Skarb Państwa pomoże Stolicy w walce z Bierutem

W latach 2003 - 2012 Warszawa wypłaciła z własnego budżetu ponad 570 mln zł odszkodowań dla byłych właścicieli znacjonalizowanych gruntów.

Publikacja: 09.10.2013 15:48

Państwo przez czterdzieści lat czerpało pożytki z gruntów warszawskich dlatego teraz powinno współfi

Państwo przez czterdzieści lat czerpało pożytki z gruntów warszawskich dlatego teraz powinno współfinansować odszkodowania dla byłych właścicieli

Foto: www.sxc.hu

Do Sejmu trafił właśnie senacki projekt nowelizacji ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji. Zakłada on przyznanie m.st. Warszawa pomocy finansowej na wypłatę odszkodowań dla byłych właścicieli pozbawionych nieruchomości tzw. dekretem Bieruta. W latach 2014 - 2016 z budżetu państwa do miejskiej kasy trafić ma na ten cel nawet 200 mln zł rocznie.

Dotacja celowa

Z tych środków finansowana będzie wypłata odszkodowań przyznawanych na podstawie decyzji prezydenta Warszawy wydanych zgodnie z art. 215 ustawy o gospodarce nieruchomościami i po wejściu w życie nowelizacji. Projekt przewiduje, że nowelizacja ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji wejdzie w życie 1 stycznia 2014 r. Jednocześnie, jak czytamy w uzasadnieniu, projektowana ustawa nie wyłącza odpowiedzialności prezydenta m.st. Warszawy za prawidłowość pod względem formalnym i merytorycznym decyzji w sprawie odszkodowań wydanych na podstawie art. 215 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Wejście w życie nowelizacji nie będzie także oznaczać zwolnienia stolicy z partycypowania w finansowaniu wypłaty odszkodowań. Uzasadnienie do projektu zawiera również ocenę skutków regulacji. Wynika z niej, że przyznanie miastu dotacji w wysokości 200 mln zł rocznie nie wpłynie negatywnie na kondycję finansową Funduszu Reprywatyzacyjnego. Obecnie dysponuje on środkami finansowymi przekraczającymi 5 mld zł. Suma odszkodowań z funduszu wypłaconych w latach 2010–2012 wynosiła średnio 195 mln zł rocznie.

Milionowe wypłaty

- Wypłacane od 2003 r. odszkodowania dla byłych właścicieli nieruchomości kosztowały już budżet stolicy prawie 600 mln zł - mówi Agnieszka Kłąb, rzecznik prasowy UM Warszawy. - Finansowy zastrzyk dla miejskiego budżetu w wysokości 200 mln rocznie z Funduszu Reprywatyzacyjnego ułatwi nam realizację części wyroków - dodaje. Jednak w ocenie władz miasta długofalowym rozwiązaniem powinno być wprowadzenie w życie ustawy regulującej kwestie dekretu z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy. To właśnie tym dekretem znacjonalizowano wszystkie grunty na obszarze m.st. Warszawy. Zgodnie z brzmieniem dekretu zwroty nieruchomości są dokonywane, ale tylko tych, co do których byli właściciele złożyli - w stosownym terminie - wnioski o ustanowienie wieczystej dzierżawy. Jednocześnie ustawodawca wygasił wynikające wprost z dekretu prawo do odszkodowań w przypadku niezłożenia wniosku lub odmowy zwrotu nieruchomości. Ustanowił też samoistną podstawę do wypłaty odszkodowań - art. 215 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Państwo skorzystało

Odszkodowania wypłacane na podstawie art. 215 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie mogą być, w obecnym stanie prawnym, finansowane z Funduszu Reprywatyzacji. I właśnie tą wadę usuwa senacki projekt przewidujący, że z tego właśnie funduszu wypłacane będą odszkodowania dla byłych właścicieli znacjonalizowanych gospodarstw rolnych i domów jednorodzinnych. - Odszkodowania za znacjonalizowane dekretem Bieruta mienie powinny obciążać również Skarb Państwa - mówi Aleksander Pociej, senator sprawozdawca. - Państwo przez czterdzieści lat czerpało z nich pożytki, dlatego ze względów sprawiedliwościowych powinno uczestniczyć w wypłacie odszkodowań - argumentuje senator.

 

Błażej Czwarnok, adwokat w kancelarii Gide

Proponowana zmiana przepisów nie stanowi kompleksowego rozwiązania problematyki reprywatyzacji, a jedynie przewiduje przejściowe (2014-2016) finansowe wsparcie m.st. Warszawy środkami z Funduszu Reprywatyzacyjnego. W zakresie, w jakim zmiana ułatwi zaspokojenie przez m. st. Warszawę roszczeń osób poszkodowanych dekretem, projekt ten należy ocenić pozytywnie. Trudno jednak oprzeć się wrażeniu, że nawet to incydentalne rozwiązanie powinno objąć szersze spektrum zmian. Trzeba bowiem mieć na uwadze formalne ograniczenia wynikające z treści projektu. Ogranicza on przeznaczanie środków z Funduszu do dofinansowywania odszkodowań przyznawanych na podstawie art. 215 ugn, który dotyczy odszkodowań za utracone gospodarstwa rolne, domy jednorodzinne lub działki pod budownictwo jednorodzinne. Pominięcie w tym przepisie nieruchomości o innym charakterze zostało uznane przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 13 czerwca 2011 r. (sygn. SK 41/09) za niekonstytucyjne. Przepis nie został jednak do tej pory zmieniony. Nadto, zgodnie z uzasadnieniem do projektu, z Funduszu miałaby być finansowana wypłata odszkodowań wynikających z decyzji Prezydenta m.st Warszawy wydanych wyłącznie po dniu wejścia w życie nowelizacji.

 

Piotr Grzonek, adwokat, partner w DPPA Legal

Wprowadzanie dofinansowania w celu wypłaty odszkodowań za przejęte na własność Państwa grunty warszawskie w drodze nowelizacji ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji to rozwiązanie tymczasowe i o charakterze incydentalnym, na co wskazuje również umiejscowienie go w przepisach końcowych ustawy. Jest to kolejny przejaw działania doraźnego, bez silenia się na rozwiązania systemowe. Nie dziwi fakt, że budżet miasta Warszawy szuka dodatkowych środków i w drodze tej ustawy środki te z Funduszu Reprywatyzacji otrzyma, jednakże Warszawie potrzebne jest rozwiązanie kompleksowe, którym miała być obiecywana ustawa reprywatyzacyjna. Trudno oprzeć się wrażeniu, że jest to tzw. skok na kasę Funduszu Reprywatyzacyjnego. Kwestią czasu jest, kiedy rozwiązanie to zostanie zakwestionowane jako niekonstytucyjne ze względu na faworyzowanie jednej z grup poszkodowanych działaniem aktu o charakterze nacjonalizacyjnym, podczas gdy takich aktów w całym kraju było wiele.

Do Sejmu trafił właśnie senacki projekt nowelizacji ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji. Zakłada on przyznanie m.st. Warszawa pomocy finansowej na wypłatę odszkodowań dla byłych właścicieli pozbawionych nieruchomości tzw. dekretem Bieruta. W latach 2014 - 2016 z budżetu państwa do miejskiej kasy trafić ma na ten cel nawet 200 mln zł rocznie.

Dotacja celowa

Pozostało 93% artykułu
Sądy i trybunały
Rezygnacja Julii Przyłębskiej to jest czysta kalkulacja
Materiał Promocyjny
Transformacja w miastach wymaga współpracy samorządu z biznesem i nauką
W sądzie i w urzędzie
Upoważnienie do konta bankowego na wypadek śmierci. Jak zrobić to zgodnie z prawem?
Podatki
Pułapka na frankowiczów: po ugodzie może być PIT
Konsumenci
Jak otrzymać ulgę na prąd? Kto może mniej zapłacić za energię? Ekspert odpowiada
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Nieruchomości
SN: kiedy mieszkanie u rodziców prowadzi do zasiedzenia
Walka o Klimat
„Rzeczpospolita” nagrodziła zasłużonych dla środowiska