Rekordowe kary za cementową zmowę cenową

Ukarani zostaną producenci cementu szarego, których łączny udział w polskim rynku wynosi niemal 100 proc. Są to spółki zajmujące się produkcją i sprzedażą cementu – Lafarge Cement, Górażdże Cement, Grupa Ożarów, Cemex Polska, Dyckerhoff Polska oraz Cementownie Warta i Odra. Co najmniej od 1998 roku firmy te dzieliły rynek, ustalały dopuszczalne udziały w rynku poszczególnych graczy oraz ceny minimalne cementu, wysokość podwyżek, terminy i kolejność ich wprowadzania. W tym celu przedsiębiorcy ci wymieniali między sobą informacje poufne – m.in. o wielkości realizowanej sprzedaży.

Precedensowe postępowanie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w tej sprawie toczyło się od 2006 r. Urząd wszczął je po sygnałach z rynku budowlanego, a także badaniu zachowań przedsiębiorców na nim funkcjonujących. Do stwierdzenia naruszenia przyczyniły się informacje dwóch uczestników kartelu. Dowodów dostarczyły też największe w historii UOKiK kontrole z przeszukaniem w siedzibach przedsiębiorców.

[srodtytul]Wiedzieli, że działają wbrew prawu[/srodtytul]

Jak poinformował dziennikarzy UOKiK nielegalne porozumienia zawierano na licznych spotkaniach zarówno wielo- jak i dwustronnych, na szczeblu prezesów zarządu oraz dyrektorów do spraw handlowych. Jak wykazało postępowanie, nawet jeśli w spotkaniu nie uczestniczyli wszyscy karteliści, to dokonane ustalenia były przekazywane nieobecnym. Uczestnicy zdawali sobie sprawę z bezprawności prowadzonych działań oraz przymusu zachowania tajności. Świadczy o tym np. to, że krąg osób uczestniczących w uzgodnieniach był ograniczony. Ustanowiono koordynatora wymiany poufnych informacji, który za pomocą telefonu pre-paid wymieniał informacje istotne dla funkcjonowania kartelu z wyznaczonymi pracownikami innych cementowni.

Zdaniem Urzędu uzgadniając działania rynkowe producenci cementu świadomie wyeliminowali ryzyko wynikające z konkurowania. Wspólne ustalenia stanowiły ramy ich zgodnych działań na rynku i ograniczały autonomię posunięć handlowych każdego z uczestników. UOKiK zwraca uwagę, że podczas trwającego wiele lat kartelu zdarzały się przypadki prowadzenia własnej polityki sprzedaży lub wprowadzenia w błąd pozostałych uczestników nielegalnego porozumienia. Były to jednak próby natychmiast piętnowane przez członków zmowy oraz srogo przez nich karane.

Skutki trwającego od wielu lat kartelu cementowego mogli odczuć bezpośrednio przedsiębiorcy – potencjalni konkurenci oraz kontrahenci zmawiających, jak i pośrednio – inni uczestnicy rynku.

[srodtytul]Dwóch poszło na współpracę [/srodtytul]

W ramach [link=http://www.uokik.gov.pl/pl/ochrona_konkurencji/program_lagodzenia_kar/]programu leniency[/link] dwóch producentów cementu - Lafarge Cement i Górażdże Cement - zdecydowało się na współpracę z Prezesem Urzędu. Złożone przez nich wyjaśnienia potwierdziły zgromadzone przez Urząd dokumenty oraz w istotny sposób przyczyniły się do wyjaśnienia sprawy. Z tego powodu Prezes UOKiK odstąpiła od ukarania spółki Lafarge Cement oraz obniżyła znacznie karę pieniężną wobec Górażdże Cement – na spółkę nałożono sankcję w wysokości 5 proc. przychodu.

Na pozostałych pięciu uczestników kartelu – Grupę Ożarów, Cemex Polska, Dyckerhoff Polska oraz Cementownie Wartę i Odrę nałożono maksymalny wymiar kary przewidziany przez prawo – 10 proc. przychodu każdego z nich. W sumie na wszystkich ukaranych uczestników porozumienia Urząd nałożył sankcje finansowe w łącznej wysokości 411 586 477 zł. Są to najwyższe kary nałożone w dwudziestoletniej praktyce Urzędu.

Decyzja nie jest ostateczna. Przedsiębiorcy mogą odwołać się do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

[ramka]Nielegalne porozumienia, których celem lub skutkiem jest ograniczenie konkurencji są zabronione. Zakazane są m.in. uzgodnienia przedsiębiorców zmierzające do podziału rynku bądź ustalenia minimalnych cen towarów lub usług. Mimo wysokich sankcji finansowych przewidzianych przez przepisy antymonopolowe za udział w zmowie, na całym świecie dochodzi do zawierania wieloletnich, niszczących gospodarkę bezprawnych porozumień. Przykładem są częste kartele trawiące rynek cementowy, a potwierdzeniem liczne działania m.in. Komisji Europejskiej, która wnikliwie obserwuje ten sektor. Świadczą o tym m.in. przeprowadzone przez nią przeszukania – w 2008 roku w kilku krajach członkowskich i w tym roku w Hiszpanii, a także decyzja w 1994 roku, w której KE ukarała 42 firmy z 16 państw za nielegalne porozumienie, którego celem był podział rynku.[/ramka]