Rzecznik praw obywatelskich zwrócił się w tej sprawie do ministra infrastruktury. Po nowelizacji w lipcu 2008 r. ustawy o szczególnych [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=288399]zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych[/link], okazało się, że działkowcy oraz Polski Związek Działkowców mogą być wywłaszczeni bez żadnego odszkodowania z należących do nich naniesień i nasadzeń.
Nowe rozwiązania, zawarte we wspomnianej ustawie, wyłączają stosowanie art. 20 ust. 1 pkt 1[link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=179035] ustawy z 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych[/link]. Przepis ten przewiduje, że „podmiot, w którego interesie nastąpi likwidacja rodzinnego ogrodu działkowego, zobowiązany jest wypłacić członkom Polskiego Związku Działkowców odszkodowanie za składniki majątkowe, znajdujące się na działkach, a stanowiące ich własność”.
Działkowcy nie będący właścicielami ani użytkownikami wieczystymi nieruchomości, nie mogą więc ubiegać się o odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia ze swej własności.
[b]Ułatwienia w budowie dróg nie powinny się odbywać kosztem obywateli, których majątek byłby przejmowany bez odpowiednich rekompensat i odszkodowań[/b] — stwierdza rzecznik. Takie rozwiązanie może naruszać konstytucję. W art. 21 ust. 2 konstytucja przewiduje, że za wywłaszczenie należy się słuszne odszkodowanie. Powinno ono dawać właścicielowi możliwość odtworzenia rzeczy, którą utracił lub pozwolić odtworzyć sytuację majątkową przed wywłaszczeniem.
Rzecznik przypomina, iż w chwili obecnej w Sejmie znajdują się dwa poselskie projekty ustaw nowelizujących ustawę o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Przewidują one m.in. zmianę regulacji prawnej, pozbawiającej działkowców prawa do odszkodowania za nasadzenia, urządzenia i obiekty na ich działkach, stanowiące ich własność.
