegających do tych dróg. Następnie współużytkownicy wieczyści mogą ubiegać się o nabycie od gminy prawa własności przedmiotowych gruntów na podstawie art. 32 u.g.n.
Należy podkreślić, że decyzja o zbyciu prawa użytkowania wieczystego działek pod drogami na rzecz właścicieli nieruchomości przyległych do tych dróg należy wyłącznie do walnego zgromadzenia, a więc członków spółdzielni. Wynika to z art. 38 § 1 prawa spółdzielczego. W związku z tym walne zgromadzenie, nie zaś zarząd, może podjąć decyzję o sprzedaży prawa użytkowania wieczystego lub zrzeczeniu się go na rzecz gminy. Odnosi się to również do sytuacji, gdy spółdzielnia przechodzi w stan likwidacji.
Jest jednak wyjątek od tej zasady. Jeżeli zwołanie walnego zgromadzenia napotyka poważne trudności, to – w myśl art. 119 § 3 – związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, może upoważnić likwidatora (zarząd) do dokonania czynności określonego rodzaju, które w normalnych warunkach wymagają uchwały walnego zgromadzenia.
