Kiedy dom będzie oszczędzał energię

Czy łatwo będzie dostać dopłaty do domów energooszczędnych? Jakie warunki są najtrudniejsze do spełnienia, aby otrzymać dofinansowanie?

Hanna Krzyżosiak:  Otrzymanie dopłaty do kredytu na budowę domu energooszczędnego wymaga spełnienia łącznie kilku warunków.

Trzeba osiągnąć wymagany wskaźnik rocznego zapotrzebowania budynku na energię użytkową (np. w standardzie NF 40 budynek ma zużywać mniej niż 40 kW/rok/mkw.) oraz spełnić minimalne wymagania techniczne dla budynku określone w programie dopłat w załączniku nr 3 – najpierw na etapie projektu, czyli w dokumentacji, później na budowie, czyli w trakcie realizacji.

Inwestor powinien mieć świadomość, że potwierdzenie otrzymania dofinansowania w postaci dopłaty z NFOŚiGW dostanie już po wybudowaniu domu i przejściu całego procesu weryfikacji. Sprawdzanie rozpocznie się od zweryfikowania projektu, a skończy na ocenie wybudowanego domu. Nawet już po uzyskaniu dopłaty, w ciągu trzech lat NFOŚiGW może zlecić przeprowadzenie dodatkowego audytu w dofinansowanym budynku, aby sprawdzić wyniki wcześniejszej weryfikacji.

W procesie weźmie udział co najmniej dwóch weryfikatorów z listy stworzonej przez Związek Banków Polskich. Jeden potrzebny będzie na etapie weryfikacji dokumentacji projektowej, a drugi – na budowie.

Na jakie kłopoty formalne musi się przygotować inwestor, starający się o dopłaty do ekodomu?

Inwestor musi pamiętać, że dopłata dotyczy wyłącznie powierzchni mieszkalnej budynku. Oznacza to, że przy prowadzeniu działalności gospodarczej w domu, powierzchnia gospodarcza nie może przekroczyć 50 procent łącznej powierzchni budynku. Inaczej przedsięwzięcie nie zakwalifikuje się do dotacji.

Kolejny warunek dotyczy kwoty kredytu: musi być wyższa od wnioskowanej dotacji. Poza tym budowę trzeba zakończyć do trzech lat od podpisania umowy kredytowej. Inwestor – beneficjent będzie musiał zapłacić należny podatek dochodowy od otrzymanej dotacji.

O kredyt z dopłatą trzeba wystąpić z prawomocnym pozwoleniem na budowę oraz prawem do dysponowania nieruchomością. Ważne, aby bardzo dobrze przygotować dokumentację, by spełniała kryteria opisane w wytycznych NFOŚiGW i umożliwiła pozytywną weryfikację projektu domu. Trzeba też znaleźć dobrego wykonawcę, który sprosta standardom NFOŚiGW oraz zobowiąże się do prowadzenia budowy zgodnie z jego wytycznymi. Te dwa warunki trzeba spełnić jeszcze przed złożeniem wniosku o kredyt z dotacją. Warto też uzmysłowić sobie, że otrzymanie kredytu nie jest równoznaczne z otrzymaniem dotacji. Droga do jej wypłacenia jest jeszcze daleka na tym etapie.

Od czego należy zacząć przygotowania do budowy domu, aby spełniał on wymogi NFOŚiGW?

Budowę domu jednorodzinnego w standardzie NF 40 – zdecydowanie bardziej preferowanym przez polskich inwestorów niż NF 15, który jest w standardzie pasywnym i ma bardziej wyśrubowane wskaźniki – należy rozpocząć od przygotowania przemyślanego i optymalnego projektu budowlanego.

Zakładając, że udało się nam wybrać projekt spełniający nasze oczekiwania co do funkcjonalności i estetyki, należy też zadbać o spełnienie kryteriów dokumentacji – zgodnie z wytycznymi określonymi w załączniku nr 3 do programu.

Najważniejsze wymagania dotyczą konstrukcji bryły budynku i określają graniczne współczynniki przenikania ciepła poszczególnych przegród budynku, czyli ścian zewnętrznych, dachu, stropu nad piwnicami nieogrzewanymi, okien pionowych i połaciowych oraz bram garażowych i drzwi zewnętrznych, oraz układu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, instalacji grzewczej i instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej.

O czym jeszcze musi pamiętać inwestor?

Szczegółowe wytyczne mówią też o konieczności ocieplenia wszystkich przewodów instalacyjnych w budynku.

W projekcie trzeba też wyliczyć wszystkie mostki cieplne. Projektant oblicza również zapotrzebowanie budynku na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji – zgodnie z wytycznymi – oraz wystawia oświadczenie o wykonaniu projektu zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie zakresu i formy projektu budowlanego i wytycznymi programu dopłat.

Kiedy inwestor będzie miał pewność, że dostanie dopłatę?

Pewność o otrzymaniu dopłaty uzyskuje się dopiero po wybudowaniu domu, przejściu ścieżki weryfikacyjnej projektu, samej budowy, a na koniec gotowego domu.

Najpierw zatem trzeba przygotować dokumentację projektową zgodnie z wytycznymi, później złożyć wniosek o pozwolenie na budowę. Mając prawomocne pozwolenie trzeba udać się do jednego z banków biorących udział w programie – np. Banku Ochrony Środowiska, Banku Polskiej Spółdzielczości, Deutsche Bank PBC, Getin Noble Banku, SGB-Banku, Banku Zachodniego WBK, Nordea Banku – i złożyć wniosek o kredyt z dotacją.

Co trzeba dołączyć do wniosku?

Projekt budowlany, prawomocne pozwolenie na budowę i umowę z wykonawcą. Projekt musi zostać zweryfikowany przez dowolnego weryfikatora wymienionego na liście opublikowanej przez ZBP.

Inwestor wybiera weryfikatora, podpisuje z nim umowę na wykonanie weryfikacji obejmującej: wykonanie obliczeń zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji oraz porównanie wyników z obliczeniami z projektu budowlanego, sprawdzenie zgodności projektu z wytycznymi programu i wypełnienia tzw. listy sprawdzającej.

Weryfikatorzy zostali wybrani przez Związek Banków Polskich. W tej chwili na liście jest ok. 25 nazwisk.

Czy jeśli dom jest w budowie, np. na etapie fundamentów, albo nawet w stanie surowym zamkniętym, inwestor może liczyć na dopłaty?

Teoretycznie tak. Wymaga to jednak przygotowania nowej dokumentacji, która będzie spełniać wymogi programu i przejdzie weryfikację. W takim przypadku, mając już pozwolenie na budowę, trzeba będzie zrobić projekt zamienny.

Druga sprawa to faktyczny zakres prac na budowie i kwestia oceny zasadności dodatkowych przeróbek. Zawsze warto przeanalizować kwestię nakładów i ewentualnych zysków w postaci dopłaty. Może się okazać, że gra nie warta jest świeczki.

Warto wiedzieć zanim zaczniesz inwestować w dom

Najważniejsze rady dla osoby, która zamierza wybudować ekodom: