Biuro bezpieczne, biuro inteligentne

Biura wciąż będą nam potrzebne. Home office nie zastąpi konwencjonalnego modelu świadczenia pracy, stanie się jedynie jej uzupełnieniem – oceniają autorzy raportu firmy technologicznej ABB, który „Nieruchomości" publikują jako pierwsze.

Siedziby firm w nowej rzeczywistości muszą być jednak inne – jeszcze bardziej inteligentne, jeszcze bardziej eko. – Pandemia przyspieszyła decyzję firm o korzystaniu z narzędzi proptech – zaznacza ABB. – Rośnie też znaczenie certyfikacji i klasyfikacji biurowców, co pozwoli ocenić ich atrakcyjność.

Powrót do normalności

Koronawirus mocno uderzył w rynek biur. Wiele firm przeszło na tryb pracy zdalnej czy hybrydowej. – Część firm renegocjowała umowy, część zaczęła podnajmować powierzchnie. W naszej opinii były to jednak działania doraźne – ocenia cytowany w raporcie Szymon Jungiewicz, główny analityk rynku budowlanego w PMR. – Już dziś, w otoczeniu odradzającej się gospodarki, rośnie popyt na tradycyjne biura – zauważa.

Zdaniem analityka rynek biur w długim terminie powinien wrócić do dużej aktywności. – Wskazują na to choćby rozpoczęte ostatnio inwestycje takich firm, jak Ghelamco, Cavatina, Echo Investment, Skanska. Również w I kw. 2021 r. powiało optymizmem – biurowce odpowiadały za niemal połowę transakcji (ok. 600 mln euro) na rynku nieruchomości komercyjnych – mówi.

Z ubiegłorocznych badań firmy PMR na próbie 100 deweloperów wynika, że wskutek pandemii inwestycje opóźniły się od trzech do sześciu miesięcy. Ale, jak oceniają eksperci, przesunięcia w harmonogramach znikną, gdy wrócimy do przedpandemicznej rutyny. – Czterech na dziesięciu ankietowanych uważa, że powrót do normalności potrwa rok lub mniej – wskazują autorzy raportu. – 27 proc. respondentów deklaruje, że właściwie nic się nie zmieniło, więc nie ma na co czekać.

ABB przytacza też badanie KPMG, z którego wynika, że tylko 17 proc. menedżerów planuje zmniejszenie powierzchni biur. W sierpniu 2020 r. takie plany miało 69 proc. ankietowanych. – Zaledwie 30 proc. planuje wprowadzić pracę zdalną dwa–trzy dni w tygodniu – wskazuje ABB. – Wyniki badania KPMG sugerują, że menedżerowie są bardziej pewni powrotu do normalnego życia biurowego dzięki postępującemu procesowi szczepień. Eksperci ostrzegają jednocześnie, że dalsze blokady będą miały negatywny wpływ na globalne perspektywy gospodarcze.

Z analiz m.in. Antal i Corees Polska wynika też, że pracownicy, mimo zwiększonego wymiaru pracy zdalnej, nadal oczekują własnego miejsca i biurka w atrakcyjnym biurze (58 proc. wskazań).

Tomasz Zieliński z ABB w Polsce komentuje, że w perspektywie długoterminowej pandemia nie będzie miała większego wpływu na sam rynek nieruchomości komercyjnych: jego wielkość czy zapotrzebowanie na powierzchnię. – Doprowadziła jednak do wzrostu świadomości takich aspektów, jak bezpieczeństwo, elastyczność, komfort, funkcje monitoringu, analizy i kontroli danych czy systemy predykcji i efektywnego zarządzania – wskazuje. – Wnioski z tej trudnej lekcji musimy wyciągnąć wszyscy. Ważne, że potrzebna technologia jest już dostępna.

Już nie tylko dodatek

Także Szymon Jungiewicz ocenia, że pandemia wymusiła podniesienie standardów budowanych biurowców. – Rozwiązania, które jeszcze przed pandemią były sposobem na wyróżnienie się na rynku i zwiększały szanse na przyciągnięcie najemców, dziś stają się standardem – mówi. – Coraz więcej firm korzysta z technologii proptech i rozwiązań smart. W dobie zwiększonej rywalizacji o najemcę zyskają rozwiązania technologiczne zapewniające najwyższe standardy sanitarne – podkreśla.

Z analiz ABB wynika, że w cenie jest automatyka budynkowa, aplikacje do rezerwacji biurek i miejsc parkingowych, zdalny podgląd umożliwiający kontrolę „zaludnienia" biur, bezdotykowe systemy, aplikacje do zdalnego sterowania temperaturą, oświetleniem i narzędzia ułatwiające pracę zdalną. – Nie jest to już tylko ekstradodatek do oferty, ale jej integralna część. To nowy oczekiwany standard na rynku biur – podkreślają analitycy. Spodziewają się też odejścia od długoterminowych umów wynajmu. I tu na znaczeniu zyska elastyczność. Już rośnie liczba umów na mniej niż pięć lat.

Tomasz Zieliński podkreśla, że skutkiem pandemii jest też zmiana świadomości inwestorów. – Zaczynają dostrzegać, jak ogromne znaczenie ma wdrożenie cyfrowych technologii. Rozwiązania zapewnią przede wszystkim bezpieczeństwo i higienę pracy, istotnie wpłyną na redukcję kosztów budowy, a później na obniżenie kosztów eksploatacji budynków – wyjaśnia.