Apel o modernizację programu wsparcia termomodernizacji

Według ekspertów Lewiatana program „Czyste powietrze” wymaga zmian, by skutecznie wspierał transformację energetyczną budynków.

Publikacja: 13.09.2024 00:03

Lewiatan apeluje o zmiany kryteriów przyznawania dotacji na termomodernizację budynków

Lewiatan apeluje o zmiany kryteriów przyznawania dotacji na termomodernizację budynków

Foto: adobestock

Z programami finansowymi, jak „Czyste powietrze”, jest jak z efektywnością energetyczną budynku. O efektywność najłatwiej i najtaniej jest zadbać na początku, gdy dom projektujemy i budujemy. Termomodernizacja budynku, który już stoi, jest trudniejsza i droższa, a opcje ograniczone.

Czytaj więcej

Efektywność energetyczna w cenie mieszkania

Dotacje na termomodernizacje

Czasem nawet taniej jest dom zburzyć i zbudować od nowa. Program „Czyste powietrze” przeszedł długą drogę i jest nieporównanie lepszy niż wersja ogłaszana sześć lat temu w przedwyborczym pośpiechu. Nadal jednak wymaga „termomodernizacji”, i to równie głębokiej, co pilnej – wypływa z niego rwąca rzeka pieniędzy, której efektywność kosztowa jest na razie… wątpliwa, dyskusyjna, nieznana – napisał na LinkedIn Jan Ruszkowski, ekspert w Departamencie Energii i Zmian Klimatu w Konfederacji Lewiatan. Organizacja przekazała zarządowi Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej raport z rekomendacjami.

Jak wskazują eksperci Lewiatana, program oferuje bezprecedensowe dotacje dla osób fizycznych: do 135 tys. zł. Tygodniowo napływają wnioski nawet na 400 mln zł. „Rwąca rzeka publicznych pieniędzy niebawem się skończy, a niemal nic nie wiemy o efektywności wydatkowania tych środków. Wiadomo o coraz liczniejszych nadużyciach, wykorzystywaniu luk programu i nieuczciwych praktykach. Program, zamiast starać się priorytetowo traktować tę czy inną grupę beneficjentów, powinien przede wszystkim skupić się na celach, czyli maksymalizacji efektów, jakie ma osiągnąć” – czytamy w stanowisku Lewiatana.

Eksperci podkreślają, że należy znieść próg dochodowy przy ubieganiu się o wsparcie. „Program, zamiast skupiać się na kwestiach socjalnych (niewątpliwie ważnych), powinien priorytetowo traktować efektywność kosztową. Ogromne, ale jednak ograniczone środki publiczne mają przynosić maksymalny efekt. Tymczasem istniejący, górny próg dochodowy 135 tys. zł rocznie, bardzo ogranicza grono potencjalnych inwestorów i beneficjentów programu. Próg dochodowy wyklucza osoby bardziej świadome, zamożniejsze, którym – nawet mniejszym dofinansowaniem, również kredytowym – właśnie taki program powinien pomóc w podjęciu decyzji o termomodernizacji domu i zainwestowaniu w bezemisyjne źródła ogrzewania” – przekonuje Lewiatan.

Czytaj więcej

Klasa energetyczna zaświadczy o efektywności oraz wartości budynku

Kto może liczyć na największe dofinansowanie

W efekcie, przy obecnej konstrukcji programu, na większe dofinansowanie mogą liczyć nie ambitniejsze i kompleksowe projekty, tylko ci, którzy wykażą najniższe dochody, co rodzi liczne nadużycia przy praktycznie braku kontroli. Zdarzały się osoby zgłaszające się po trzy dotacje na termomodernizację swoich trzech domów, czy przypadki przepisywania nieruchomości na najmłodszych lub bezrobotnych członków rodziny w celu zainkasowania wyższego dofinansowania i podniesienia wartości nieruchomości.

Eksperci w rekomendacjach dla NFOŚiGW postulują m.in.: zapewnienie efektywności energetycznej budynków, w których wymieniane są źródła ciepła, skrupulatną weryfikację wniosków i audytów energetycznych – w szczególności w przypadku najwyższego poziomu dofinansowania. Do tego zalecają uproszczenie procedur kredytowych: 20 proc. budżetu programu ma pochodzić z banków komercyjnych w formie kredytów, tymczasem wymagania proceduralne sprawiają, że ta ścieżka jest praktycznie martwa.

Lewiatan postuluje również przeprowadzenie kampanii informacyjno-edukacyjnej i zwiększenie liczby lokalnych punktów konsultacyjnych. Eksperci wskazują również na konieczność usprawnienia i zintegrowanie systemu weryfikacji wniosków, ujednolicenia zasad we wszystkich wojewódzkich oddziałach Funduszu.

Czytaj więcej

Fala renowacji to inwestycja

Z programami finansowymi, jak „Czyste powietrze”, jest jak z efektywnością energetyczną budynku. O efektywność najłatwiej i najtaniej jest zadbać na początku, gdy dom projektujemy i budujemy. Termomodernizacja budynku, który już stoi, jest trudniejsza i droższa, a opcje ograniczone.

Dotacje na termomodernizacje

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości mieszkaniowe
Efektywność energetyczna w cenie mieszkania
Nieruchomości
Klasa energetyczna zaświadczy o efektywności oraz wartości budynku
Nieruchomości
Unijna fala renowacji coraz bliżej
Nieruchomości
Ruszają konsultacje w sprawie klas energetycznych budynków
Nieruchomości
EPBD: zmiany wymusi na nas życie