Reklama

Sąd Najwyższy: Nie można domniemywać, że 100-latek nie żyje

Wykreślenie prawa zamieszkania z księgi wieczystej osoby, której miejsce pobytu jest nieznane od co najmniej kilkudziesięciu lat, a która miałaby teraz ponad 100 lat, wymaga jej rezygnacji z tego prawa lub stwierdzenia jej śmierci.

Publikacja: 13.02.2025 09:13

Sąd Najwyższy: Nie można domniemywać, że 100-latek nie żyje

Foto: Adobe Stock

To sedno najnowszego orzeczenia Sądu Najwyższego.

W sprawie, na wniosek K., chodziło o wykreślenie z księgi wieczystej widniejącej w niej od lat 20. ubiegłego wieku służebności mieszkania dla W., po której ślad zaginął od czasów wojny.

Sąd stwierdził, że nie ma podstawy do wykreślenia służebności z księgi wieczystej

Referendarz, a następnie Sąd Rejonowy w Rybniku stwierdzili brak podstaw do uwzględnienia wniosku w oparciu o art. 231 k.p.c., który stanowi, że sąd może uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych faktów, czyli posłużyć się domniemaniem faktycznym. Sąd Okręgowy w Rybniku utrzymał to rozstrzygnięcie, wskazując, że podstawą wykreślenia służebności osobistej może być wyłącznie dokument, w którym uprawniony zrzeka się swojego prawa, lub dokument potwierdzający jego śmierć. Brak dokumentu potwierdzającego którąś z tych sytuacji prowadzi do oddalenia wniosku.

Czytaj więcej

Za jakie ograniczenia służebnością przesyłu trzeba płacić

Najwięcej 100-latków żyjących w Polsce to kobiety

Co do tego domniemania sąd wskazał, że według rocznika demograficznego GUS w Polsce żyje 7387 osób w wieku 100 lat i więcej, z czego 5602 to kobiety. Nie jest zatem uzasadnione domniemanie faktyczne, że osoba, a zwłaszcza kobieta, która ukończyła 101. rok życia (teraz miałaby już 105 lat), nie żyje. W konsekwencji sądy wieczystoksięgowe zasadnie nie uwzględniły domniemania, że uprawniona do służebności osoba nie żyje.

Reklama
Reklama

Wnioskodawca nie dał za wygraną, ale Sąd Najwyższy (sędziowie Marcin Krajewski, Agnieszka Góra-Błaszczykowska i Kamil Zaradkiewicz) potwierdził stanowisko niższych instancji, dodając, że śmierć osoby co do zasady wykazywana jest aktem zgonu. W jego braku możliwe jest wszczęcie postępowania o uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu. Sąd wieczystoksięgowy będzie związany orzeczeniem wydanym w takim postępowaniu. Wniosek o uznanie osoby za zmarłą, stosownie do art. 527 k.p.c., może złożyć każdy zainteresowany.

Czytaj więcej

Czy ma sens dojazd bez przejazdu nad strumieniem. SN o drodze koniecznej

Trzeba złożyć wniosek o uznanie za zmarłego

Wniosek do sądu o uznanie osoby za zmarłą powinien zawierać imię, nazwisko i wiek zaginionego, ale także imiona jego rodziców oraz nazwisko rodowe matki, a także ostatnie znane miejsce zamieszkania i pobytu zaginionego. Okoliczności uzasadniające wniosek należy uprawdopodobnić. – W przypadku innych osób, które miały takie samo prawo zamieszkania, udało się znaleźć więcej danych i dokumentów – niektóre już zmarły, a inne zrezygnowały z tego prawa. W przypadku W. znamy tylko jej imię i nazwisko. W praktyce rygoryzm tej procedury nie chroni niczyich praw, a utrudnia właścicielowi tej posesji od kilkudziesięciu lat pełne korzystanie z jej własności, np. przy uzyskiwaniu kredytu czy sprzedaży – wskazuje pełnomocnik wnioskodawcy Adam Zawisza, radca prawny, kancelaria Zawisza, Olejarnik. – Potrzebna jest interwencja ustawodawcza, umożliwiająca wykreślenie takich nieracjonalnych wpisów, podważających sens księgi wieczystej, która ma chronić aktualny stan prawny nieruchomości – dodaje radca prawny.

Sygnatura akt: II CSKP 1966/22

Zawody prawnicze
Notariusze zwalniają pracowników i zamykają kancelarie
Spadki i darowizny
Czy darowizna sprzed lat liczy się do spadku? Jak wpływa na zachowek?
Internet i prawo autorskie
Masłowska zarzuca Englert wykorzystanie „kanapek z hajsem”. Prawnicy nie mają wątpliwości
Prawo karne
Małgorzata Manowska reaguje na decyzję prokuratury ws. Gizeli Jagielskiej
Nieruchomości
Co ze słupami na prywatnych działkach po wyroku TK? Prawnik wyjaśnia
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama